Facebook стиліндегі сөз бостандығы

Жуырда Facebook әлеуметтік желісі Холокостқа қатысты сыни пікір білдіруге тыйым салды. Алайда осы тақырыпқа қызығатын оқырмандар үшін қажетті материалдарды арнайы желіге салды. Виртуалды кеңістікті қолданушылар «Холокост» сөзін Facebook-тен іздесе, осы әлеуметтік желі оларды өздері «нақты әрі беделді» деп тапқан дереккөздеріне бағыттап жібереді.

Бір күні бір ливиялық жазушы Осман Исмаил Холокост пен сионистер туралы: «Сионизм тарихқа көз салудан қорқады, өйткені адамдардың өртелгені, геноцид пен газ камераларының өтірік болғаны ашылып қалуы мүмкін»,-деп жазды.

Осы күндері көп талқыланатын бұл жазбалар бір шынайы оқиғаға күдік тудыру емес, керісінше сионистердің жалған хикаяны қорғауда шектен тыс сезімталдық көрсетуіне қарсы қисынды реакция сияқты. Сионистер осы мәселеге қатысты шындықты жасыруға талпынып келеді. Бұл жалған хикая оны шығарғандарға көптеген ұпай береді. Ешқашан сионист мектебіне қарасты еврей және еврей емес ықпалды әсірешіл топтардың Холокост тақырыбын пайдалануына көз жұма қарауға болмайды.  

Германияда Холокостқа қатысты 70 жылдық құжаттар сақталынған. Тек белгілі бір адамдар ғана оларды қолына алып, оқи алады. Холокост туралы күдіктер айтылғаннан кейін соңғы онжылдықтарда сионистер көптеген жарнамалық әрекеттер жасады. Соның ішінде кітаптар басып шығару, көркем фильмдер түсіру және БАҚ арқылы ащы естеліктерді баяндауға тоқталуға болады. «Адольф Эйхманның естеліктері» атты кітабы, «Шиндлер тізімі» атты көркем фильм Холокост оқиғасының болғанын растайтын туындылардың қатарына жатады. Сионистердің сол заманда болған оқиғалар туралы рауаяттары осындай туындылардың шығарылуына негіз болды.

Жуырдағы Холокост пен Facebook оқиғасы мына уәжді растай түсті: сионистер Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі оқиғаларға қатысты кейбір мағлұматтар мен шындықтардың бетінің ашылуынан қорқады. Оқиға былай болған еді: өткен аптада Facebook компаниясының директоры Марк Цукерберг Холокост тақырыбына қатысты жаңа саясатын жариялады. Ол бойынша, Холокостты теріске шығаратын немесе бұрмалайтын жазбалар жариялауға тыйым салынады. Нацистердің геноциді туралы мәлімет іздеген жағдайда қолданушылар Facebook «беделді» деп санайтын дереккөздеріне бағытталады.

Израильдің Сыртқы істер министрі  13 қазанда Facebook-тегі өзінің жеке парақшасында осы әлеуметтік желінің шешімін мақтап: «Холокостты теріске шығару бір тарихи мәселе емес, керісінше еврейге қарсы насихаттың ең нашар түрі»,-деп жазды.

Мәскеудің бас раввині Пинхас Гольдшмит Еуропадағы иудей дін басыларының конференциясында Facebook шешімінің басқа да шаралармен толыға түсетініне үміт білдірді. Ол: «Коронавирус дағдарысы кезінде әлеуметтік желілерде оңшыл экстремистік ағымдар мен еврейге қарсы пікірлер көбейді»,-деді.

Аушвиц халықаралық комитетінің атқарушы директорының орынбасары Кристоф Хойбнер де Facebook-тің шарасын өте маңызды символдық қадам деп атады. Ол: «Ақырында Цукербергтің өз әлеуметтік желісінің құдіретін бағалап, әсіре оңшылдар мен еврейге қарсылардың осы желіні өз саясатын жүргізуге қолданып жатқанын түсінгеніне қуаныштымын»,-деді.

