Неліктен Иран АҚШ-пен тікелей келіссөз жүргізбейді?

ParsToday - Жақында Иран АҚШ президенті Дональд Трамптан келіссөз үстеліне отырудың жаңа шарттары айтылған хат алды.

Соңғы күндері Теһран мен Вашингтон арасындағы хат алмасуды талқылау жаһандық саяси және бұқаралық ақпарат құралдарының өзекті тақырыптарының бірі болып қала берді. Бұл хатта Дональд Трамп келіссөз үстеліне отырудың жаңа шарттарын жариялады және Иран Сыртқы істер министрі Сейед Аббас Арақчидің айтуынша, Теһранның саясаты әлі де барынша қысым жағдайында тікелей келіссөздерге қарсы тұруға негізделген. ParsToday мақаласы қазіргі жағдайда Иранның АҚШ-пен тікелей келіссөздер жүргізбеуінің себептеріне тоқталады.

Сенімсіздік

Американың Иранға араласуының тарихы (мысалы, 1953 жылғы төңкеріс және Пехлеви режимін қолдау), сондай-ақ 1979 жылғы революциядан кейінгі дұшпандық әрекеттер Иранда Құрама Штаттарға құрылымдық сенімсіздіктің қалыптасуына әкелді. Иранның көзқарасы бойынша АҚШ әрқашан Ирандағы «режимді өзгертуге» ұмтылды. Бұл көзқарас Дональд Трамп сияқты америкалық шенеуніктердің мәлімдемелерінен кейін күшейе түсті.

Американың максималды қысым стратегиясы

Трамп дәуіріндегі АҚШ саясаты және белгілі бір дәрежеде Джо Байденнің саясаты Иранды АҚШ талаптарын қабылдауға мәжбүрлеу үшін кең таралған экономикалық санкцияларға негізделген. Иран бұл тәсілді «қорқыту» деп санайды және қысыммен келіссөздер біржақты жеңілдіктерден басқа ештеңеге әкелмейді деп санайды. Осы тұрғыда Иран Ислам Кеңесі Мәжілісінің төрағасы Мұхаммад Бақер Калибаф Трамптың хатында санкциялардың жойылуына қатысты елеулі ілгерілеушіліктің жоқтығына тоқталып: «Американың әрекеті қорлау болып табылады»,-деді.

«Ортақ қадам» жан-жақты бағдарламасы тәжірибесі

Трамптың «Ортақ қадам» жан-жақты бағдарламасы келісімінен шығуы Иранды Америка Құрама Штаттарымен жанама келіссөздер жүргізуге итермелейтін тағы бір себеп болып табылады. Өйткені Иран, Қауіпсіздік кеңесінің бес державасы мен Германияның дипломатиялық талпыныстарының нәтижесінде жасалған және Қауіпсіздік кеңесінің 2231 қарарымен бекітілген келісім Трамп тарапынан бұзылды. Теһран университетінің американтану профессоры Фуад Изади: «Иранның Америка Құрама Штаттарымен келіссөздер жүргізуде сәтті тәжірибесі болған жоқ және «Ортақ қадам» жан-жақты бағдарламасы түріндегі бұл келіссөздер екі жылға созылды және келісімге қол жеткізілді, бірақ соңында АҚШ-тың бұрынғы президенті Барак Обаманың әкімшілігі өз міндеттемелерін толық орындамады, содан кейін Трамп келіп, келісімнен бас тартты.

Иранның лаңкестікке қарсы қолбасшысына террор

Иранның лаңкестікпен күресу қолбасшысы генерал-лейтенант Қасым Сүлейманидің Трамптың бұйрығымен өлтірілуі және Иранға әскери шабуыл жасау қаупі Иранды Америка Құрама Штаттарымен жанама келіссөздер жүргізуге бейім ететін басқа да мәселелер.