Иранның танымал суретшісі
Сәу 14, 2016 12:26 Asia/Almaty
Мұхаммад пен Раминннің Нишапур қаласында жүргені естеріңізде болар.
Олар Аттар, Хайям мен Камал ол-Молктің кесенелеріне барып, тарихи ескерткіштер мен әдемі архитектураны көргеннен жандары қуанышқа бөленді. Мұхаммад пен Рамин ирандық ұлы екі ақын Аттар мен Хайям туралы әңгімелеседі. Аттар – қартайған шағында моңғолдардың қолынан қаза тапқан ирандық ұлы мистик ақын, данышпан, ал Хайям – мың жыл бұрын ирандық күнтізбені жасаған Иранның атақты ақыны, астрономы әрі математигі. Бұл күнтізбе әлі күнге дейін әлемнің ең нақыт күнтізбелерінің қатарын құрайды. Оның аталмыш күнтізбені қалай жасағанын ешкім білмейді. Мұхаммад пен Рамин қазір Аттардың кесенесіне жақын жердегі шайханада отыр. Бұл шайхана кесенелер орналасқан бақта орналасқан. Екі дос қазіргі заманғы өнерпаздар мен суретшілердің бірі Камал ол-Молк туралы әңгімелесіп отыр. Алдымен жаңа сөздерге назар аударайық:
|
бақ |
бағ |
باغ |
|
өте |
бесиар |
بسیار |
|
әдемі |
зиба |
زیبا |
|
кесене |
арамгаһ |
آرامگاه |
|
көруге тұрарлық |
дидäни |
ديدني |
|
білесің бе? |
мидани? |
مي داني ؟ |
|
мен ойлаймын |
мäн фекр миконäм |
من فکر می کنم |
|
суретші |
нäққаш |
نقاش |
|
суретшілер |
нäққашан |
نقاشان |
|
солай ма? дұрыс па? |
дорост äст? |
درست است ؟ |
|
ең жақсы |
беһтäрин |
بهترين |
|
шамамен |
ходуд |
حدود |
|
сексен |
һäштад |
8ä |
|
жыл |
саль |
سال |
|
бұрын |
пиш |
پیش |
|
ол көз жұмды |
у дäргозäшт |
او درگذشت |
|
нишапурлық |
äһл-е Нишабур |
اهل نیشابور |
|
кашандық |
кашани |
کاشانی |
|
жасөспірімдік шақ |
ноуджäвани |
نوجوانی |
|
ол барды |
у рäфт |
او رفت |
|
одан кейін |
сепäс |
سپس |
|
ол жерден |
äз анджа |
از آنجا |
|
үйрену |
амузеш |
آموزش |
|
ол келді |
у амäд |
او آمد |
|
директор |
модир |
مدیر |
|
мектеп |
мäдрäсе |
مدرسه |
|
өнер |
һонäри |
هنری |
|
ол болды |
у шод |
او شد |
|
неге? |
чера? |
چرا ؟ |
|
себебі |
чун |
چون |
|
кәрі, қарт |
пир |
پیر |
|
кәрілік шақ |
сенн-е пири |
سن پيري |
|
өмір |
омр |
عمر |
|
өмір соңы |
пайан-е омр |
پايان عمر |
|
бұл жерде |
дäр инджа |
در اينجا |
|
өмір |
зендеги |
زندگی |
|
ол өмір сүрді |
у зендеги кäрд |
او زندگی کرد |
|
сурет |
таблу |
تابلو |
|
суреттер |
таблуһа |
تابلوها |
|
мұражай |
музе |
موزه |
|
мұражайлар |
музеһа |
موزه ها |
|
әртүрлі |
мохтäлеф |
مختلف |
|
сырт |
харедж |
خارج |
|
шетелдер |
кешвäрһай-е харедж |
كشورهاي خارج |
Бізбен бірге Нишапурдың бағына барып, Мұхаммад пен Раминнің әңгімесін тыңдаңыздар:
|
Мұхаммад: Мына бақ өте әдемі екен. Камал ол-Молктің кесенесі де көруге тұрарлық жер. |
Мухаммад: Ин бағ бесиар зибаст. Арамгаһ-е Кäмал оль-Мольк һäм дидәни äст. |
محمد - این باغ بسیار زیباست . آرامگاه کمال الملک هم ديدني است . |
|
Рамин: Камал ол-Молктің кім болғанын білесің бе? |
Рамин: Мидани Кäмал оль-Мольк ке буд? |
