Сұлулықтан артық не бар? Имам Хадиден (ғ.с.) 8 хадис

Имам Хади және Имам Әли ән-Нақи деген аттармен танымал Әли ибн Мұхаммад (ғ.с.) Ислам пайғамбарының ұрпағы болды, ол һижраның 220 жылы ардақты әкесі Имам Джавад (ғ.с.) шәһид болғаннан кейін имамдық дәрежесіне жетті. Имам Хади Аббаси халифаларының жіті бақылауында болғанымен, ол өз күрестері мен әрекеттерін өз заманының жағдайына сай жүргізді. Оның ең маңызды істерінің бірі – халықты түрлі құралдар арқылы хабардар ету және өзінің сөйлеген сөздері, пікірталастары және ғылыми сұрақ-жауаптары арқылы өзінің имамдық ұстанымы мен ғылыми дәрежесін ашып, бекіту болды.

Имамның қызметінің тағы бір бағыты Әһле Бәйт халқы мен ізбасарларын Уәде етілген Имам Мәһдидің (ғ.с.) ғайбына дайындау болды. Әрине, ол өте сақтықпен және үкіметті сезімтал етпеу үшін бұл мәселені өз баяндамаларында жанама түрде атап өтеді.

Көптеген рауаяттармен бірге имам Хади (ғ.с.) бірнеше дұғалар мен зияратнамаларды қалдырған, олардың ішіндегі ең танымалы – «Джоме-е Кабире». Бұл дұға маңызды тұжырымдамалар мен жаңашыл мазмұнға ие және дін мамандары оны имаматты тану кезеңі деп атайды. Имам Хадидің (ғ.с.) артына қалдырған тағы бір дұғасы – Ислам пайғамбарының мұрагері имам Әлидің (ғ.с.)   ерекшеліктерін де, Ғадир Хом оқиғасын да (Ислам пайғамбарының Алланың әмірімен имам Әлиді мұрагер әрі мұрагер ретінде таныстырған күн) зияраты. Имам Хадидің (ғ.с.) имамдығы шамамен 34 жыл болды және ол 254 хижра жылы Муғтаз Аббасидің бұйрығымен уланып, шәһид болды.

ParsToday имам Хадидің (ғ.с.) бірнеше хадисін ұсынады:

1. Кішіпейілділік

التواضع اَن تعطی الناس ما تُحِبُّ ان تُعطاهُ؛

Кішіпейілділік – адамдарға өзіңе қалай қарағаңды қаласаң, солай қарау. («Әл-Кафи», 2-ші том, 124-ші бет).

2. Моральдық кемшіліктер

اَلْحَسَدُ ماحِقُ الحَسَناتِ، وَ الزَّهْوُ جالِبُ المَقتِ، وَالعُجْبُ صارِفُ عَنْ طَلَبَ الِعِلْمِ داعٍ اِلی الغَمْطِ وَ الجَهْلِ، وَ البُخْلُ اَذَمُّ اْلاَخْلاقِ وَ الَّطَمَعُ سَجیهٌ سَیئَهٌ؛

Қызғаныш – жақсы істерді бұзады, мақтану – дұшпандық әкеледі, өзін-өзі жоғары санау – білімге ұмтылудан тыйып, надандыққа шақырады, сараңдық – ең ұнамсыз мінез, сараңдық – орынсыз әрі ұнамсыз қасиет. («Бихар әл-Анвар», 69-шы том, 199-ші бет).

3. Жағымпазданудан аулақ болу

قال ابوالحسن الثالثُ(ع) لِرَجُلٍ و قَدْ اَکْثَرَ مِنْ اِفْراطِ الثَّناءِ علیه اَقْبِلْ علی شَأنِکَ، فَاِنَّ کَثْرَهَ المَلَقِ یهْجُمُ علی الظِّنَّهِ و اذا حَلَلْتَ مِنْ اَخِیکَ فی مَحَلِّ الثَّقَهِ، فَاعْدِلْ عَنِ المَلَقِ الی حُسْنِ النِّیهِ؛

Имам Хади (ғ.с.) өзін мадақтауда шектен шыққан біреуге: «Мұны істеуден аулақ бол. Өйткені артық мақтау күдік тудырады. Иманды бауырыңның сеніміне ие болған кезде, оған жағымпаздануды қойып, жақсы ниетте бол», - деді. («Бихарул-анвар», 70-ші том, 295-ші бет).

4. Сұлулықтан әдемірек

خَیرٌ مِنْ الخیر فاعِلُهُ، و اَجْمَلُ من الجمیل قائِلُهُ، و اَرْجَحُ من العلم حامِلُهُ، وَ شَرٌّ مِنَ الشَرِّ جالِبُه، وَ اَهُوَلَ مِنَ الهَوْلِ راکِبُهُ؛

Жақсылықтан қайырымдылық, сұлулықтан сұлу – оны жасаушы, білімнен артық – жеткізуші, жамандықтан жаман – себеп, қорқыныштан да қорқынышты – оны тудырушы. («Бихарул-анвар», 75-ші том, 370-ші бет).

5. Қол астындағыларға ашулану

اَلْغَضَبُ علی مَنْ تَمْلِکُ لَوْمٌ؛

Қол астындағыларға ашулану – төмендіктің белгісі. («Бихарул-анвар», 75-ші том, 370-ші бет).

6. Дүниедегі және ақыреттегі есеп

اَلَنَّاسُ فی الدنیا بالاموالِ و فی‌الاخره بالاعمال؛

Адамдар дүниеде мал-мүлкімен, ақыретте амалымен бағаланады. («Бихарул-анвар», 75-том, 368-бет).

7. Аргументтің нәтижесі

اَلمِراءُ یفْسِدُ الصَّداقَهَ القَدِیمَهَ وَ یحِلِّلُ العُقْدَهَ الوَثیقَهَ وَ اَقُلُّ ما فیه اَنْ تَکُونَ فیها الْمُغالَبَهُ وَ الْمُغالَبَهُ اُسُّ اَسْبابِ القَطِیعَهِ؛

Дау-дамай ескі достықты бұзады және сенімді бұзады. Ең азы екіншісіне үстемдік етеді, бұл ажырасуға әкеледі. («Бихарул-анвар», 75-ші том, 369-шы бет).

8. Шешуші шешім

اَذْکُرْ حَسَراتِ التَّفْرِیطِ بِاَخْذِ تَقْدیمِ الْحَزْمِ؛

Өкіну – бірдеңені істей алмау. Өкініштің орнын шешуші әрекетпен толтырыңыз. («Бихарул-анвар», 75-ші том, 370-ші бет).