Шіл 17, 2017 16:15 Asia/Almaty

Бүгінгі бөлімде Иранның табиғаты керемет облыстарының бірі Гүлстан облысына сапар шегеміз.

«Гүлстан» деп гүл мен өсімдікке толы мекенді атайды. Дәл осы атау бұл облыстың жап-жасыл әрі әдемі екенін көрсетеді. Мұхаммад пен Рамин Гүлстан облысының орталығы Горган қаласына баратын болып келісті. Олар өздерінің достары Садықпен кездеспек. Садық – олардың ортақ досы. Ол достарын Горганда демалып қайтуға шақырды. Садықтың атасы Гүлстан облысының «Зиярат» деп аталатын әдемі ауылдарының бірінде тұрады. Бұл ауыл Горган қаласына жақын. Таңертең ерте Мұхаммад пен Рамин автобуспен Горганға аттанады. Теһраннан шыққандарынан шамамен үш жарым сағат өткеннен кейін Иранның солтүстігіндегі Каспий теңізінің маңайындағы жап-жасыл аймаққа кіреді. Ну орман, күріштің жасыл әрі жұпар иісті алқаптары мен Каспий теңізінің көркем жағалаулары – осылардың барлығы Иранның оңтүстік және орталық аймақтарынан бөлек ерекше климат пен кеңістік қалыптастырған. Олар түсте жергілікті асханалардың бірінде басқа жолаушылармен бірге отырып ауқаттанып алғаннан кейін сол маңайда біраз серуендеп қайтады. Бірнеше сағаттан кейін Горган қаласына да жетеді. Горган – тарихы шамамен екі мың жыл бұрын басталған тарихи әрі үлкен қала. Бұл қала Иранның көптеген тарихи оқиғаларына куә болған.

Бүгінгі сабақтың жаңа сөздеріне назар аударайық:

ақырында, әйтеуір

белехӓре

بالاخره

қала

шӓһр

شهر

біз жеттік

ма ресидим

ما رسیدیم

шаршаңқы

хӓсте

خسته

көріністер

мӓназер

مناظر

әдемі

зиба

زیبا

Айнала, маңы

ӓтраф

اطراف

күре жол

джадде

جاده

біз ләззат алдық

мӓн леззӓт бордӓм

من لذت بردم

неткен

чеғӓдр

چه قدر

облыс

остан

استان

жап-жасыл

сӓрсӓбз

سرسبز

өте

хейли

خیلی

оларөзгеше

анһа фӓрқ дарӓнд

آنها فرق دارند

айтуға болады

мишӓвӓд гофт

می شود گفت

аймақ

мӓнтӓғе

منطقه

бөлім

ғесмӓт

قسمت

керісінше

бӓрӓкс

برعکس

ауа-райы

һӓва

هوا

құрғақ

хошк

خشک

бұл жерде

инджа

اینجا

ылғалды

мӓртуб

مرطوب

себебі

бе хатер-е инке

- به خاطر اینکه

Каспий теңізі

дӓриайи Хӓзӓр

دریای خزر

жақын

нӓздик

نزدیک

сияқты

захерӓн

ظاهرا

үлкен

бозорг

بزرگ

бүгін

емруз

امروز

біз қаламыз

ма миманим

ما می مانیم

қалмаймыз

немиманим

نمی مانیم

түстен кейін

бӓд ӓз зохр

بعد از ظهر

біз барамыз

ма мирӓвим

ما می رویم

қайда?

коджа?

کجا ؟

жол

мӓсир

مسیر

ол орналасқан

ан ғӓрар дарӓд

آن قرار دارد

мен сенімдімін

мӓн мотмӓенӓм

من مطمئنم

ойын-сауық

тӓфрих

تفریح

сен ләззат аласың

ту леззӓт мибӓри

تو لدت می بری

ғашық

ашеқ

عاشق

табиғат

тӓбиӓт

طبیعت

әсіресе

мӓхсусӓн

مخصوصا

осындай

ченин

چنین

көрініс

мӓнзӓре

منظره

кейбір

бӓрхи

برخی

жолаушы

мосафер

مسافر

олар өтеді

анһа обур миконӓнд

آنها عبور می کنند

кеш, түн

шӓб

شب

олар түнейді

анһа еғамӓт миконӓнд

آنها اقامت می کنند

өзіміз

худеман

خودمان

шатыр

чадор

چادر

аздап

кӓми

کمی

қажетті заттар

вӓсайел-е зӓруру

وسایل ضروری

біз алайық

ма бӓрдарим

ما برداریم

ол жерде

анджа

آنجا

біз қалайық

ма беманим

ما بمانیم

Мұхаммад пен Рамин жаңа ғана автобустан түсіп, жоспарлары туралы әңгімелесіп келеді. Олардың әңгімелеріне назар аударайық:

Рамин: Әйтеуір, Горган қаласына да жеттік-ау. Шаршамадың ба?

Рамин: Белехӓре бе шӓһр-е Горган ресидим. Хӓсте нӓшоди?

رامین - بالاخره به شهر گرگان رسیدیم . خسته نشدی ؟

 

Мұхаммад: Жоқ. Керісінше жолдың маңайындағы әдемі көріністерден ләззат алдым. Мазандеран мен Гүлстан облыстары неткен әдемі!

Мухаммад: Нӓ. Еттефағӓн ӓз мӓназер-е зибайи ӓтраф-е джадде леззӓт бордӓм. Че ғӓдр останһай-е Мазӓндӓран вӓ Голестан сӓрсӓбз һӓстӓнд!

