НАТО үшін ойнаудан отпен ойнауға дейін; Түркияның Сириядағы әрекетін талдау
ParsToday - «Foreign Policy» журналының хабарлауынша, Түркия үкіметі Сириядағы қарулы оппозицияға қолдау көрсету арқылы өзін елдің мүмкіндіктерінен асып түсетін жағдайға қойды, бұл жағдай Түркия мен АҚШ арасындағы аймақтық шиеленіс пен қақтығыстың өршуіне әкелуі мүмкін.
Көптеген сарапшылар Түркияны Сириядағы оқиғаларда АҚШ пен НАТО-ның айқын тірегі деп санайды. Бұл арада кейбіреулер бұл пікірді қабылдап, Түркияның да ерікті әрекеттері бар екенін баса айтады. «Foreign Policy» журналы «Демократияны қорғау қоры» сараптамалық орталығының түрік мәселелері бойынша аға зерттеушісі Синан Джиди жазған есебінде Хайат Тахрир аш-Шам лаңкестік тобының жетекшілігімен Сирияда үстемдік құрған қарулы оппозицияны Түркия үкіметінің қолдауына тоқталып, былай деп жазды: «Түркияның әрекеті ел билігінің шектен тыс сенімділігін көрсетеді және аймақтағы екі есе тұрақсыздық қаупін тудыруы мүмкін».
ISNA агентігіне сілтеме жасаған ParsToday хабарына сәйкес, Синан Джидди осы баяндамасында оқиғалардың қарқынды дамуына сілтеме жасай отырып, Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған Сирияның саяси болашағына үстемдік етуді көздейтін сияқты екенін айтты.
Сондай-ақ бұл сарапшы АҚШ-та орналасқан «1945» аналитикалық базада жақында жарияланған мақаласында Ердоғанның Сириядағы әрекеттерін сипаттау үшін тіпті «отпен ойнау» деген сөздің жеткіліксіз екенін айтады және бұл әрекеттер Америкадағы Дональд Трамптың жаңа әкімшілігін қатты алаңдатуы керек. Өйткені Ердоған Түркияны Сирия мәселесін шешудің бір бөлігі ретінде таныстыруды көздеп отырған шығар және бұл аймақтағы тұрақсыздықтың күшею қаупін тудыруы мүмкін.
Түркияның Хайат Тахрир аш-Шам лаңкестік тобына қолдау көрсетуі
Бұл хабарға қарағанда, Анкара Хайат Тахрир аш-Шамды Сириядағы билікті басып алуға дайындап жатқан көрінеді. Түркия бұл топты бюрократиялық үкімет құра алатын, тәртіпті сақтай алатын және демографиялық әртүрлілігі жоғары Сирия халқына қызмет ете алатын ұйым ретінде ұсынады. Сондықтан Анкара НАТО альянсының мүшесі ретінде Тахрир аш-Шамға қару-жарақпен қолдау көрсетуді ұсынды.
Бұл сарапшының пікірінше, Ердоған Тахрир аш-Шамның басшысы Әбу Мұхаммад әл-Джоланиді бақылау арқылы осы топтың тетіктерін өз көзқарастары бойынша қалыптастырғысы келеді, өзінің түпкі мақсатына жету, яғни Сирияның солтүстігіндегі күрдтердің автономиялық аймағын жою.
Сирия территориясының бұл аймағы Сирия демократиялық одақ партиясы мен Сирия демократиялық күштерінің бақылауында, АҚШ және Анкара оны өзіне қарсы елеулі қауіп деп санайтын әскери топ.
Ішкі мақсаттар
Синан Джиди Ердоғанның күрдтерге қысымды күшейту мақсатының шын мәнінде түрік азаматтарының назарын оның үкіметінің экономикалық сәтсіздіктерінен аудару екенін айтады. Хабарламалар Түркияның қазір Сирияда 16000-нан 18000-ға дейінгі қарулы күштері бар екенін және Сирияның Демократиялық Одақ партиясы мен Сирия демократиялық күштері (SDF) күштерін бақылауды жою үшін Кобани (Айн әл-Араб) маңындағы күштерді жұмылдырып жатқанын көрсетеді.
Соңында Джиди Ердоғанның тым сенімді екеніне назар аударып, оның шабуылдау стратегиясының үлкен тәуекелдер барын және Сирия үшін ғана емес, бүкіл аймақ үшін қауіпті екенін атап өтті. Бұл тәуекелдерді елемеу қайтымсыз ұзақ мерзімді салдарға әкелуі мүмкін.
