Зарифтың Жапония сапары
Иран Сыртқы істер министрі Мұхаммад Джавад Зариф Шығыс Азия сапарының үшінші кезеңінде сейсенбі күні Токиоға келіп түсті. Жапонияға аттанардан бұрын Зариф Үндістан мен Қытайға сапар шеккен болатын. Токио сапары Иран Сыртқы істер министрінің кезеңдік сапарының соңғы бөлімі саналады.
Зариф Токио әуежайында журналистердің алдында Жапония сапарының басты мәселесінің Үндістан мен Қытай сапарлары сынды екі жақты экономикалық және саяси қарым-қатынастарды алға ілгерілету екенін айтты. Иранның сыртқы саясатында Шығысқа деген көзқарас ерекше орынға ие. Бүгінгі күні Иран мен басқа шығыс елдері арасындағы қарым-қатынастар кеңейді. Мысал ретінде Иран мен Қытай қарым-қатынастарына тоқталуға болады.
Жапония да Иранмен арадағы қарым-қатынастарын кеңейтуді ерекше маңызды санайды. Сол себепті көптеген мүмкіндіктеріне байланысты Иран мен Жапонияның ынтымақтастықтары кеңейе алады. Бірақ Жапония Азия мен Еуропаның басқа елдерімен салыстырғанда Иран нарығында кейінірек орналасуда. Иран мен Жапония бұрын жақсы қарым-қатынасқа ие болған, бірақ соңғы жылдары Иранға қарсы санкциялар және Жапонияның бұл мәселеде АҚШ-ты қолдауы екі елдің арасын алыстатқан болатын.
Иран Президентінің БҰҰ Бас ассамблеясының қыркүйек айындағы сессиясының аясында Жапония Премьер-министрі Синдзо Абэмен кездесуінде Иранның алдағы он жылға ортақ экономикалық қарым-қатынастардың жол картасын анықтауға дайын екендігін қуаттаған болатын. Бұл кездесуде Жапония Премьер-министрі Теһран-Токио ынтымақтастықтарының деңгейін дамыту қажеттілігі туралы баса айтып: «Екі елдің экономикалық қарым-қатынастарын жоғары деңгейге жеткізуге дайынбыз»,- деген болатын.
Жапония Премьер-министрінің соңғы Иран сапары 1978-ші жылы орын алған. Мамандардың көбінің пікірінше бұл сапарлар мен кездесулер жылдамырақ орын алуы керек. Өйткені Жапония Премьер-министрінен бұрын Қытай мен Оңтүстік Корея президенттері Иранға аттанды. Жапониялық «Ники» газеті осыдан біраз уақыт бұрын: «Күн сайын дипломаттар мен қайраткерлер Синдзо Абэден Иранға сапар шегуді сұрап, Токионың азиялық және еуропалық бәсекелестерінен артта қалуға рұқсат бергілері келмейді»,- деп жазды. Зерттеулер осы кезде Жапонияның ең үлкен сауда компаниялары, көлік пен энергетика салалары бұл елдің Премьер-министрін Иранға аттануға дайындауда. Иран мен Жапония ағымдағы жылдың ақпан айында сауда ынтымақтастарды қолдау және өз компанияларының қаржыларын сақтап, инвесторларға көмек көрсету құжатына қол қойды. Жапонияның екі алпауыт инженерлік компаниясы Иран нарығына қайтып оралды. Олар көбінде энергетикалық салада жұмыс жасап, Иранмен мұнай және мұнай-химия салаларында жобаларды іске асыру келісіміне қол қоюды көздеуде.
Иран мен Жапония бір-бірімен кең ауқымды ынтымақтастықтар орната алады. Осыған орай екі елдің қарым-қатынастарына әсер ететін саяси ортақ келіссөздер жүргізе алады.
Иран мен Жапония Азия құрлығының екі маңызды елі ретінде бұл салада ықпал ете алады. Сондықтан Зарифтың Жапония сапары Теһран-Токио қарым-қатынастарын дамыту үшін жақсы мұрсат тудырды. Зариф Токио әуежайында журналистердің алдында Жапония сапарының басты мәселесі Үндістан мен Қытай сапарлары сынды екі жақты экономикалық және саяси қарым-қатынастарды алға ілгерту екенін айтты. Иранның сыртқы саясатында Шығысқа деген көзқарас ерекше орынға ие. Осы кезде Иран мен шығыс елдері арасындағы қарым-қатынастар кеңейді. Мысал ретінде Иран мен Қытай қарым-қатынастарына тоқталуға болады.
Әрине Жапония да Иран арасындағы қарым-қатынастарын кеңейтуді ерекше маңызды санайды. Осыған орай көптеген мүмкіндіктеріне байланысты Иран мен Жапония ынтымақтастықтары кеңейе алады. Бірақ Жапония Азия мен Еуропаның басқа елдерімен салыстырғанда Иран нарығында кейінірек орналасуда.Иран мен Жапония бұрын жақсы қарым-қатынасқа ие болған, бірақ соңғы жылдарда Иранға қарсы санкциялар және Жапонияның бұл мәселеде АҚШ-ты қолдауы екі елдің арасын алыстатқан болатын.
Иран Президентінің БҰҰ Бас ассамблеясының қыркүйек айындағы сессиясының аясында Жапония Премьер-министрі Синдзо Абэмен кездесуінде Иранның алдағы он жылға ортақ эконмикалық қарым-қатынастардың жол картасын анықатуға дайын екендігін қуаттаған болатын. Бұл кездесуде Жапония Премьер-министрі Теһран-Токио ынтымақтастықтарының деңгейін дамыту қажеттілігі туралы баса айтып: «Екі елдің экономикалық қарым-қатынастарын жоғары деңгейге жеткізуге дайынбыз»,- деген болатын.
Жапония Премьер-министрінің соңғы Иран сапары 1978-ші жылы орын алған. Мамандардың көбінің пікірінше бұл сапарлар мен кездесулер жылдамырақ орын алудары керек. Өйткені Жапония Премьер-министрінен бұрын Қытай мен Оңтүстік Корея президенттері Иранға аттанды. Жапониялық «Ники» газеті осыдан біраз уақыт бұрын: «Күн сайын дипломаттар мен қайраткерлер Синдзо Абэден Иранға сапар шегуді талап етіп, Токионың азиылқы және еуропалық бәсекелестерінен артта қалуға рұқсат бергілері келмейді»,- деп жазды. Зерттулер осы кезде Жапонияның ең үлкен сауда компаниялары, көлік пен энергетика салалары бұл елдің Премьер-министрін Иранға аттануына дайындауда. Иран мен Жапония ағымдағы жылдың ақпан айында сауда ынтымақтастарды қолдау және өз компанияларының қаржыларын сақтап, инвесторларға көмек көрсету құжатына қол қойды. Жапонияның екі алпауыт инженерлік компаниясы Иран нарығына қайтып оралды. Олар көбінде энергетикалық салада жұмыс жасап, Иранмен мұнай және мұнай-химиялық жобаларды іске асыру келісімге қол қоюды көздеуде.
Иран мен Жапония бір-бірімен кең ауқымды ынытмақтастықтар орната алады. осыған орай екі елдің қарым-қатынастарына әсер ететін саяси ортақ келіссөздер жүргізе алады.
Иран мен Жапония Азия құрлығының екі маңызды елі ретінде бұл салада өз әсреін тигізе алады. Сондықтан Зарифтың Жапония сапары Теһран-Токио қарым-қатынастарын дамыту үшін жақсы мұрсат тудырды.
