Ақп 15, 2023 17:56 Asia/Almaty
  • Еуропадағы исламофобияның күшеюі (10) (Соңы): Исламофобия Батыс талдау орталықтарының көзқарасы бойынша

Қай қоғамда болмасын саясаткерлер мен азаматтардың түрлі мәселелерге қатысты ой-пікірлеріне бағыт-бағдар беруде сараптамалық орталықтардың рөлі зор. Бұл мәселе, әсіресе, белгілі бір мәселе азаматтар мен саясаткерлерді толғандыратын мәселеге айналғанда және азаматтар мен саясаткерлердің сол нақты мәселе бойынша білімі мен ақпараты жеткіліксіз болған кезде күшейеді.

Батыс қоғамдарында ислам мен мұсылмандардың болуы соңғы онжылдықтардағы кейбір Батыс үкіметтері үшін қиындыққа айналды. Исламды және мұсылмандарды дұрыс түсінбеу және әл-Қаида сияқты кейбір экстремистік топтардың әрекеттерін көрсету сияқты әртүрлі себептер Батыс қоғамдарында исламофобияның пайда болуына себеп болды. ДАИШ сияқты тәкфиршіл топтардың әрекеттерін Исламға жатқызу да исламофобияны күшейтті.

 

 

Батыс қоғамдарында мұсылмандардың құқықтарына қол жеткізуге тырысу

Еуропада ислам мен мұсылмандарға теріс көзқарастағы талдау орталықтары, осы мәселемен бетпе-бет келген тиімді институттар ретінде соңғы отыз жылда   өздерінің ғылыми-саяси заңдылықтарын қоғамның көзқарасы мен үкіметінің Ислам мен мұсылмандарға қатысты саясатын бағыттау үшін пайдалану мүмкіндігін тапты. Ламберт пен Гитенс-Мазер сияқты кейбір батыстық сарапшылар: «Исламофобия мәселесінде сараптамалық орталықтар мен еуропалық партиялар 11 қыркүйектен кейінгі кезеңде мұсылмандарға қарсы зорлық-зомбылық үшін интеллектуалдық және насихаттық жем берген катализатор ретінде әрекет етті. 11 қыркүйек оқиғасы мен әл-Каида сияқты топтардың зорлық-зомбылығы сенімді болған бұл насихатты Еуропадағы әсіре оңшыл ағымдар бәрінен де жақсы қабылдады, және олар арқылы бұл Еуропа мұсылмандарына қарсы бағытталған зорлық-зомбылыққа, ең соңында исламофобияға айналды», -деп есептейді.  

Policy Exchange — 2001 жылы Мишель Портильо бастаған британдық консерваторлар тобы құрған британдық сараптама орталығы. Саясат алмасу орталығы жариялаған исламға қарсы баяндамалардың қатарында Денис МакЕоин: «Британдық исламды басып алу: Ұлыбританиядағы мешіттерді қиратып жатқан экстремистік әдебиет» бар. Бұл хабардың кейбір құжаттарының жалған екені анықталған соң, ол Саяси алмасу орталығының сайтынан алынып тасталды»,- деп жазды. Батыстың сараптамалық орталықтары арасында кең коммуникациялық желінің болуы осы исламға қарсы орталықтардың тағы бір ерекшелігі. Исламофобия саласындағы жазушылар мен сарапшылардың едәуір бөлігі ислам және мұсылмандар саласындағы ұқсас көзқарасты ұстанатын бірнеше сараптама орталықтарында белсенді жұмыс істейді. Мысалы, Әлеуметтік келісім орталығының зерттеушілерінің бірі болған Дуглас Мюррей қазір британдық Генри Джексон қорымен және Гейтстоун қорымен жұмыс істейді.

 

 

Британдық сараптама орталықтары исламға қарсы мазмұнды шығаруда маңызды рөл атқарады.

