Ислам адам баласының азаттығы үшін келді. Бұл азаттық деспоттық үкіметтердің әртүрлі әлеуметтік деңгейдегі адамдарға қысымдарынан арылу, адам баласы үшін әділ үкімет құру және адам өміріне үстемдік ететін жалған ойлардан арылу дегенді білдіреді.

Рух материалдық дүниеге бағыныштылықтан арылған кезде Құдайды басқа кезден жақсырақ түйсініп, еркіндік, бойсұнушылық, кішіпейілдік, жомарттық және тағы басқа құнды қасиеттерге ие болады. Еркін адам халықтан алшақтамайды, Аскеттер сияқты оқшаулықты таңдамайды, керісінше халықтың арасына барып, қиындыққа душар болғандарға қолынан келгенше көмектесуге тырысады.

Ислам білім алуды шырақ әрі ақылдың зейнеті деп таныстырып, діннің дамуын білім алу және соған сай әрекет етумен байланыстырады.

Нәпсі – дұрыс бақылауға алынып, дұрыс жолда пайдаланылып, дұрыс орындалса, адамды кемелдіктің шыңына шығаратын адамның түйсіктерінің бірі. Әр адамның бойында ауыздықталмаған нәпсі бар. Оны басқарып, отырсаңыз ғана бақылауға алынып, осы адамдық түйсік сіздің дамуыңыздың бастауы бола алады.

Жиһадтық басқару – қоғамның биік мақсаттарына жету үшін илаһи ниетпен саяси-экономикалық, ғылыми және мәдени салаларда күрес жүргізу негізінде адамдардың белсенділіктерін бақылау және оларды тиімді пайдалануда тынбай еңбек ету.

Мәдени жиһад – дұрыс наным-сенімдерді түсіну мен түсіндіруге және оларды таратуға, сондай-ақ қоғамдағы жалған идеяларды теріске шығаруға жәрдемдесу.

Алла жолындағы жиһадтың бір түрі - экономикалы жиһад. Экономикалық жиһад – көптеген талпыныс, қаржылай қолдау және орынды тәсілдер мен құралдарды пайдаланып, сонымен бірге қаржыны үнемді қолдану арқылы экономиканы алға ілгерілету.

Жиһад – әртүрлі тармақтарға ие және барлық діндер насихаттайтын жағымды іс-әрекет. Жиһад сөзі талпыныс және бүкіл күш пен мүмкіндікті пайдалану деген мағынаны білдіреді. Адам өз мүмкіндігін пайдаланып, белгілі мақсатқа жету жолында қиындықтарға төзетін болса, жиһад жасағаны.

Әділет – илаһи діндерде ғана емес, илаһи емес діндерде де ерекше көңіл бөлінген түсінік. Исламда әділет Құран Кәрімнен тамырланады. Құранның 29 аятында әділет туралы тікелей айтылған. Шамамен 290 аятта зұлымдық туралы айтылған. Бұл аяттардың да әділетке қатысы бар. Осылайша, әділеттің маңыздылығы мұсылмандардың қасиетті кітабі Құранда көрсетілген. Негізінде, исламдық қоғамның жүрегіне әділеттің дәнін сепкен Құран.

Исламдық ой-пікірлер бойынша әділет – істердің арасында теңдік орнату, яғни әр адам және әр нәрсе өзіне тиесілі үлесіне ие болуы керек. Әділетке қарсы – зұлымдық. Зұлымдық деген адамның құқығын бермей, тартып алу. Сонымен бірге әділетке қарсы кемсітушілік орналасып, құқықты алалау деген болады.