محمد - نه . اتفاقا ً از مناظر زیبای اطراف جاده لذت بردم . چه قدر استانهای مازندران و گلستان سرسبز هستند !

 

Рамин: Ия. Бұл облыстар Теһран облысынан өзгеше. Бұл аймақты Иранның ең жасыл аймақтарыың бірі деп айтуға болады.

Рамин: Бӓле. Ин останһа ба остан-е Теһран хейли фӓрқ дарӓнд. Мишӓвӓд гофт ин мӓнтӓғе йеки ӓз сӓрсӓбзтӓрин ғесмӓтһай-е Иран ӓст.

رامین - بله . این استان ها با استان تهران خیلی فرق دارند . می شود گفت این منطقه یکی از سرسبزترین قسمت های ایران است .

 

Мұхаммад: Ауасы құрғақ Теһранға керісінше мына жерде ауа ылғалды екен.

Мухаммад: Бӓрӓкс-е Теһран ке һӓвай-е хошк дарӓд, инджа һӓва мӓртуб ӓст.

محمد - برعکس تهران که هوایی خشک دارد ، اینجا هوا مرطوب است .

 

Рамин: Ия. Себебі, бұл облыстар Каспий теңізіне жақын орналасқан.

Рамин: Бӓле. Бе хатер-е инке ин астанһа бе дӓрйаи Хӓзӓр нӓздик һӓстӓнд.

رامین - بله . به خاطر اینکه این استان ها به دریای خزر نزدیک هستند .

 

Мұхаммад: Горган үлкен қала сияқты. Бүгін осында қаламыз ба?

Мухаммад: Захерӓн Горган шӓһр-е бозорги ӓст. Емруз инджа миманим?

محمد - ظاهرا ً گرگان شهر بزرگی است . امروز در اینجا می مانیم ؟

 

Рамин: Жоқ. Қалада қалмаймыз. Түстен кейін Садықпен бірге Гүлстан саябағына барамыз.

Рамин: Нӓ. Дӓр шӓһр немиманим. Бӓд ӓз зохр ба Садеқ бе парк-е Голестан мирӓвим.

رامین - نه . در شهر نمی مانیم . بعد از ظهر با صادق به پارک گلستان می رویم .

 

Мұхаммад: Гүлстан саябағы қайда?

Мухаммад: Парк-е Голестан коджаст?

محمد - پارک گلستان کجاست ؟

 

Рамин: Бұл саябақ Горган-Машхад жолының бойында орналасқан. Ол жерде көңіл көтеруден ләззат алатындығыңа сенімдімін.

Рамин: Ин парк дӓр мӓсир-е джаддей-е Горган бе Мӓшһӓд ғӓрар дарӓд. Мотмӓенӓм ке ӓз тӓфрих дӓр анджа леззӓт мибӓри.

رامین - این پارک در مسیر جاده گرگان به مشهد قرار دارد . مطمئنم که از تفریح در آنجا لذت می بری .

 

Мұхаммад: Мен табиғатты жақсы көремін. Әсіресе, мынадай әдемі көріністерді.

Мухаммад: Мӓн ашеғ-е тӓбиӓт һӓстӓм. Мӓхсусӓн ченин мӓназер-е зибайи.

محمد - من عاشق طبیعت هستم . مخصوصا ً چنین مناظر زیبایی .

 

Рамин: Осы жолдан өтетін кейбір жолаушылар Гүлстан саябағында түнейді.

Рамин: Бӓрхи ӓз мосаферан ке ӓз ин джадде обур миконӓнд, шӓб дӓр парк-е Голестан еғамӓт миконӓнд.

رامین - برخی از مسافران که از این جاده عبور می کنند ، شب در پارک گلستان اقامت می کنند .

 

Мұхаммад: Онда біз де өзімізбен бірге шатыр мен қажет заттарды алып сол жерге барып түнейік.

Мухаммад: Пӓс ма һӓм ба ходеман чадор вӓ вӓсайел-е зӓрури бӓрдарим та шӓб дӓр анджа беманим.

محمد - پس ما هم با خودمان چادر و کمی وسایل ضروری برداریم تا شب در آنجا بمانیم .

 

Мұхаммад пен Рамин қонақүйге келеді. Олар таңдаған қонақүй Горган қаласының орталығында орналасқан. Бұл қалада ирандық түрлі қауымдар соның ішінде, парсылар, түркімендер, күрдтер мен қазақтар өмір сүреді. Бұл облыстың экономикасы ауылшаруашылығы, орман шаруашылығы, мал шаруашылығы мен қолөнерге байланысты. Джаджим мен жібектен бұйымдар тоқу Гүлстан облысының екі басты қолөнер түрі болып табылады. Түркімендік кілемдер мен жастықтар және дәстүрлі киімдер ерекше танымал. Балық, әсіресе, уылдырықты балық аулау да осы аймақтың экономикалық тұрғыдан дамуына өз үлесін қосты. Тарихи кітаптар мен мәтіндерде Горган қаласының атауы кездеседі. Бұл қалада көне замандарда көптеген халықтар мекендеген. Горганның климаты қоңыржай әрі ылғалды. Бұл қала Ирандағы жауын-шашынды қалалардың бірі. Жыл сайын Иранның түрлі аймақтарынан, тіпті, көршілес елдерден көптеген саяхатшылар Гүлстан облысына келіп, оның әдемі көріністерін тамашалап, көңіл көтеріп, демалып қайтады.

Сіздер де бір күні Иранға сапар шегіп, осы әдемі аймақта көңілді күндеріңізді өткізерсіздер деп үміттенеміз.