Киш аралы (№161-сабақ)
Өткен бағдарламада сіздерді Парсы шығанағы және Қешмаралымен таныстырдық. Мұхаммад, Саид пен Рамин үшеуі Қешмнен Киш аралына барады. Кемемен сапар шегу және салқын ауа мен Парсы шығанағындағы күнбатыстың көрінісі олар үшін ұмытылмас әсер қалдырды.
Олар Киш аралына жеткеннен кейін қонақүйге барды. Киш аралы– Парсы шығанағындағы ең әдемі аралдардың бірі. Ол Қешмнен кішірек болғанымен, туризм және сауда-саттық тұрғысынан аса маңызды болып табылады. Көгілдір теңіз, теңдессіз маржан жағалаулар, құмды жағалаулар, түрлі-түсті балықтармен су жануарлары және пальма ағаштары бұл аралға ерекше көрініс сыйлайды. Киш аралы мен оның жағалауларының бір бөлігінде маржандар көп болғандықтан оның маңындағы теңіздің суы мөлдір болып келеді. Оған қоса, Киштің үлкен әрі әдемі аквариумы қызығушылардың назарын өзіне тартады. Бұл әдемі аралда ойын-сауыққа арналған айлақ, маржандарды аралау орталығы, су үстінде сырғанау және суасты әлемінде саяхат үшін лайықты мүмкіндіктер бар. Сонымен қатар, Киштің көптеген базарлары мен сауда орталықтарынан саяхатшылар өздеріне қажетті заттарды сатып алу мүмкіндіктеріне ие. Жаз мезгілінде бұл аралдың ауа-райы ыстық әрі қапырық болып келеді. Бірақ қыс мезгілінде оның ауасы жүрекке жағымды болып табылады. Қешм аралына жасаған сапардан жақсы әсер алған Мұхаммад Киш аралының да барлық жерін аралағысы келеді. Оның досымен әңгімесін тыңдайық. Алдымен жаңа сөздерге назар аударыңыздар:
арал |
джäзире |
جزیره |
шынымен |
вағеäн |
واقعا ً |
әдемі |
зиба |
زيبا |
әдемірек |
зибатäр |
زيباتر |
ең әдемі |
зибатäрин |
زيباترين |
менің ойымша |
бе нäзäрäм (бе нäзäр-е мäн) |
به نظرم ( به نظر من ) |
тіпті |
хäтта |
حتي |
жағалау (жағалаулар) |
сахел (сäвахел) |
ساحل ( سواحل ) |
мына жер |
инджа |
اينجا |
көруге тұрарлық |
дидäни |
ديدني |
күнбатыс |
ғоруб |
غروب |
көрініс |
мäнзäре |
منظره |
әлем |
дониа |
دنيا |
сен айттың |
ту гофти |
تو گفتی |
сүңгу |
ғäвваси |
غواصی |
сүңгуге болады |
митäван ғäвваси кäрд |
می توان غواصی کرد |
дұрыс |
дорост äст |
درست است |
егер сен білсең |
ту ашнайи даште баши |
تو آشنايي داشته باشي |
аймақ (аймақтар) |
мäнтäғе (мäнатеғ) |
منطقه ( مناطق ) |
маржанды |
мäрджани |
مرجانی |
сен ләззат аласың |
ту леззäт мибäри |
تو لذت می بری |
оған қоса |
дäр земн |
در ضمن |
су үстінде сырғанау |
ески руи- аб |
اسكي روي آب |
еліктіргіш |
һайäджан äнгиз |
هيجان انگيز |
жоспар, бағдарлама |
бäрнаме |
برنامه |
бізде бар |
ма дарим |
ما داريم |
менің қалғым келмейді |
мäн дуст нäдарäм беманäм |
من دوست ندارم بمانم |
қонақүй |
һотел |
هتل |
мен ойламаппын |
мäн фекр немикäрдäм |
من فكر نمي كردم |
осыншама |
ин ғäдр |
این قدر |
сен ұнатасың |
ту хошäт миайäд |
تو خوشت می آید |
жақсырақ |
беһтäр |
بهتر |
біз барамыз |
ма берäвим |
ما برويم |
түрлер |
äнва |
انواع |
балықтар |
маһиһа |
ماهيها |
сирек кездесетін |
кäмиаб |
كمياب |
жақын |
нäздик |
نزديك |
біз көреміз |
ма бебиним |
ما ببينيم |
базар |
базар |
بازار |
дәстүрлі |
соннäти |
سنتي |
жаңа |
джäдид |
جديد |
қызықты |
джалеб |
جالب |
сен білесің |
ту мидани |
تو می دانی |
азат |
азад |
آزاد |
сауда |
теджари |
تجاري |
мекен |
мäхäл |
محل |
лайықты |
монасеб |
مناسب |
сатып алу |
