Орта Азия елдері Иранмен транзиттік ынтымақтастық туралы келісімге келді
Орта Азия республикаларына басшыларының Ауғанстандағы тынышсыздықтардың елдеріне ауысуы туралы алаңдаушылықтарынан кейін салыстырмалы тыныштық оралғаннан кейін бұл елдер аймақтағы және әлем елдерімен сауда-саттықты кеңейтуге ұмтылуда.
Орта Азияның бес республикасы құрылықта орналасып, олардың халықаралық азат суларына жолы жоқ. Бірақ Иран бұл елдерге Парсы шығанағы, Оман теңізі және Үнді мұхитының суларына қосылу үшін ең қауіпсіз және ең үнемді транзиттік жолды ұсынады. Орталық Азияның кейбір елдері бұған дейін бұл салада Иранмен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойған. Қазақстан мен Түркіменстан Иранмен теміржол қатынасы саласында ынтымақтастыққа қызығушылық танытқан Орталық Азия елдері болып табылады. Сондай-ақ Өзбекстан басшылары да Иран және Түркіменстанмен халықаралық еркін және ыстық су көздеріне қол жеткізу туралы келісімге қол қойды. Тәжікстан мен Қырғызстан да Иранмен транзиттік ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қойып, өздерінің экспорттық және импорттық тауарларын Иранның автомобиль және теміржол транзиттік жолдары арқылы экспорттау мен импорттауды көздейтінін мәлімдеді. Осыған байланысты Түркіменстан мен Қазақстан Президенттері де Иран арқылы транзиттік ынтымақтастықты кеңейтуге келісті. Бұл салада Түркіменстан мен Қазақстан Президенттері Гурбангулы Бердімұхамедов пен Қасым-Жомарт Тоқаев Ашхабадта өткен баспасөз мәслихатында: «Екі елдің транзиттік ынтымақтастығы, әсіресе, Қазақстан-Түркіменстан-Иран теміржолы бойынша жүзеге асырылуы тиіс»,- деп қуаттады. Орталық Азия республикаларының Иранның транзиттік жолдарын пайдалануы осы елдер үшін ең жақсы жолдардың бірі болып табылады. Қазіргі жағдайда Орталық Азия республикаларының басқа байланыс жолдары экономикалық және қауіпсіз емес. Осы себепті Иранның транзиттік жолын пайдаланып әлемнің әртүрлі елдерімен қарым-қатынас орнату Орталық Азия республикалары үшін үлкен маңызға ие. Иран, Ресей және Үндістан арасындағы Солтүстік-Оңтүстік ынтымақтастық туралы алғашқы құжатқа 2000 жылы қол қойылған. Дегенмен, Орталық Азия халықтарымен мәдени, діни және тарихи ортақтығына байланысты Иран соңғы бірнеше жылда Орталық Азия республикаларымен Шығыс-Батыс бағыттарын құру туралы келісімдерге қол қойды.
