Британдықтардың әлемде жасаған 8 қырғынына шолу

Дүниежүзілік тарих беттері үш мемлекеттің: АҚШ, Англия, Францияның жасаған қылмыстарына толы. Бұл елдер адам құқығы, бостандық, адам қауіпсіздігі деген желеумен, гуманитарлық ұранмен әлем елдерінің тарихында ауыр қылмыстарды жазып қалдырды. Ұлыбритания Ауғанстанда, Үндістанда, Иранда, Иракта, Оңтүстік Африкада, Йеменде әлемдік тарихта теңдесі жоқ қылмыстар жасады.

1. Британияның Ауғанстандағы қылмыстары

Бірінші ағылшын-ауған соғысы (1839-1842) Гильменд алқабының оңтүстік бөлігінде болды. Бұл соғыс Британ империясының Ұлы ойыны деп аталатын Орталық Азия аймағындағы билік пен ықпал үшін бәсекелестік кезінде 19 ғасырдағы алғашқы ірі жорықтардың бірі болды. Бұл соғыста Гильменд төңірегінде көп адам қаза тауып, үрей бүкіл Ауғанстанға тарады.

2. Үндістанның оккупациялануы және өлімге әкелген ашаршылық

Үндістанды британдық күштердің басып алуы кезінде, әртүрлі тарихи деректерге сүйенсек, 1770 жылдары тек Бенгал провинциясында 10 миллионнан астам үнділер аштықтан, аурудан, британдық солдаттардың қолынан жасалған қиянат пен азаптаудан немесе мәжбүрлі еңбек қысымынан өлген. 1942 жылдан бастап Үндістанда британ үкіметінің және Черчилльдің өзінің отаршылдық шешіміне байланысты тағы бір ашаршылық орын алды, бұл тағы 5 миллионға жуық үнділердің өліміне әкелді.

3. Оңтүстік Африкадағы бур соғысы

Бур соғысы кезінде (1900-1902) Ұлыбритания ішкі көтерілістің ықтимал қауіптерін болдырмау үшін бірнеше мың жазықсыз адамдарды мәжбүрлі еңбек лагерлеріне түрмеге қамады. Британ үкіметі Африкадағы отаршылдық және экономикалық мақсаттарына жету үшін бір жылдың ішінде бур халқының 10 пайызы осы лагерьлерде ауру мен аштықтан өлді. Ұлыбританияның Оңтүстік Африка халқын бақылау саясаты шамамен 48000 бейбіт тұрғындардың, соның ішінде әйелдер мен балалардың өліміне әкелді. Бұл көрсеткіш Бур соғысындағы 30000 өлімге қосымша.

4. 1917-1919 жылдардағы ирандықтар геноциді

Тарих бойы Англия Иранда көптеген қылмыстар жасады. Сол қылмыстардың бірі 1917-1919 жылдар аралығында Иран халқының шамамен 40 пайызының қырғынға ұшырауы болды. Басқаша айтқанда, Ұлыбритания осы жылдар ішінде Иран халқының шамамен 9-10 миллион адамды қырды. АҚШ Мемлекеттік департаментінің құжаттарына сәйкес, 1914 жылы Иран халқының саны 20 млн. Бұл халық 1919 жылы ағылшындардың Ирандағы геноцид саясатының салдарынан кейінгі 5 жылда 11 миллион адамға дейін қысқарды.

5. Англияның Иракты химиялық бомбалауы

1919 жылы Уинстон Черчилльдің бұйрығымен Иракты химиялық бомбалау – тарихтағы ең жан түршігерлік адамзат трагедиясының бірі. Сол кезде Батыс Азиядағы Ұлыбритания Әскери-әуе күштерінің қолбасшылығы табандылықпен қарсылық көрсеткен арабтарға химиялық қаруды сынауды өтінді. Сол кездегі соғыс министрі Уинстон Черчилль Ирак тайпаларына қарсы улы газды қолдануды кеңінен қолдайтынын мәлімдеді. Өлімге әкелетін газдарды қолдану 1920 жылға дейін жалғасты. Британдық әуе күштері бұл қаруды 1925 жылы Ирактың Сүлеймания тұрғындарын басып-жаншу үшін қайтадан қолданды.

6. Екінші дүниежүзілік соғыста ағылшындардың неміс халқын қырғынға ұшыратуы

Ұлыбритания мен Франция 1939 жылы 3 қыркүйекте неміс рейхіне соғыс жариялады. Осы оқиғадан екі күннен кейін Англия неміс қалалары мен бейбіт тұрғындарды бомбалай бастады. 1939 жылы 5 қыркүйекте Куксхавен және Вильгельмшавен қалаларына алғашқы әуе шабуылдары жасалды; 1940 жылы 12 қаңтарда Вестерланд қаласы бомбаланды. 20 наурызда Киль және Гернеум қалаларына 110 күшті жарылғыш және тұтандырғыш бомба тасталды. Бұл шабуылда аурухана толығымен қиратылды. 1940 жылы сәуірде Британ армиясының бомбалаушы ұшақтары әскери нысандары немесе маңызы жоқ қалаларға шабуылдарды күшейте бастады.

7. Солтүстік Ирландия халқының қырғыны

1970-2000 жылдар аралығында британдық сарбаздар 300-ден астам ирландиялық ерлерді, әйелдерді және балаларды өлтірді. Құрбандардың барлығы қарусыз болды және олардың ешқайсысы британдық сарбаздарға өлім қаупін тудырмады. Қаза тапқандар арасында католиктік діни қызметкерлер, қарт әйелдер, балалар, тіпті жасөспірім қыздар да бар. Британ үкіметінің құжаттары 1972 жылы Солтүстік Ирландияда бейбіт тұрғындарды өлтірді деп айыпталған барлық британдық сарбаздарға рақымшылық жасалғанын көрсететін құжаттар жарияланды.

8. Йемен халқына қарсы қырғын

1963-1966 жылдардағы Йемендегі Адендегі азаптау лагерлері тағы бір британдық қылмыс. 1960 жылдары йемендіктер Йемен портын бақылауға алу үшін жұмыс істеді. Британдықтар жан түршігерлік азаптау камераларын құруда келіспеушілікті басудың ең жақсы әдісін көрді. Қарсыластарды тоңазытқыш камераларда толығымен жалаңаш ұстау олардың көпшілігінің пневмониямен ауырып, қайтыс болуына әкелді. Бұл орталықтарда денелерді темекімен өртеу, жалаңаш тұтқындарды найзаға отырғызу және жыныстық зорлау сияқты азаптаулар болды.