хäрид |
خريد |
сату |
форуш |
فروش |
тауар |
кала |
كالا |
ауа-райы |
һäва |
هوا |
жақсы |
хуб |
خوب |
қыс мезгілі |
зэмэстан |
زمستان |
сияқты |
месл-н |
مثل |
көктем |
бäһар |
بهار |
достар |
дустан |
دوستان |
такси |
такси |
تاکسی |
біз такси аламыз |
ма такси бегирим |
ما تاکسی بگیریم |
маңы, айналасы |
äтраф |
اطراف |
қыдырсақ дұрыс болар |
беһтäр äст ма гäрдеш коним |
بهتر است ما گردش کنیم |
Ой, пікір |
фекр |
فكر |
жаман ой емес |
фекр-е бäди нист |
فكر بدي نيست |
біз бара аламыз |
ма митäваним берäвим |
ما مي توانيم برويم |
құмды |
шенни |
شنی |
мағлұмат |
эттелаат |
اطلاعات |
серуендеуге арналған кеме |
кешти-е тäфрихи |
کشتی تفریحی |
менің қол жеткізгім келеді |
мäн дуст дарäм бедäст авäрäм |
من دوست دارم بدست آورم |
құстар бағы |
бағ-е пäрäндеган |
باغ پرندگان |
жерлер |
джаһа |
جاها |
тарихи |
тарихи |
تاریخی |
табиғи |
тäбии |
طبیعی |
біз көреміз |
ма дидäн коним |
ما دیدن کنيم |
ол ұнатады |
у дуст дарäд |
او دوست دارد |
ол суретке түсіреді |
у äкс бегирäд |
او عكس بگيرد |
Енді Мұхаммад пен достарының әңгімесіне құлақ салайық.
محمد - جزیره کیش واقعا ً زیباست . به نظرم حتی از قشم هم زیباتر است . |
Мухаммад: Джäзирей-е Киш вағеäн зибаст. Бе нäзäрäм хäтта äз Қешм һäм зибатäр äст. |
Мұхаммад: Киш аралы шынымен де әдемі екен. Менің ойымша тіпті Қешм аралынан да әдемірек. |
رامین - بله . ساحل اينجا بسیار ديدني است . غروب جزیره کیش یکی از زیباترین منظره ها در سواحل دنیاست . |
Рамин: Бäле. Сахел-е инджа бесиар дидäни äст. Ғоруб-е джäзирейе Киш йеки äз зибатäрин мäнзäреһа дäр сäвахел-е дониаст. |
Рамин: Ия. Бұл жердің жағалаулары өте әдемі. Киш аралының күнбатысы әлемнің жағалауларындағы ең әдемі көріністердің бірі. |
محمد - گفتی که در این جزیره ، غواصی هم مي توان کرد ، درست است ؟ |
Мухаммад: Гофти ке дäр ин джäзире, ғäвваси һäм митäван кäрд, дорост äст? |
Мұхаммад: Бұл аралда су астына сүңгуге болады деп айтып едің ғой, солай ма? |
رامین - بله . اگر با غواصی آشنايي داشته باشي ، از غواصی در مناطق مرجانی سواحل كيش لذت می بری . در ضمن اسكي روي آب هم در سواحل كيش ، هيجان انگيز است . |
Рамин: Бäле. Äгäр ба ғäвваси ашнайи даште баши, äз ғäвваси дäр мäнатеғ-е мäрджани сäвахел-е Киш леззäт мибäри. Дäр земн ески руй-е аб һäм дäр сäвахел-е Киш, һейäджан äнгиз äст. |
Рамин: Ия. Егер сүңгуді білсең, Киштің маржанды аймақтарында сүңгуден ләззат аласың. Оған қоса су үстінде сырғанаған да керемет. |
محمد - امروز چه برنامه ای داریم ؟ من دوست ندارم در هتل بمانم . |
Мухаммад: Эмруз че бäрнамейи дарим? Мäн дуст нäдарäм дäр һотел беманäм. |
Мұхаммад: Бүгін қандай жоспарымыз бар? Қонақүйде отырғым келмейді. |
سعید - محمد ! فکر نمی کردم این قدر از جزاير ایران در خليج فارس خوشت بیاید . به نظر من بهتر است به آکواریوم كيش برویم و انواع ماهيهاي كمياب و زيبا را از نزديك ببينيم . |
Саид: Мухаммад! Фекр немикäрдäм ке ин ғäдр äз джäзайер-е Иран дäр хäлидж-е Фарс хушäт биайäд. Бе нäзäр-е мäн беһтäр äст бе аквариум-е Киш берäвим вääнва-е маһиһай-е кäмиаб вä зиба ра äз нäздик бебиним. |
Саид: Мұхаммад! Иранның Парсы шығанағындағы аралдарын осыншама ұнатасың деп ойламаппын. Менің ойымша Киш аралына барып, сирек кездесетін әдемі балықтарды жақыннан көргеніміз дұрыс болар. |
