Нишапур қаласы І бөлім
Сәу 14, 2016 12:32 Asia/Almaty
Бүгінгі және алдағы бірнеше бағдарламада сіздерді Иранның солтүстігінде орналасқан Нишапур атты көне қаламен таныстырмақпыз.
Бұрынғы замандардағы бұл үлкен қала Иранның маңызды мәдени орталықтарының бірі саналған. Моңғолдардың Иранға жасаған шапқыншылығы кезінде Нишапур Иранның шығысындағы басқа қалалар сияқты қиратылып, оның шамамен 1 миллион кітабы бар кітапханасы толығымен өртенген. Бірақ әлі де осы қала мен оның маңынан көптеген тарихи ескерткіштерді көруге болады. Нишапурдың маңайында әдемі асыл тас – көгілдір ақықтың кен орындары бар. Нишапурдың көгілдір ақығы әлемдегі ең жақсы әрі сұранысқа ие көгілдір ақық болып табылады. Мұхаммад пен досы Рамин Нишапурдың көрнекті жерлерін тамашалау үшін сол қалаға баруға бел буды. Олар қазір автобуста Нишапур туралы әңгімелесіп отыр. Алдымен жаңа сөздерді үйренейік. Кейін екі достың екеуара әңгімесіне қайта ораламыз:
|
қуанышты |
хушхал |
خوشحال |
|
автобус |
отубус |
اتوبوس |
|
Біз сапар шегеміз |
Ма сӓфӓр миконим |
ما سفر مي کنيم |
|
ауыл |
руста |
روستا |
|
ауылдар |
рустаһа |
روستاها |
|
жер |
джа |
جا |
|
жерлер |
джаһа |
جاها |
|
әдемі |
зиба |
زيبا |
|
Біз көреміз |
Ма мибиним |
ما مي بينيم |
|
Біз көре аламыз |
Ма митӓваним бебиним |
ما مي توانيم ببينيم |
|
күре жол |
джадде |
جاده |
|
әдемі |
ғӓшӓнг |
قشنگ |
|
біраз шөлді |
кӓми кӓвири |
کمي کويري |
|
мешіт |
мӓсджед |
مسجد |
|
мешіттер |
мӓсджедһа |
مسجدها |
|
асхана |
рестуран |
رستوران |
|
асханалар |
рестуранһа |
رستورانها |
|
көп |
зиади |
زيادي |
|
Мен көремін |
мӓн мибинӓм |
من مي بينم |
|
дұрыс |
дорост ӓст |
درست است |
|
себебі |
чун |
چون |
|
көлік |
машин |
ماشين |
|
көліктер |
машинһа |
ماشين ها |
|
Олар жүреді |
Анһа хӓрӓкӓт миконӓнд |
آنها حرکت مي کنند |
|
жол |
мӓсир |
مسير |
|
түстен кейін |
бӓд ӓз зоһр |
بعد از ظهر |
|
Біз жетеміз |
Ма миресим |
ما مي رسيم |
|
шамамен |
ходуд |
حدود |
|
сағат |
саӓт |
ساعت |
|
Біз бара аламыз |
Ма митӓваним берӓвим |
ما مي توانيم برويم |
|
базар |
базар |
بازار |
|
орталық мешіт |
мӓсджед-е джаме |
مسجد جامع |
|
міндетті түрде |
хӓтмӓн |
حتما" |
|
қонақүй |
һотель |
هتل |
|
алдымен |
ӓввӓл |
اول |
|
Біз демаламыз |
Ма естерахӓт миконим |
ما استراحت مي کنيم |
|
кейін |
бӓд |
بعد |
|
Біз барамыз |
Ма мирӓвим |
ما مي رويم |
|
біраз |
кӓми |
کمي |
|
Біз қыдырамыз |
Ма гӓрдеш миконим |
ما گردش مي کنيم |
|
ең жақсы |
беһтӓрин |
بهترين |
|
базарлық |
соуғат |
سوغات |
|
не |
чист |
چيست |
|
тас |
сӓнг |
سنگ |
|
көгілдір ақық |
фирузе |
فيروزه |
|
әлем |
дониа |
دنيا |
|
өте |
хейли |
خيلي |
|
қымбат |
геран |
گران |
|
Салыстырмалы түрде |
несбӓтӓн |
نسبتا" |
|
арзан |
арзан |
ارزان |
|
Маған ұнайды |
Мӓн дуст дарӓм |
من دوست دارم |
|
сақина |
ӓнгоштӓр |
انگشتر |
|
Мен сатып аламын |
Мӓн михӓрӓм |
من مي خرم |
|
Менің сатып алғым келеді |
Мӓн дуст дарӓм бехӓрӓм |
من دوست دارم بخرم |
Қазір Мұхаммад пен Раминнің әңгімесін тыңдалық:
|
Мұхаммад: Автобуспен сапарға шыққанымызға қуаныштымын. Ауылдар мен әдемі жерлерді көре аламыз. |
Мухаммад: Хушхалӓм ке ба отубус сӓфӓр миконим. Митӓваним рустаһа вӓ джаһай-е зиба ра бебиним. |
محمد - خوشحالم که با اتوبوس سفر مي کنيم . مي توانيم روستاها و جاهاي زيبا را ببينيم . |
|
Рамин: Ия. Теһран-Нишапур жолы әдемі. Біраз шөлді. |
Рамин: Бӓле. Джаддей-е Теһран-Нишапур ғӓшӓнг ӓст. Кӓми кӓвири ӓст. |
رامين - بله . جاده ي تهران - نيشابور قشنگ است . کمي کويري است . |
|
Мұхаммад: Бұл жолда көп мешіттер мен асханаларды көреміз. |
