Ислам көзқарасы бойынша ашуды тыю (казм ғайз) дегеніміз не?
ParsToday: Ашуды тежеу – әлі тұтанбаған қатты ашуды басу және ұстау. Бұл сипат Құран Кәрімде және көптеген хадистерде айтылған адамгершілік қасиеттердің бірі.
ParsToday-дің бұл мақаласы әртүрлі аспектілерде ашуды басу мәселесін қарастырады:
Ашуды казм ғайз (ашуды тыю) мағынасы
«Ашуды тыю» термині ашуды білдіруден тыйылу және оны жүректе сақтау дегенді білдіреді. Басқалармен әлеуметтік қарым-қатынаста адамдар кейде өздерінің теріс қылықтарымен және күтпеген қателіктерімен кездеседі, бұл адамның ашуын тудыруы мүмкін. Мұндай жағдайда адамның моральдық және діни міндеті – ашуды сыртқа шығармау және осылайша оның әсерін бермеу.
Ашуды бақылаудың қажеттілігі
Құранда ашуды басу тақуалардың қасиеттерінің бірі болып саналады. Сондай-ақ ашуды басу (казм ғайз) имамдар (ғ.с.) рауаяттарда ахлақтық қасиет ретінде атап өткен. Пайғамбар (с.ғ.с.): «Кімде-кім ашуын тыйса, Алла оның жазасын алып тастайды» деген.
Құран мен хадистердегі ашуды басу әдістері
Тақуалық - басқалардың қателіктеріне мән бермеу - Алла Тағаланы еске алу - Пайғамбарға (с.ғ.с.) және оның пәк әрі пәк әулетіне салауат айту - сәжде ету - Дене қалпын өзгерту – дәрет алып, жуыну – «Аʼузу биЛляхи мина-ш-шайтани-р-раджим» асыл зікірін айту – Юнусияны оқу – сабырлық пен төзімділік.
Ашудың салдары
1. Иманның азаюы; 2. Ашу – жамандықтың себебі; 3. Ашу - даналықтың жауы.
Сабыр мен ашу туралы хадистер
- Пайғамбар (с.ғ.с.): «Біліңдер, адамдардың ең жақсысы – кеш ашулатындар және тез риза болатындар», - деген.
- Имам Әли (ғ.с.): «Сабыр - жауып тұратын перде, ал ақыл – өткір қылыш. Ендеше, ахлақтық кемшіліктеріңді сабырмен жауып, нәпсілеріңмен ақылыңмен күрес» деген.
- Имам Садық (ғ.с.): «Алла Тағала ашуың басатын пендесінің дүние мен ақыретте абыройын арттырады».
- Имам Бақер (ғ.с.): «Кімде-кім тұрып ашуланса, отырсын, өйткені бұл шайтанның азғыруын одан алыстатады. Егер ол отырған болса, тұрсын».