رامین - بازارهاي سنتي و جديد کیش هم جالب و ديدني است . |
Рамин: Базарһайи соннäти вä джäдид-е Киш һäм джалеб вä дидäни äст. |
Рамин: Киштің дәстүрлі және жаңа базарлары да қызықты әрі көруге тұрарлық. |
سعید - البته می دانی که جزیره کیش يك منطقه آزاد تجاري است و محلي مناسب براي خريد و فروش انواع كالاها است . |
Саид: Äлбäтте мидани ке джäзирей-е Киш йек мäнтäғей-е азад-е теджари äст вä мäхäлли монасеб бäрай-е хäрид вä форуш-е äнва-е калаһа äст. |
Саид: Сондай-ақ, Киш аралының еркін сауда аймағы екенін және түрлі тауарларды сатып алу және сату үшін лайықты жер екенін де білесің. |
محمد - هوا هم خیلی خوب است . زمستان کیش مثل بهار تهران است . |
Мухаммад: Һäва һäм хейли хуб äст. Зэмэстан-е Киш месл-е бäһар-е Теһран äст. |
Мұхаммад: Ауа-райы да өте жақсы екен. Киштің қысы Теһранның көктеміндей. |
سعید - خوب دوستان ! بهتر است یک تاکسی بگیریم و در اطراف جزیره كيش گردش کنیم |
Саид: Хуб дустан! Беһтäр äст йек такси бегирим вä дäр äтраф-е джäзирей-е Киш гäрдеш коним. |
Саид: Жақсы, достар! Таксиге отырып, Киш аралының маңында қыдырсақ дұрыс болар. |
رامین - فکر بدی نیست . می توانیم به ساحل مرجانی و یا ساحل شنی جزیره برویم . |
Рамин: Фекр-е бäди нист. Митäваним бе сахел-е мäрджани вä йа сахел-е шенни-е джäзире берäвим. |
Рамин: Жаман ой емес. Маржанды жағалаулар немесе құмды жағалауларға бара аламыз. |
محمد - من دوست دارم اطلاعاتی درمورد کشتی تفریحی و اسکی روی آب بدست آورم . |
Мухаммад: Мäн дуст дарäм эттелаати дäр моуреде кешти-е тäфрихи вä ески руй-е аб бедäст авäрäм. |
Мұхаммад: Мен серуендеуге арналған кеме мен су үстінде сырғанау туралы мағлұмат алғым келеді. |
سعید - رامین ! یادت باشد که از باغ پرندگان و ساير جاهای تاریخی و طبیعی كيش دیدن كنيم ، زيرا محمد دوست دارد همه جاهاي ديدني را ببيند و از آنها عكس بگيرد . |
Саид: Рамин! Йадäт башäд ке äз бағ-е пäрäндеган вä сайер джаһай-е тарихи вä табии-е Киш дидäн коним, зира Мухаммад дуст дарäд һäме джаһай-е дидäни ра бебинäд вääз анһа äкс бегирäд. |
Саид: Рамин! Құстар бағы мен Киштің басқа да тарихи және табиғи жерлерін көруді ұмытпайық, себебі Мұхаммад барлық жерлерді көріп, суретке түсіргісі келеді. |
Мұхаммад пен достары таксиге оытырып, Киш аралының атырабында қыдырады. Олар аралда үш күн болып, Киштің әдемі аквариумы және сирек кездесетін балықтар мен су жануарларын көріп қайтты. Олар түрлі-түсті құстар мекендейтін құстар бағына барды. Үш дос аралдың ойын-сауық айлағы, құм және маржанды жағалаулары мен жасыл кеңістігінде жақсы көңіл көтереді. Сонымен қатар олар бір қайықпен Киш аралының жағалауын аралайды. Қайықтың түбі әйнектен жасалғандықтан олар су түбіндегі маржандардың арасында жүрген әдемі балықтарды көруден ләззат алды.
Велосипед тебу, жағалаудағы мейрамханаларда теңіз тағамдарынан дәм тату, Киштің түрлі базарларында серуендеу – осылардың барлығы олардың есінде біраз уақытқа дейін сақталатын естелік қалдырды. Достар сонымен қатар Киштің жергілікті халқы тұратын ауылға барып, Киштің дәстүрлі архитектурасы және жергілікті халықтың өмір сүру тәсілімен танысты. Мұхаммад Киш аралында топ-топ болып аралап жүрген көптеген саяхатшыларды көрді. Сіздер де бір күні Иранға келіп, Парсы шығанағы мен оның аралдарының тартымдылықтарын көрерсіздер деп үміттенеміз.