رامین - می دانی کمال الملک که بود ؟ |
|
Мұхаммад: Суретші болды деп ойлаймын. Солай ма? |
Мухаммад: Фекр миконäм нäққаш буд. Дорост äст? |
محمد - فکر می کنم نقاش بود . درست است ؟ |
|
Рамин: Ия. Ол Иранның ең жақсы суретшілерінің бірі болды. Шамамен сексен жыл бұрын көз жұмды. |
Рамин: Бäле. У äз беһтäрин нäққашан-е Иран буд. Ходуд-е һäштад саль пиш дäргозäшт. |
رامین - بله . او از بهترین نقاشان ایران بود . حدود 8ä سال پیش درگذشت . |
|
Мұхаммад: Ол нишапурлық па еді? |
Мухаммад: У äһл-е Нишапур буд? |
محمد - او اهل نیشابور بود ؟ |
|
Рамин: Жоқ. Камал ол-Молк кашандық болды. Жасөспірімдік шағында Теһранға келіп, сол жерден Еуропаға кетті. |
Рамин: Нä. Кäмал оль-Мольк Кашани буд. Дäр ноуджäвани бе Теһран вä сепäс äз анджа бе Орупа рäфт. |
رامین - نه. کمال الملک کاشانی بود . در نوجوانی به تهران / و سپس از آنجا به اروپا رفت. |
|
Мұхаммад: Еуропаға сурет өнерін үйрену үшін кетті ме? |
Мухаммад: Бäрай-е амузеш-е нäққаши бе Орупа рäфт? |
محمد - برای آموزش نقاشی به اروپا رفت ؟ |
|
Рамин: Ия. Кейін Иранға қайтып келіп, бір өнер мектебінің директоры болды. |
Рамин: Бäле. Бä’д бе Иран амäд вä модир-е иек мäдрäсей-е һонäри шод. |
رامین - بله . بعد به ایران آمد و مدیر یک مدرسه هنری شد . |
|
Мұхаммад: Оның кесенесі неліктен Нишапурда? |
Мухаммад: Чера арамгаһäш дäр Нишабур äст? |
محمد - چرا آرامگاهش در نیشابور است ؟ |
|
Рамин: Себебі кәрілік шағында Нишапурға келіп, өмірінің соңына дейін осында өмір сүрді. |
Рамин: Чун дäр сенн-е пири, бе Нишабур амäд вä та пайан-е омр дäр инджа зендеги кäрд. |
رامین - چون در سن پیري ، به نیشابور آمد و تا پايان عمر در اينجا زندگی کرد . |
|
Мұхаммад: Оның суреттері де Нишапурда ма? |
Мухаммад: Таблуһайäш һäм дäр Нишабур äст? |
محمد - تابلوهایش هم در نیشابور است ؟ |
|
Рамин: Жоқ. Оның суреттері Иран мен шетелдердің әртүрлі мұражайларында. |
Рамин: Нä. Таблуһай-е у дäр музеһай-е мохтäлеф-е Иран вä кешвäрһай-е харедж äст. |
رامین - نه . تابلوهای او در موزه های مختلف ایران و كشورهاي خارج است . |
Рамин мен Мұхаммад Камал ол-Молк пен Ирандағы сурет өнері жайлы әңгімелеседі. Екеуі түстен кейін ағаш мешітке барады. Әлемдегі ең алғашқы ағаш мешіт Нишапур қаласының маңайында орналасқан. Ол өте әдемі әрі көруге тұрарлық жер болып табылады. Бұл мешіт алыстан төңкерілген кемеге ұқсайды. Оны салуға 40-тан астам ағаш қолданылған. Мұхаммад пен Рамин осы мешіт пен Нишапурдың басқа да көрнекті жерлерін көріп, келесі күні пойызбен Теһранға қайтып келеді. Нишапурға сапар Мұхаммад үшін өте қызықты әрі есте қаларлықтай болып өтті. Ол Нишапурдың көрнекті жерлерін кейін жанұясына көрсету үшін қаланың әртүрлі жерлерін суретке түсірді. Сіздер де бір күні ақық тасы қаласы Нишапурді көресіздер деп үміттенеміз.
Ескерту! Жаттығуларда келтірілген “ä” дыбысы қазақ тіліндегі қысқа “а” дыбысына сәйкес келеді.
Тегтер