Мухаммад: Мӓсджедһа вӓ рестуранһай-е зиади дӓр ин джадде мибиним. |
محمد - مسجدها و رستوران هاي زيادي در اين جاده مي بينم . |
|
Рамин: Дұрыс. Осы жолда көліктер көп жүретіндіктен, мешіттер мен асханалар да көп. |
Рамин: Дорост ӓст. Чун машинһай-е зиади дӓр ин джадде хӓрӓкӓт миконӓнд, мӓсджед вӓ рестуранһай-е зиади дӓр мӓсир һӓст. |
رامين - درست است . چون ماشين هاي زيادي در اين جاده حرکت مي کنند ، مسجد و رستورانهاي زيادي در مسير هست . |
|
Мұхаммад: Нишапурға түстен кейін жетеміз бе? |
Мухаммад: Бӓд ӓз зоһр бе Нишабур миресим? |
محمد - بعد از ظهر به نيشابور مي رسيم ؟ |
|
Рамин: Ия. Шамамен сағат үште. |
Рамин: Бӓле. Ходуд-е саӓт-е се. |
رامين - بله . حدود ساعت 3 . |
|
Мұхаммад: Бүгін кешке Нишапурдың базары мен орталық мешітіне бара аламыз ба? |
Мухаммад: Митӓваним емшӓб бе базар вӓ мӓсджед-е джамей-е Нишабур берӓвим? |
محمد - مي توانيم امشب به بازار و مسجد جامع نيشابور برويم ؟ |
|
Рамин: Міндетті түрде. Алдымен қонақүйде тынығып аламыз. Кейін намаз оқу үшін орталық мешітке барамыз. Біраз базарда да қыдырамыз. |
Рамин: Хӓтмӓн. ӓввӓл дӓр һотел естерахӓт миконим. Бӓд бӓрай-е нӓмаз бе мӓсджед-е джаме мирӓвим вӓ кӓми һӓм дӓр базар гӓрдеш миконим. |
رامين - حتما". اول در هتل استراحت مي كنيم . بعد براي نماز به مسجد جامع مي رويم و کمي هم در بازار گردش مي کنيم . |
|
Мұхаммад: Нишапурдың ең жақсы базарлығы не? |
Мухаммад: Беһтӓрин соуғат-е Нишабур чист? |
محمد - بهترين سوغات نيشابور چيست ؟ |
|
Рамин: Көгілдір ақық тасы. Нишапурдың көгілдір ақығы әлемдегі ең жақсы көгілдір ақық болып табылады. |
Рамин: Сӓнг-е фирузе. Фирузей-е Нишабур беһтӓрин фирузей-е дониа ӓст. |
رامين - سنگ فيروزه . فيروزه نيشابور بهترين فيروزه دنياست . |
|
Мұхаммад: Көгілдір ақық өте қымбат па? |
Мухаммад: Фирузе хейли геран ӓст? |
محمد - فيروزه خيلي گران است ؟ |
|
Рамин: Жоқ. Бұл өте әдемі көгілдір тас салыстырмалы түрде арзан. |
Рамин: Нӓ. Ин сӓнг-е абий-е бесир зиба, несбӓтӓн арзан ӓст. |
رامين - نه . اين سنگ آبي بسيار زيبا ، نسبتا" ارزان است . |
|
Мұхаммад: Бір көгілдір ақығы бар сақина сатып алғым келеді. |
Мухаммад: Хейли дуст дарӓм йек ӓнгоштӓр-е фирузе бехӓрӓм. |
محمد - خيلي دوست دارم يک انگشتر فيروزه بخرم . |
Мұхаммад пен Рамин жол бойындағы бір асханада түскі аш ішті. Ол жерде бір көңіл көтеретін орталық болды. Асхананың қасында бір кішкене саябақ пен әдемі мешіт те орналасқан екен. Екеуі түстеніп, намаз оқыған соң біраз маңайда жүріп қайтпақ еді, жүргізуші жолаушыларды шақырды. Түстен кейін Нишапурға жетіп, қонақүйге атбасын тіреді. Біраз тынығып алған соң намаз оқу үшін Нишапурдың орталық мешітіне барды. Көгілдір қыш тақташалар, мешіттің таза ауласы мен оның әдемі алаңы Мұхаммадтың жанына балғындық сыйлады. Одан кейін достар дәстүрлі ирандық базарға барды. Бұл екі жағында көптеген жайма дүкендер орналасқан көне және жабық базар болып табылады. Бұл базарда барлық зат сатылады. Олар көгілдір ақық пен әшекей тастар сататын бірнеше дүкенге кіріп, ақықтан жасалған сақиналар, білезіктер мен моншақтар және басқа да әшекей бұйымдарды қарады. Мұхаммад бір ақық тасын сатып алды. Мұхаммад Иран қалаларының көбісінде орталық мешіттер мен дәстүрлі базарлардың болатынын, саяхатшылардың міндетті түрде өз бағдарламаларына орталық мешіт пен базарды көруді енгізетіндерін біледі. Сіздер де Иранға келіп, көне әрі әдемі Нишапур қаласын көресіздер деп үміттенеміз.
Ескерту! Жаттығуларда келтірілген “ä” дыбысы қазақ тіліндегі қысқа “а” дыбысына сәйкес келеді.
Тегтер