Әрине, Цукерберг екі жылға жуық уақыт бұрын берген жанжалды сұхбатында Facebook-те Холокостты теріске шығаруға және еврейге қарсы пікірлердің айтылуына толығымен тыйым сала алмайтынын айтқан. Ол: «Мен өзім иудеймін. Еврейлерге қарсы пікірлер айтылатынына қынжыламын. Бірақ Facebook қате деп ойлайтын ақпараттардың барлығын алып тастауға міндетті емес. Өйткені көп адамдар қасақана қате жасап отырған жоқ»,-деген еді.

Facebook пен басқа да америкалық компаниялардың еврейлердің геноцидке ұшырауы туралы әпсананы қорғау үшін осындай шаралар қолданып, жар салуына таңданудың қажеті жоқ. Бірақ Facebook осы жолы Холокост туралы сыни пікірге тыйым салып қана қойған жоқ, осы әпсанаға қатысты ақпарат алғысы келген оқырмандар үшін арнайы канал ашты. Компанияның айтуынша, виртуалды кеңістікті пайдаланушылар «Холокост» деген сөзді іздеген кезде Facebook оларды «нақты әрі беделді» деп тапқан дереккөздеріне бағыттап жібереді. Осы оқиғаны сайқымазаққа айналдыратын нәрсе Facebook-тің сөз бостандығының аяқ асты етілгенін астарлы түрде мойындауы болып отыр. Facebook өз мәлімдемесінде: «Сөз бостандығына қатысты туындаған текетіреске қарамастан, Холокостты теріске шығарудан туындайтын зарарларды минимумға жеткізуді көздейміз»,-деді.

Әрине, сөз бостандығын қорғаймыз деп уәж айтатындардың мұндай әрекет жасауы бірінші рет емес. АҚШ-та біржыныстылардың туын өртегендерді түрмеге қамау туралы қатаң заң әлі де күшінде. Шәһид Солейманидің суретімен бөліскен қолданушылардың жеке парақшаларын жабу, Ислам революциясы жетекшісінің Еуропа жастарына жолдауларының таралуына кедергі жасау, Холокостқа сын айтатын көркем және медиа туындылардың жасалуының алдын алу, Холокостқа қарсы сөз сөйлеген тележүргізушілер мен журналистерді жұмыстан шығару және басқа да осыған ұқсас жүздеген жайттар халықтың есінде бар.

Сөз бостандығына қатысты осындай ашық екіжүзді қатынасқа осы уақытқа дейін әлемнің діни-саяси тұлғалары сан рет реакция білдірді. Екіжүзділіктің соңғы үлгісі – Францияда Алла елшісіне тіл тигізетін карикатураның жариялануы. Бұл оқиға да мұсылмандар мен түрлі саяси және мәдени тұлғалардың реакциясына ұшырады.

1939 жылы басталып, 1945-46 жылға дейін созылған Екінші дүниежүзілік соғыс Еуропаны тұтастай қамтыды. Соның салдарынан әлемнің басқа жерлері қиындыққа душар болды. Осы соғыста нацистік Германия фашистік Италия және Жапония империясымен бірігіп, үштік құрды. Оларға қарсы Франция, Ұлыбритания мен Қытай Кеңес Одағы мен АҚШ-пен бірігіп, одақ құрды.

Бұл жойқын соғыста Еуропаның барлық бөліктері және Азия мен Африканың маңызды бөліктері қақтығыс алаңына айналды. Соғыста тікелей және жанама түрде қаза болғандар миллиондап саналады. Бұл соғыста ең көп шығынды Германия, Кеңес Одағы, Жапония, Қытай мен содан соң басқа еуропалық елдер көрді. Осы арада ең аз шығын АҚШ-та болды, бірақ соғыстың ең көп пайдасын осы ел көрді. Холокост оқиғасы туралы уәждер Еуропа тарихының осы кезеңіне тиесілі. Еврейлердің айтуынша, Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында Германия үкіметі Гитлердің еврейлерге қарсы нәсілшіл идеологиясы негізінде Германиядағы және басып алған елдердегі еврейлерді жинап,  лагерлерге тоғытып, жаппай қырып-жоюға бұйрық берген.  