Исламофобияның кеңеюінде маңызды рөл атқаратын батыс елдерінің сараптама орталықтары осы саладағы сарапшылар мен белсенді күштерге бірлескен қызмет арқылы көбірек адамдарды жинап, бұл жазушыларды қаржылық және кәсіби жағынан қамтамасыз етуде. Батыс елдерінің кейбір саясаткерлерімен және шенеуніктерімен қарым-қатынас жасау – батыс елдерінің сараптамалық орталықтарындағы белсенді күштердің тағы бір сипаты. Мысалы, Social Exchange Foundation Ұлыбританияның Консервативтік партиясының мүшелерімен өте тығыз қарым-қатынаста және үкіметтің осы сараптама орталығына берген гранттары бұл талдау орталығының жағдайын тұрақтандыруға және қызметін кеңейтуге мүмкіндік берді. Америкадағы «Бостандық» қорының президенті Дэвид Хоровиц та Республикалық партияның бірнеше сенаторымен қарым-қатынаста және бұл сенаторлар оның мұсылмандар туралы пікірін қолдайды. Исламға қарсы сараптама орталықтары қайырымдылық қорлар деп аталатын мемлекеттік гранттар мен олардың қолдаушылары есебінен қаржыландырылады. Осы сараптамалық орталықтарға көмектесетін адамдардың көпшілігі консервативті көзқарастарға ие. Олар да Израиль режимін қолдайды және әрқашан Ислам Республикасымен қақтығысуда.

Батыс ақпарат құралдарының исламофобиялық көзқарастары батыстық сараптама орталықтары шығарған мазмұнға барып тіреледі. Бұл БАҚ аудиторияға исламның жалған суреттерін ұсыну арқылы талдау орталықтары шығарған мазмұнды сіңіреді. Чарльз Талиаферро, АҚШ-тын Миннесота университетінің профессоры: «Батыста ислам туралы ақпараттың негізгі көзі – мүлдем сенімсіз БАҚ», есептейді. Америкалық сараптама орталықтары бүкіл әлемде, соның ішінде Еуропада исламофобиялық саясаттың негізгі көзі болып табылады. Мысалы, американдық Brookings сараптама орталығы мұсылмандарды қалыпты және экстремистік деп екіге бөледі. Олардың пікірінше, экстремистер – исламды саясат әлемінің негізі ретінде пайдаланғысы келетіндер және олар Ислам Республикасы мен Израильге қарсы барлық топтарды осы санатқа жатқызады. Екінші топта исламдық болмысынан гөрі батыстық және еуропалық болмысы басымырақ мұсылмандар бар, олар осы сараптама орталығына сәйкес қалыпты деп аталады.

 

 

Еуропалық мұсылмандар Исламнан қорқудың жалған екенін көрсетуге тырысуда.

Батыстық сараптама орталықтары мен исламтанушы ғалымдардың пікірлеріне сүйенсек, дәстүрлі және заманауи Батыс ақпарат құралдары түрлі өнімдермен және теріс бейнелеу айлаларымен Ислам мен мұсылмандарды өздерінің бейтарап және бейтарап насихаттарының негізіне айналдырды деген қорытынды жасауға болады. Оның негізгі мақсаты Батыстың жалпы жұртшылығында бағытты сезімталдық туғызып, Ислам мен мұсылмандарға қарсы ашық және жасырын қорқыныш пен өшпенділік тудыру болды. Исламды жиі лаңкестік пен зорлық-зомбылықтың баламасы немесе оның қозғаушы факторы ретінде таныстырған Батыстың бұқаралық ақпарат құралдары мен саяси орталарында бұл тәжірибенің жалғасуы Батыс қоғамдарындағы мәдени, әлеуметтік және психологиялық контексте исламофобияның күшеюі мен жалғасуына қолайлы тұғырнама берді. Демек, исламофобия Батыстың дін бостандығы, адам құқықтары және т.б. туралы барлық мәлімдемелеріне қарамастан, исламға қарсы тұруда өте догматикалық болып табылатын Батыс әлеміндегі қорқынышты шындық.

 

Тегтер