Иранның әскери қолбасшысының өлтірілуі БҰҰ-ның негізгі қағидаттарын елемеу болып, халықаралық қоғамдастық үшін жағдайды өте қиындатты.

Алон Бен-Майер 2020 жылдың 21 қаңтарында Австралияның халықаралық қатынастар институтында «Генерал Солейманиге қарсы қастандық: әлемдік тәртіпті әлсірету» атты мақаласын жариялады. Майер бұл қаласында: «Соңғы үш жылды алып қарасақ, Трамп әділетті жүзеге асыруға кедергі жасау, алдау, өтірік айту, жаңылыстыратын мәлімдемелер тарату, басқа елдердің басшыларын  террор ету, пара беру және өлтіруден басқа ештеңе жасаған жоқ және мұның бәрін тек қайта сайлау үшін жасады. Трамптың генерал Солейманиді өлтіру туралы өрескел бұйрығы оның АҚШ басқарудағы диктаторлық көзқарасының белгісі болды. Бұл сонымен қатар саяси қастандықтардың қауіпті үлгісі болып табылады. Генерал Солейманиге қарсы террор «әлемдік көшбасшылар бірін-бірі өлтірсе, біз үшін қандай әлемдік тәртіп қалады?» деген сұрақты тудырады. Мұндай әрекеттің нәтижесі жаһандық хаостан басқа ештеңе болмайды және тәуелсіз елдердің бір-біріне қатысты қарым-қатынастарын реттейтін халықаралық тәртіп идеясын бұзады. Бұл  сондай-ақ БҰҰ-ның негіздерін елемейді, сонымен қатар халықаралық қоғамдастықтың екіжақты және көпжақты проблемаларын шешу, сондай-ақ әлемді қауіпсіз ету үшін бірлесіп жұмыс істеуін өте қиындатады.

Австралия халықаралық қатынастар институтының сарапшысы Алон Бен Майер: «Иранның әскери қолбасшысының өлтірілуі БҰҰ-ның негізгі қағидаттарын елемеу болып, халықаралық қоғамдастық үшін жағдайды өте қиындатты. Трамп үкіметі генерал Солеймани тарапынан туындайтын қауіптер туралы ешқандай ақпарат бермеді және бұл әрекетімен тек АҚШ-тың ұлттық қауіпсіздігіне қауіп төндірді. Генерал Солейманиді өлтіру арқылы Трамп қоғамдық пікірдің назарын өз билігінің саяси мәселелерінен басқа жаққа аударуға талпынды. Бұл әрекет бізді соғыстың шегіне тіреді. Иранға қарсы соғыспен  салыстырғанда Иракқа қарсы соғыс   балалардың ойыны сияқты болатын еді. Иранмен соғыс астрономиялық қаржылық шығындармен мыңдаған американдықтардың өлімге ұшырауына себеп болады. Сонымен  бірге Батыс Азияны зорлық-зомбылық, кең ауқымды және ешқашан аяқталмайтын қақтығыспен бетпе-бет әкеліп, АҚШ-тың аймақтағы одақтастары мен достарының әрқайсысы бұл соғыстан зардап шекпей қалмайды. Трамп диктаторлар сияқты әрекет етті және бұл опасыз әрекетке Трампқа көбірек адал Конгрестің Республикалық партиясының мүшелері қатысты.

Инна Рудольф 2020 жылдың 21 қаңтарында Германияның халықаралық қатынастар кеңесі жариялаған мақаласында АҚШ-тың агрессиясын және оның Иракпен қауіпсіздік келісімін заңсыз бұзуына тоқталды.  Осыған байланысты Рудольф Иранның «Құдс» күштерінің қолбасшысы генерал Солеймани мен Ирактың Хашд аш-Шааби халық күштері қолбасшысының орынбасары Әбу Мәһди әл-Мохандестің өлтірілуін заңды емес және Ирактың егемендігіне нұқсан келтіретін агрессия әрекеті деп атады. Әбу Мәһди әл-Мохандесті өлтіру де, Хашд аш-Шааби базаларына жасалған шабуыл да Ирактың әскери және қауіпсіздік күштерінің бөлігіне жасалған шабуыл және халықаралық ережелерге қайшы. Рудольф мақаласының бір бөлімінде: «Қарулы қақтығыстар туралы Женева конвенцияларына қосымша хаттаманың 43-бабында бір елдің армиясы жауапты қолбасшылыққа бағынатын барлық күштер мен ұйымдасқан қарулы жасақтардан тұрады. Мұндай қарулы күштер өз кезегінде халықаралық құқықтың қарулы қақтығыстарға қатысты ережелерін сақтайтын ішкі тәртіптік жүйеге бағынуы керек. Ирак Женева конвенцияларына қосымша хаттаманың қатысушысы болғандықтан, үкімет АҚШ-тың операцияларына қарсылық білдіре алады, себебі олар Женева конвенцияларында баяндалған шарттар мен шарттармен бекітілген мақсаттарға қарсы жүргізілуде»,- деп жазды.

Германияның халықаралық қатынастар кеңесінің сарапшысы Рудольф: «Хашад аш-Шааби Ирак халқы арасында танымал және ДАИШ-пен күресу арқылы заңдылыққа ие болды. Сонымен қатар, Ирак пен АҚШ арасындағы қауіпсіздік келісімі АҚШ-тың Ирактың теңізін, құрлығын және кеңістігін шабуылдар жасау немесе басқа елдерге қарсы шабуыл жасау үшін транзитпен пайдаланбауын қарастырады. Келісім тіпті АҚШ-тың Ирак жерінде Иранның жоғарғы әскери қолбасшысына қастандық жасауына ғана емес, тіпті Ирак жерінен Иранды кез келген бақылауға алуына тыйым салады. Расында, Ирак парламентінің АҚШ әскерін елден шығару туралы шешімі Трамптың көрегендік әрекетінің оған қалай зиянын тигізетінін көрсетеді», - деп жазды.

Джонатан Стивенсонның 2020 жылдың 4 қаңтарындағы «АҚШ сыртқы саясатындағы соғыс қылмыстары мен дүрбелең» атты мақаласында генерал Қасем Солеймани мен тағы төрт ирандық сарбаздың Бағдадта өлтірілуі АҚШ үшін қисынды болмады»,- деді. Егер АҚШ Ұлттық қауіпсіздік кеңесі дұрыс әрекет еткен болса, ол ешқашан Қасем Сүлейманидің өлтірілуіне жол бермес еді.

Джонатан Стивенсон өз мақаласында Солейманиді өлтіргенге дейін АҚШ институттарындағы қажетті көрегендіктің жоқтығы туралы былай деді: «АҚШ-тың Ұлттық қауіпсіздік кеңесі барлау қауымдастығынан Иранның ықтимал жауаптарын егжей-тегжейлі бағалауды сұрауы керек еді. АҚШ-тың Ұлттық қауіпсіздік кеңесі барлау қауымдастығынан Иранның ықтимал жауаптарын егжей-тегжейлі бағалауды сұрауы керек еді. Генерал Солейманиге қарсы террор біртұтас саяси контекстен тыс болды және оның қысқа немесе ұзақ мерзімді стратегиялық салдары туралы жеткілікті түрде ойланбады. Трамптың бұл әрекеті ішкі саяси мәселелерін жасыру үшін жасалған әрекет болды. (Соңы).