Қажылық неліктен маңызды? Жаһандық ауқымдағы қозғалыс
Қажылық – құлдық, біркелкі, бірлік сияқты көптеген хикметтерді қамтитын ғибадат.
Қажылық дәстүрі хазірет Ибраһимнің есімін еске салып, парыз және умра болып екі түрде орындалады. Дүние жүзіндегі мұсылмандар хижра күнтізбесінің соңғы айының (зилхадже) бірінші онкүндігінде қажылық парызын өтеу үшін Мекке қаласындағы әл-Харам мешітіне аттанады. Дегенмен, умра қажылығы жыл бойы жүргізіледі. Әрбір мұсылман, егер мүмкіндігі болса, өмірінде кемінде бір рет қажылыққа (парыз) баруы керек.
Қажылықтың пайдасы
Құранда қажылық философиясы туралы: «Олар өздеріне тән пайдаларын көрсін..», - делінген. («Хаж» сүресі, 28-ші аят). Бұл мүдделер материалдық және рухани, саяси, әлеуметтік, мәдени, экономикалық мәселелерді қамтиды және пайда жеке адамға және қоғамға жетеді. Мәселен, қажылық хикметтерінің бірі – Ислам үмбетінің маңызды мәселелері мен мәселелерін зерделеу, әлем мұсылмандарының бірлігін нығайту, мәдени алмасулар, т.б.
Құлдық пен пенделік
Қажылықтың ең маңызды әрі пайдалы хикметі – Аллаға құлдық пен пенделік білдіру, бұл ихрам, тәуәп, құрбан шалу сияқты барлық қажылық амалдарда айқын көрінеді.
Ақыретке назар аудару
Ихрам киіп, материалдық және дүниелік байланыстар мен қарым-қатыныстарға тәуелділікті үзу арқылы адам рухани және мистикалық кеңістіктерде көтерілуге және жүруге дайын болады.
Мұсылмандық келісім
Исламдық және исламдық емес елдердің түкпір-түкпірінен келген мұсылмандар қажылық кезінде бас қосып, ауызбіршілік пен келісіммен дүние жүзіндегі мазлұмдардың мәселелерінің шешімін зерттеп, өздері өмір сүріп жатқан қоғамдардың мәселелерін шешу үшін әлемдегі мұсылмандардың орасан күшінен көмек сұрайды.
Ардақты Пайғамбардың істері мен жаңалықтарын сақтап қалу
Хишам бин Хакем имам Садықтан былай дейді: «Алла Тағала адамды жаратып, діни мойынсұнулары мен дүниелік мүдделерін орындау үшін қажылық жасауды бұйырды. Қажылық маусымында Шығыс пен Батыстың мұсылмандары бас қосып, бір-бірімен танысады. Ұлттар бір-бірінің кәсіптерін, экономикалық өнімдерін пайдаланады. Қажылар сондай-ақ ардақты Пайғамбардың еңбектері мен қиссаларымен танысып, бұл еңбектерді ұмытудан сақтайды. Әр халық тек өз қоршаған ортасы туралы айтса, олар жойылып, қалалар жойылады... Бұл – қажылық философиясы».
Ислам қоғамының тұрақтылығы
Әлеуметтік өлшемде қажылық дін мен Ислам үмбетінің тұрақтылығының қайнар көзі болып саналады, бұл әлем мұсылман қауымынан жазаны алыстатады. Осы себепті рауаяттар Қағбаны тәрк ету мен қажылықты тәрк етуді қоғамның жойылуының және илаһи азаптың түсуінің себебі ретінде қарастырады. Ислам басшысы халықты қажылық парызын орындауға шақыруға міндетті. Адамдардың қаржылық мүмкіндігі болмаса, тіпті халық қазынасы есебінен қажылыққа жіберіңіз.
Кедейлікті жою
Қажылық діни қоғамдағы кедейлікті жояды. Адам өзінің қаржылық міндеттерін қажылық арқылы өтейді. Алла жолында Құрбан айт күні кедейлерге көмек ретінде құрбандық шалып, қажылықтан кейін ас беріп, садақа береді.
Мүшріктерден безу
Қажылықтағы рухани мақсаттардың бірі – мүшріктерден, адамдарға залым жасаушылардан, илаһи ақиқатты жасырушылардан безу қажылықтың рухани мақсаттарының бірі. Қажылар дүние жүзіндегі жәбір көргендермен ынтымақтастығын көрсетеді.
Қажылық Құран Кәрімде
Қажылық – басқа ғибадаттарда бар барлық жеңілдіктер мен сырларды қамтитын илаһи ғибадаттардың бірі. Намаз бен қажылықтың мақсаты – адамның жүрегі мен жан дүниесінде Алланы еске алу. Сондықтан хазірет Ибраһим өзі және балалары үшін Қағбаның жанындағы ең жоғары дәрежені, яғни мойынсұну дәрежесін сұрады.
Марқұм Алламе Табатабаилің пікірінше, Құранда баяндалған Ибраһимнің оқиғасын зерттегенде, оның Құдайдың құлдығы мен рухани мінез-құлқының толық кезеңі екенін білеміз. Пенде туған жерінен сапар шегіп, дүние мен материалдық нәпсіні артқа тастап, жаман азғырулардан арылу арқылы Аллаға жақындық дәрежесіне жетеді.
