Нұрлы жол. 915-бөлім. "Жәсия" сүресінің 1-8 аяттары
Аса қамқор әрі ерекше мейірімді Алланың атымен бастаймыз! Армысыздар, ардақты ағайын! Мұхаммед пайғамбарымызға (с.ғ.с.) салауат айта отырып, «Нұрлы жол» бағдарламасының 915-бөлімін назарларыңызға ұсынып, Құран Кәрімнің аяттарына жасалған жеңіл тәпсірмен таныстыруды одан ары жалғастырамыз.
"Жәсия" сүресінің 1-3-аяттарына құлақ түріңіздер:
«بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِیمِ
حم»، «تَنزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّـهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ»، «إِنَّ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآیَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِینَ»
Аяттардың аудармасы:
Аса қамқор, ерекше мейірімді Алланың атымен бастаймын.
Ха Мим. (1)
Бұл Кітап тым үстем, хикмет иесі Алла тарапынан түсірілді. (2)
Күдіксіз көктерде де, жерде де белгілер бар. (3)
"Жәсия" сүресі Меккеге түскен және басқа Мекке сүрелері сияқты оның аяттарында да таухидтің себептері, адасқандарға ескертулер және Қияметтегі адамдардың тағдыры айтылады. Бұл сүренің бірінші аяты "Ха Мим" деген курсив әріптерден басталады. Құранды Алланың түсіргені туралы аяттан кейін осы қасиетті кітаптың қарапайым әріптерден тұратыны айтылған. Бұл – Құранның мұғжизасы. Әріптер барлық адамдардың қолында болғанымен, Құранға ұқсас сүре жазу ешкімнің қолынан келмейді.
Құранның түсуі де Алланың екі қасиетіне – құрмет пен хикметке негізделген. Осы сипаттар бойынша Алла тағала да мүміндерді әрқашан өз қадір-қасиетін сақтап, ешбір жағдайда қорлыққа төзбеуге шақырады. Сондай-ақ ақыл мен хикметке сүйене отырып, өз істерін жоспарлап, бос және негізсіз істерден аулақ болуға шақырады. Одан кейін аяттарда ғаламды жаратқан Алланың ұлылығы баяндалған. Мына жайтқа назар аударылады: Құранды түсірген – көктер мен жерді жаратқан құдірет. Оның Құрандағы әмірлері ғалам мен адамның жаратылыс жүйесіне сәйкес келеді. Сондықтан иманды адамдар қасиетті кітаптың аяттарына қарап қана қоймай, көк пен жерге де мұқият қарап, болмыстағы Алланың белгілерін көріп, имандарын күшейтеді.
Аспанның ұлылығы мен олардың керемет жүйесі, жердің құрылымы және оның кереметтері – Алланың белгілері. Жер тұрақты да есептелген қозғалыстарға ие. Жер өз осімен айналады және белгілі бір орбитада Күнді айналады. Жер сонымен қатар Құс жолы галактикасының қақ ортасында Күн жүйесінің құрамында шексіз саяхатын жалғастырып жатыр. Бұған қарамастан, оның тыныштығы соншалық, ол адам мен барлық тіршілік иелеріне жайлылық бесігі іспетті. Планетаның тұрғындары оның жылдам қозғалысын сезбейді. Жер бетінде миллиардтаған адамдар үшін барлық ресурстар мен кеніштер және өмір сүру құралдары қамтамасыз етілген. Таулар мен теңіздер де илаһи белгілер. Расында, аспан мен жердің сұлулығы соншалық, адамды баурап алады. Әрине мүміндер мен ақиқат сүйер қауым бұл құбылыстарды байқап, одан Жаратушының ұлылығын көреді.
Бұл аяттардан үйренетініміз:
- Адамзаттың бақытты өмір сүруіне арналған илаһи заң кітабы болып табылатын Құран Алланың шексіз білімі мен хикметінің негізінде түсірілген.
- Шариғат пен табиғат жүйелері бір жерден бастау алған, сондықтан бір-біріне үйлеседі.
- Алла кітабының аяттары да, табиғи құбылыстар да иман келтіргендер үшін анық белгілер.
