Иран - Трамп дәуіріндегі АҚШ сыртқы саясатының осі
ParsToday - АҚШ президенті Дональд Трамп өткен қаңтарда Ақ үйге кіргеннен бері Иран Ислам Республикасы әрқашан Америка дипломатиясының орталығында болды.
ParsToday ақпарат агенттігінің хабарлауы бойынша, АҚШ президенті Дональд Трамп соңғы жылдары үнемі Иранның атын атап өтіп, Франция мен Германиядан бастап Жапония мен Норвегияға дейінгі әртүрлі елдердің басшыларымен ресми кездесулерінде Иран Ислам Республикасын өз пікірталастарының негізгі бағыттарының біріне айналдырды.
Бейсенбі күні (24 сәуір) Ақ үйде Норвегияның премьер-министрімен ортақ баспасөз мәслихатында АҚШ президенті Вашингтонның Иранмен ядролық келісімге келу талпыныстары «өте жақсы» дамып келе жатқанын және АҚШ-тың Ислам Республикасымен келіссөздер барысында «өте байыпты» кездесулер өткізгенін айтты.
Трамп: «Алайда Иран өзінің ядролық бағдарламасына табандылық танытуды жалғастыруда және ядролық шектеулердің орнына санкциялардың жойылуын талап етеді»,- деп қосты. Керісінше, АҚШ пен Израиль қанағаттанарлық келісімге қол жеткізілмесе, әскери әрекетті қарастырамыз деп қорқытты.
Трамп кез келген келісім «он есе» тексерілетін болуы керек екенін атап өтті. Экономикалық салада ядролық келіссөздердегі ілгерілеу мұнай бағасының төмендеуіне әкелді. Дүйсенбіде (2025 жылдың 21 сәуірінде) Brent маркалы мұнай бағасы 1,5%-ға төмендеп, барреліне 66,81 долларды құрады, бұл Иран мұнайының әлемдік нарыққа қайтарылуына қатысты нарықтың оптимизмін көрсетеді.
Осыған байланысты Иран мен АҚШ жаңа ядролық келісімнің шеңберін жобалау үшін техникалық келіссөздерді бастауға келісті. Келіссөздер Оманда сенбіде (26 сәуірде) өтеді, одан кейін ілгерілеуді бағалау үшін келесі кездесулер өтеді.
Трамп Ақ үйге кіргеннен бері Трамп басқа елдердің басшыларымен кездескен кезде Иран сияқты көп атап өткен ел болды ма? Бұл АҚШ-тың гегемониясын жалғастыру үшін Иранмен қарым-қатынас орнатуы қажет екенін көрсетпей ме? Неліктен Трамптың пікірінше, олар Иранмен келісімге келу жолында жақсы позицияда және бұл процесс жақсы дамып жатыр? Неліктен Трамп сайлау науқаны кезінде өзін бітімгер ретінде таныстырып, сайланғаннан кейін соғысқа қатысқан елдер арасында бейбітшілік орнатамын дейді, сонымен бірге Иранды үнемі шабуылмен қорқытады? Осы және басқа да сұрақтардың жауабы – Иранның Америка Құрама Штаттары үшін жоғары маңыздылығы, онсыз АҚШ супердержава болмас еді.
