Ауғанстандағы 11 қыркүйек оқиғасынан кейінгі жиырма жылдық гуманитарлық және экономикалық дағдарыс
ParsToday - 11 қыркүйектегі шабуылдардан жиырма жылдан астам уақыт өтсе де, Ауғанстан әлі де гуманитарлық және экономикалық дағдарыстармен күресуде. 2021 жылы Талибан қайтып оралғаннан кейін Батыстың санкциялары мен шектеулері миллиондаған ауғандықтардың өміріне қауіп төндірді және елдің болашағын бұлыңғыр етті.
Американың әскери араласуының сылтауы лаңкестікпен күрес болғанымен, бүгінде Ауғанстан кедейшілікпен, қауіпсіздіксіздікпен және инфрақұрылымның күйреуімен күресуде.
ParsToday агенттігінің Tasnim ақпарат агенттігіне сілтеме жасап хабарлауынша, азырақ көрінетін өлшемдердің бірі - АҚШ санкцияларының ауған халқының күнделікті өміріне әсері. ЮНИСЕФ мәліметінше, Ауғанстан халқының жартысынан астамы, оның 12 миллионы балалар гуманитарлық көмекке мұқтаж. Әсіресе бес жасқа дейінгі балалар арасында ауыр тамақтанбау өсуде.
Халықтың бір бөлігі ғана шектеулі медициналық қызметтерге қол жеткізе алады, ал денсаулық сақтау жүйесі айтарлықтай тиімсіз. Ауғанстанның шығысындағы тамыз айындағы 6,0 балдық жер сілкінісі дағдарысты одан әрі тереңдете түсті; мыңдаған үйлер қирап, жарты миллионнан астам адам зардап шекті. Зардап шеккендердің 92 пайызында медициналық қызметтен мақрұм.
Экономикалық тұрғыдан Дүниежүзілік банктің есебі 2021 жылдан бері ЖІӨ 27%-ға төмендегенін көрсетеді. Халықтың 40%-ы ғана электр қуатына қол жеткізе алады және жұмыссыздық деңгейі өсіп келеді. Халықаралық санкциялар, активтерді бұғаттау және сауда шектеулері мемлекеттік қызметтерді тоқтатты және миллиондаған адамдарды азық-түлікке, денсаулық сақтау мен білімге қолжетімсіз қалдырды.
Талибан қазіргі билеуші ретінде Ауғанстанның қауіпсіздігі мен дамуына жауапты, бірақ әйелдерге қатысты қатаң шектеулер, азшылық құқықтарының бұзылуы және экстремистік топтардың әрекетін жалғастыруы Батыстың қысымының жалғасуына әкелді. Алайда, халықтың гуманитарлық жағдайын ескермей, санкцияларды жалғастыру – адамгершілікке жатпайтын әрекет. Ауғанстан дағдарысын шешу тек гуманитарлық қолдауға баса назар аудара отырып, Талибанның, халықаралық қауымдастықтың және гуманитарлық ұйымдардың ынтымақтастығымен ғана мүмкін болады.
