Maм 02, 2023 17:34 Asia/Almaty
  • Иран-Ирак соғысы: сегізжылдық қасиетті қорғаныс (11)

Иранның Саддамның БААС режимімен шайқас майдандарын басқаратын рухани кеңістігі адамзат басынан өткерген басқа соғыстармен салыстырғанда оның ауқымы мен ұзақ ұзақтығын ескере отырып, Иран жастарының сегіз жылға созылған соғысының ерекшелігі болып табылады.

Осылайша, бұл рухани кеңістік қарсыласу және тұрақтылық мәдениеті деп аталатын мәдениеттің қалыптасуына және азаттық іздеушілер мен әділет іздеушілерге, әсіресе Ливан, Палестина, Сирия, Ирак және Йемен мұсылмандары үшін ұран болуына себеп болды. Иранның шайқас майдандарында үстемдік ететін, жұпар иісі бүкіл Иранға тараған бұл рухани кеғістік Ұлы Аллаға деген терең сенім мен сенімнен бастау алады. Ирандық жауынгерлер өздерін Алланың алдында сезінді. Іс жүзінде олар имам Хомейнидің (р.а.),  кеңесіне құлақ салып, басшысы мен мақсаттарына сай амал етті. «Қолыңа қалам алсаң, Алланың алдында қалам ұстағаныңды біл. Сөйлегің келсе тілің, жүрегің, көзің, құлағың Алланың назарында екенін біл. Сөйлегің келсе тілің, жүрегің, көзің, құлағың Алланың назарында екенін біл. Әлем Алланың алдында. Алланың алдында  

 

Адам – тән мен жаннан тұратын жаратылыс. Алла Тағала алғашқы адамды топырақтан жаратып, оған жанын үрлеген. Сондай-ақ оған ақыл мен ойлау күшімен басқа жаратылыстардан артықшылық берді. Тәңірлік дүниетаным бойынша жанның өзіндік ерекшелігі бар, ал тән адам жанын тәрбиелеуге арналған форма ғана. Адамның күш-қуаты мен қабілеті де оның тәнінен, ақыл-ойынан, жан-дүниесінен туындайтыны анық, ал дене күші, ақыл-ой күші, рухани күш-қуаты адамның қабілеттері. Рухани күш рухани және мәдени факторлармен тығыз байланысты, өйткені бұл факторлардың кейбірі адамдардың рухани күші мен рухын арттыратын рухани-мәдени факторлардың қатарына кіреді. Мораль соғыста өте маңызды. Мораль – адамның берілген тапсырмаларды орындауға мүдделі болу және ұйымның мақсатына жету үшін ұйымның элементі ретінде күш-жігерге қатысуы туралы ойлау тәсілі. Күшті рух дегеніміз әр адамның топта жұмыс істеуі немесе күресуі және қажет болған жағдайда мүмкіндігінше өз міндетін орындауға бар күш-жігерін салуы. Соғыс кезіндегі моральдың маңыздылығы туралы көптеген сөздер айтылды. Адамдардың саны мен күші соғыста жеңіске әкелмейді, бірақ ұрыс даласына күшті рухпен кірген кез келген әскерге, әдетте оның жаулары оған қарсы тұра алмайды. Жауынгердің рухы - соғыстағы ең маңызды фактор. ИИР қасиетті қорғаныстың сегіз жылында Ирактан материалдық факторлар жағынан бірнеше есе әлсіз болды. Соғыс кезінде, соғыстың басынан, ортасынан немесе аяғында, қару-жарақ пен техникаға ие болу, әскери күштердің саны, экономикалық қуаты және халықаралық және аймақтық державалардың әскери, саяси және қаржылық қолдауы тұрғысынан Ирак болды. Иранға маңызды және даусыз артықшылық, БААС-шыл дұшпанның Иран Ислам Республикасына қарсы қандай материалдық күшпен сап түзегені белгілі болған кезде қасиетті қорғаныстағы рухани-мәдени факторлардың ұлылығы мен зор ықпалы айқындалады. 

 

 

1980 жылы Ислам революциясының жеңісінен 19 айдан кейін Ирак Иранға басып кірді. Ирак бұл шабуылға бірнеше ай бұрын дайындалған болатын. Саддам режимі 1980 жылы 25 миллиард долларға жеткен орасан зор мұнай табысымен өзін барлық қару түрлерімен және озық техникамен қамтамасыз ете алды. Ирак әскери күштерінің саны 1979 жылы 555 мыңға жетті. 1979 және 1980 жылдары Ирактың БААС армиясында 12 дивизия (бес атқыштар дивизиясы, бес брондалған дивизия және екі механикаландырылған дивизия), 15 тәуелсіз бригада (10 атқыштар бригадасы, бір брондалған бригада, бір механикаландырылған бригада және үш арнайы жасақ бригадасы) болды. Бұл армияда 800 зеңбірек, 5400 танк және көлік құралы, 400 зениттік қару, 366 ұшақ және 400 тікұшақ болды. Революция жеңісінен кейін Иран Ислам Республикасы армиясының құрлықтағы күштері 280 мыңнан 150 мыңға, әуе күштері 100 мыңнан 60 мыңға, теңіз флоты 30 мыңнан 20 мыңға, ал жандармерия 74 мыңнан үштен біріне дейін төмендетілді. Иран армиясы революцияға дейін Американың әскери техникасымен жабдықталған болса да, оның барлық күштерінің шеберлігі бұрынғыдай өскен жоқ. Сондықтан әскери күштердің жаңа техниканы дұрыс пайдалану мүмкіндігі болмады. Бұл кезеңде Иран Иракта бар техниканың 50 пайызын пайдалана алмады. Бұл кезде Ислам революциясы Сақшылар корпусында жауынгерлік тәжірибе де, ауыр және жартылай ауыр қару-жарақ пен техника да болған жоқ. Соғыстың басында Сақшылар корпуысы күштері 30 мың адамнан аз болды. Басидж күштері имам Хомейнидің (р.а.) бұйрығымен 1979 жылы құрылғанымен, оның дұрыс дайындығы мен ұйымдасуы болмады және ешқандай тәуелсіз ұйымы болмады. Сақшылар корпусы мен Басидж күштері бірте-бірте дұшпаннан талан-таражға түсетін техникаға қол жеткізгенімен, соғыс аяқталғанша Ирак әскерімен ешбір жағынан салыстыруға келмеді.