Газадан күдікті рейс мәжбүрлі қоныс аударудың жаңа кезеңінің бастамасы ма?

ParsToday - Газада тұратын 150-ден астам палестиналық күдікті рейспен Газадан Оңтүстік Африкаға жеткізілді, ал Оңтүстік Африка билігі бұл туралы білмегенін және тергеу жүріп жатқанын мәлімдеді.

ParsToday хабарлауынша, Газадағы күдікті қозғалыстар туралы хабарламалар көбейген сайын, Газада тұратын шамамен 150 палестиналық Газадан Оңтүстік Африкаға ұшақпен ауыстырылды. Оңтүстік Африка президенті Сирил Рамафоса осыған байланысты: «Елдің барлау қызметтері Газадан 150-ден астам палестиналықтарды тасымалдаған чартерлік ұшақтың Йоханнесбургке жұмбақ түрде келуін тергеп жатыр»,- деп айтты.

Жергілікті шенеуніктер топтың Оливер Тамбо халықаралық әуежайына келгенін, бірақ бастапқыда оларға кіруге рұқсат берілмегенін және ұшақта 10 сағаттан астам уақыт ұсталғанын, себебі олардың төлқұжаттарында әдеттегі шығу мөрлері болмағанын айтты. Ақырында оларға жергілікті қайырымдылық ұйымының араласуы мен Оңтүстік Африка үкіметінің мейірімділігінің арқасында кіруге рұқсат етілді.

Оңтүстік Африкадағы Палестина елшілігі мәлімдемесінде рейсті тіркелмеген және жаңылыстыратын ұйым ұйымдастырғанын айтты.

150-ден астам палестиналықтың Газадан Оңтүстік Африкаға ресми шығу құжаттарынсыз және әдеттегі төлқұжат мөрлерінсіз жұмбақ түрде қашуы жай ғана оқиға емес, Израиль ондаған жылдар бойы жүргізіп келе жатқан және қазір одақтастарының қолдауымен жүзеге асырып келе жатқан палестиналықтарды мәжбүрлеп көшірудің терең және ұзақ мерзімді саясатының бір бөлігі.

Сионистік режимнің Газадағы палестиналықтарды күштеп көшіруге тырысуының әртүрлі себептері бар, олардың ең маңыздыларының бірі - Газа мен Иордан өзенінің батыс жағалауындағы палестиналықтардың санын азайту. Бұл тәсіл демографиялық теңдеуді Тель-Авивтің пайдасына өзгертуге бағытталған кең ауқымды жоспардың бөлігі ретінде қарастырылады, бұл жоспар басып алынған аумақтардағы палестиналықтардың демографиялық салмағын азайтуға бағытталған.

Бұл тұрғыда халықты мәжбүрлеп көшіру қоныстану бағдарламаларын жүзеге асыруға және Израильдің оккупацияланған аумақтардағы қатысуын кеңейтуге жол ашатын құрал ретінде әрекет етеді.

Сонымен қатар, Палестина халқының санын азайту жергілікті және халықаралық қауымдастықтың қатты қарсылығына тап болатын жобаларды дамытуға мүмкіндік береді және жер мен ресурстарды кеңінен пайдалануға мүмкіндік береді. Мұндай процесс халықаралық құқық қағидаттарына тікелей қайшы келсе де және көптеген жаһандық құжаттарда адам құқықтарын елеулі түрде бұзу ретінде танылса да, Тель-Авив билігі мұны күн тәртібінде ұстанып отыр.

Басқа жағынан, бұл саясат Израильге Газадағы гуманитарлық дағдарысты халықаралық аренада «миграция мәселесі» ретінде ұсынуға және блокада мен оккупация үшін өз жауапкершілігін жасыруға мүмкіндік береді. Шын мәнінде, палестиналықтардың басқа елдерге мәжбүрлі қоныс аударуы Израиль Палестина мәселесінің үнсіз шешімі ретінде қарастыратын стратегияның бір бөлігі болып табылады, бұл шешім үнсіз, бірақ терең салдармен аймақтың демографиялық картасын өзгертеді..

Әрине, бұл саясаттың ұзақ тарихы бар. 1948 жылы 700 000-нан астам палестиналық күштеп үйлерінен қуылып, көрші елдерге баспана тапқан Накба оқиғасынан бастап, жаңа қоныс аудару толқындарын әкелген кейінгі соғыстарға дейін Израиль әрқашан палестиналықтарды өз жерлерінен әртүрлі жолдармен бөлуге тырысты.

Бұл саясатты Израиль әрқашан әртүрлі жоспарлар мен бағдарламалар түрінде ұсынып келді, ал соңғы айларда оны АҚШ президенті Трамп ресми түрде қолдады. Дегенмен, Тель-Авивтің көзқарасы бойынша басты мәселе палестиналықтардың қарсылығы және олардың өз жерлеріне иелік ету құқығына баса назар аударуы, сондай-ақ палестиналықтардың мәжбүрлі қоныс аудару жоспарын әртүрлі елдер  қолдамады.  

Израиль режимі мен АҚШ президенті мәжбүрлі көші-қон саясатын ашық ұсынғаннан бері әртүрлі елдер оны қабылдамай, айыптап та келді. Сондықтан, Израиль билігі қазір бұл саясатты делдалдар арқылы және жанама түрде жүзеге асыруға тырысып жатқан сияқты, ал Оңтүстік Африкаға жақында жасалған ұшу бүгінде күрделі және жасырын жолдармен жалғасып келе жатқан сол ескі саясаттың жаңа мысалы ғана.

Мұндай жағдайда Йоханнесбургке жұмбақ түрде жасалған рейс жылдар бойы ашық және жасырын түрде жүргізіліп келе жатқан процестің символы болып табылады. Бұл оқиға мәжбүрлеп қоныс аудару саясатының жаһандық қарсылыққа қарамастан тоқтап қана қоймай, одан да күрделі жолдармен жалғасып жатқанын көрсетеді. Бүгінде жұмбақ және ашық емес көші-қон түрінде көрінетін нәрсе шын мәнінде халықаралық қысымды айналып өту және сол ескі үлгіні жүзеге асыру әрекеті болып табылады. Барлық шығындарға қарамастан, Палестина халқының өз жерінде қалу табиғи құқығын сақтап қалуға деген ерік-жігерін әлсірете алмаған модель. Қазір мұндай әрекеттер бізге Газаның демографиялық құрамын өзгертуге бағытталған мақсатты күш-жігерге жаһандық бақылау мен қоғамдық сезімталдықтың қажеттілігін бұрынғыдан да көбірек еске салады; егер қарсылық көрсетілмесе, Палестина мен аймақтың болашағы үшін орны толмас салдарға әкелуі мүмкін күш-жігер.