Иран мен БРИКС мүшелері арасындағы ынтымақтастық: көпжақтылықты нығайту стратегиясы
ParsToday - Иран Ислам Республикасының президенті Эфиопия Өкілдер палатасының спикерімен кездесуінде: «БРИКС әлемдік деңгейде әділ және теңгерімді ынтымақтастыққа жол аша алады»,- деп баса айтты.
Иран президенті Масуд Пезешкиан сенбі күні (13 желтоқсан) Тегеранда Эфиопия Өкілдер палатасының спикері Тагесс Чафомен кездесуінде: «БРИКС мүше елдер арасындағы ынтымақтастықты нығайту үшін жаңа коммуникация моделін ұсына алады»,- деді.
ИИР мен Эфиопияның BRICS ұйымына бірлескен мүшелігіне сілтеме жасай отырып, Пезешкиан бұл көпжақты құрылымды өзара іс-қимылды кеңейту, экономикалық және саяси байланыстарды тереңдету және халықаралық жүйеде біржақты тәсілдерге қарсы тұру үшін құнды және стратегиялық платформа ретінде сипаттады.
Иран президенті сондай-ақ: «БРИКС ұлттық егемендікке, аумақтық тұтастыққа және елдердің әртүрлі мәдениеттері мен өркениеттеріне өзара құрмет көрсетуге негізделген жаңа коммуникация моделін ұсына алады және жаһандық деңгейде әділ және теңгерімді ынтымақтастыққа жол аша алады», - деді.
Бразилия, Ресей, Үндістан, Қытай, Оңтүстік Африка және Иран кіретін дамушы экономикалық державалардың БРИКС тобы ХХІ ғасырдағы күштер тепе-теңдігінің өзгеріп жатқанының символы болып табылады. Дамушы экономикалардың ынтымақтастығы АҚШ пен Батыстың үстемдігін азайтуға көмектеседі. БРИКС мақсаттарының бірі - тәуелсіз қаржы тетіктерін құру және долларға тәуелділікті азайту. Бұл жаһандық қаржы жүйесін теңгерімді ете алады.
БРИКС Жаңа даму банкін (ЖДБ) және резервтік валюта келісімдерін құрды, бұл әлемдік экономикада маңызды рөл атқаруға деген берік шешімді көрсетті. БРИКС тәуелсіз елдер арасындағы ғылыми, экономикалық және саяси ынтымақтастық үшін платформа ұсынады және Батыс үстемдік ететін тәртіптен өзгеше модель ұсынады.
БРИКС мүшелері арасындағы ынтымақтастық стратегиялық маңызға ие, себебі бұл көпжақты одақ Америка мен Батыстың біржақты саясатына қарсы тұра алады. ИИР үшін БРИКС-ке мүшелік көпжақтылыққа, тәуелсіздікке және санкцияларға қарсы тұруға негізделген сыртқы саясатын нығайтуға мүмкіндік береді.
БРИКС - барлық елдердің, әсіресе дамушы елдердің өз орны бар көпполярлы және әділ тәртіпті құруға арналған платформа. Әлемдік әділеттілікке төнетін ең үлкен қауіптердің бірі - Батыс державаларының санкцияларды құралдық түрде қолдануы. БРИКС тәуелсіз қаржылық және сауда тетіктерін құру арқылы бұл қысымды азайта алады.
Иранның сыртқы саясаты әрқашан тәуелсіздікке және ұлы державалардың гегемониясына қарсы тұруға баса назар аударып келеді. БРИКС-ке мүшелік бұл тәсілді күшейтеді және Иранды дамып келе жатқан державалармен қатар қояды. БРИКС-ке қатысу арқылы Иран өз қарым-қатынастарын Батысқа тәуелділіктен арылтып, Қытай, Ресей, Үндістан және Бразилия сияқты дамып келе жатқан экономикалармен ынтымақтастыққа бағыттай алады.
Иран үшін БРИКС-ке мүшелік тек АҚШ санкциялары мен қысымына қарсы тұру құралы ғана емес, сонымен қатар жаңа экономикалық державалармен экономикалық және саяси қарым-қатынастарды нығайту және жаһандық тәртіпті қайта құруда белсенді рөл атқару мүмкіндігі.
БРИКС-тегі тәуелсіз елдердің ынтымақтастығы жаһандық күштердің тепе-теңдігін өзгертеді, көпжақтылықты нығайтады, Батыс пен долларға тәуелділікті азайтады және дамушы елдердің халықаралық шешім қабылдаудағы рөлін арттырады. Бұл одақ тек аймақтық дамуға ғана емес, сонымен қатар жаһандық тәртіпті көпполярлылыққа қарай итермелей алады.