"Жәсия" сүресінің 4-6-аяттарына құлақ түріңіздер:
«وَفِی خَلْقِکُمْ وَمَا یَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آیَاتٌ لِّقَوْمٍ یُوقِنُونَ»، «وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّـهُ مِنَ السَّمَاءِ مِن رِّزْقٍ فَأَحْیَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِیفِ الرِّیَاحِ آیَاتٌ لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ»، «تِلْکَ آیَاتُ اللَّـهِ نَتْلُوهَا عَلَیْکَ بِالْحَقِّ فَبِأَیِّ حَدِیثٍ بَعْدَ اللَّـهِ وَآیَاتِهِ یُؤْمِنُونَ»
Аяттардың аудармасы:
Сендердің жаратылуларыңда сондай-ақ жәндіктердің өрбіп таралуында нақ сенген ел үшін белгілер бар. (4)
Түн мен күндіздің ауысуында, сондай-ақ Алланың көктен жаңбыр жаудырып, өлгеннен кейін жерге сонымен жан беруінде және желдерді игеруінде түсінген елге ғибрат бар. (5)
(Мұхаммед Ғ.С.) осылар Алланың аяттары. Саған бұларды ақиқат бойынша оқимыз. Енді олар Алланың аяттарынан кейін қай сөзге сенеді? (6)
Ғаламдағы Алланың белгілеріне сілтеме жасағаннан кейін бұл аяттарда ең алдымен адамдарға Құдайдың адамзатты жаратуындағы ұлылығын түсіну үшін неге өз жаратылыстарың туралы ойланбайсыңдар деп еске салады? Жер бетінде жаныңызда тіршілік ететін жан-жануарлардың түр-түрінің жаратылуына неге мән бермейсіңдер? Бұл мәселелерге назар аудару Алланың бар екеніне және оның бірегейлігіне кепілдік береді.
Жел мен жаңбыр, күннің шығуы мен батуы сияқты табиғи құбылыстар туралы ойланатын болсаңдар, Жаратушы дүниені жер бетіндегі тіршілік иелерінің табиғи қажеттіліктерін қамтамасыз етіп, өмірді жалғастыруға жағдай жасағанын көресіңдер.
Егер адамдар осы сансыз белгілердің барын ойламай, Алланың пайғамбарына түсірілген кітапқа мән бермей, иман келтірмесе, мәселе олардың өздерінде. Әйтпесе Алланың болмыс кітабында да, Құран Кәрімде де белгілері анық. Адам аз ғана ойланса, иман келтіріп, ақиқатты мойындайды.
Бұл аяттардан үйренетініміз:
- Құдайға деген сеніміміз білімге негізделіп, осылайша сенімділікке жетуіміз үшін илаһи уәһи бізді болмыс туралы ойлауға шақырады.
- Бұлт, жел, қар, жаңбыр сияқты табиғи құбылыстарды кездейсоқ деп санамаңдар. Табиғаттың бұл құбылыстары жүйелі түрде және саналы түрде болмаса, адамдар мен жер бетіндегі басқа да тіршілік иелері жұт пен аштықтан жойылады.
- Алла тағала адамдарға қатысты міндетін қасиетті кітаптарды түсірумен аяқтады. Иман келтірмегендерді ақтауға болмайды.
"Жәсия" сүресінің 7-8-аяттарына құлақ түріңіздер:
«وَیْلٌ لِّکُلِّ أَفَّاکٍ أَثِیمٍ»، «یَسْمَعُ آیَاتِ اللَّـهِ تُتْلَى عَلَیْهِ ثُمَّ یُصِرُّ مُسْتَکْبِرًا کَأَن لَّمْ یَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ»
Аяттардың аудармасы:
Барлық өтірікші, күнәкар құрысын! (7)
Оларға оқылған Алланың аяттарын тыңдайды да сосын қасарысып, тәкаппарланған бойда естімегендей болады. Енді оны күйзелтуші азаппен қуандыр. (8)
Алдыңғы аяттарда болмыстағы Алланың кейбір белгілері, сондай-ақ Оның Құран кітабын түсіргені туралы айтылды. Мына аяттарда былай делінген: Аллаға, Оның пайғамбарына және қасиетті кітабына иман келтірмей, нәпсіге еріп, күнә мен бұзақылық жасағандардың жүректері ақиқатты қабылдауға дайын болмайды. Сондықтан оларға қанша илаһи аяттар оқылса да, олар тыңдауға да, ойлауға да құштар емес. Ұйықтаған сыңай танытқан адам сияқты. Оны қанша шақырсаң да, ол оянбайды.
Мұндай адамдар шындықты қабылдамай, тәкаппарлық танытып, түрлі қылмыстар жасағаны үшін жазаға лайық болуы заңды. Олар бұ дүниеде де, ақыретте де өзінің қате істерінің салдарын көреді.
Бұл аяттардан үйренетініміз:
- Алланың сөзі барлық адамдарға, тіпті күнәһарлар мен бұзақылардың да құлағына жеткізілуі керек, сонда оларға тиісті ескертулер жасалып, міндеттер толық орындалады.
- Тәкаппарлық – жаман қасиет, бірақ Жаратушының алдында тәкаппарлану одан да жаман. Ал тәкаппарлыққа табандылық таныту одан да нашар әрі жиіркенішті.
Осымен бүгінгі бағдарлама аяқталды. Аман-сау болыңыздар!