Еврейлер нацизм кезеңіндегі кейбір құжаттарда айтылған  «соңғы шешім» (Final Solution) тіркесіне сүйеніп, мұның мақсаты олардың барлығын жаппай қыру деп уәж айтты. Барлық лагерлерде болған қырып-жою саны кейде 10 млн адамнан асады деген статистика берілгенімен, уақыт өте келе еврейлер 6 млн адамның өлтірілгеніне келісті. Олар қазір лагерлерде 6 млн-нан аса еврейдің өлтірілгенін кесімді түрде айтып отыр. Еврейлердің осы оқиғаға қатысты қолданатын «Холокост» сөзі олардың мәйіттерін өртеу арқылы ұлтты қырып-жоюды білдіреді.

Бүгінде Холокост еврейлер үшін  табысы мол индустрияға айналды. «Холокост индустриясынан» еврейлерге келетін экономикалық пайда шаш етектен. Холокосттың экономикалық мүдделері тек Германия тарапынан сионистік режимге және еврейлерге 2030 жылға дейін төленетін өтемақымен шектелмейді. Холокост қазіргі таңда көптеген экономикалық көмектер, айтарлықтай экономикалық жеңілдіктер мен қаржылай мүмкіндіктерге ие болудың сылтауына айналды. Осының барлығын Батыс елдері сионист еврейлерге беруі тиіс. Экономикалық мүдделермен қоса, бұл табысты индустрия сионистерге көптеген дипломатиялық және халықаралық артықшылықтар сыйлады. Халықаралық қауымдастықта және қоғамдық пікірде АҚШ пен басқа да Батыс елдерінің сионистік режимге қалтқысыз дипломатиялық және халықаралық қолдау көрсетуі осы Холокостпен түсіндіріледі.

Холокост оқиғасына қатысты жарнамалық науқан тек жоғарыда аталған артықшылықтарды беріп қоймайды, әлемнің қоғамдық пікірін де қалыптастырып, еврейлерді жапа шегіп, жерсіз босып жүрген адамдар ретінде көрсетуге тырысады. Осы үгіт-насихаттың нәтижесінде әлем халықтары мұндай қылмыс қайталанбас үшін дүниенің бір бұрышынан еврейлерге орын берген дұрыс деген пайымға келеді. Бұл сылтауды сионистер Палестинаны басып алып, жалған үкімет құруға пайдаланып жатыр. Сионистік режимнің заңсыз амалдарын түсіндіру және оның қылмыстарын жасыру, еврейлердің  палестиналықтарды қырып-жоюын жасыру – осының барлығы табысы мол «Холокост индустриясының» көмегімен жүзеге асып жатыр.

Шындық мынада: Холокост туралы зерттеулердің көбі еврейлерді даттауға арналмаған, тек сионистердің тарихты бұрмалағанын айқындау үшін осы саладағы тарихи жазбаларды қайта қарастыру қажеттігін айтады. Көптеген құжаттар мен куәлер көрсеткендей, әртүрлі елдерде сионистерге тиесілі органдар, соның ішінде «Еврейлерді даттаумен күрес ассамблеясы», «Ұлыбритания еврейлерінің кеңесі», «Аустрия еврейлерінің конгресі», «АҚШ еврейлерінің комитеті», «Оңтүстік Африка еврейлерінің кеңесі» және әлемнің түрлі жерлеріндегі басқа да ұйымдар Холокостты сақтау үшін жыл сайын орасан зор қаражатты ауқымды үгіт-насихатқа жұмсайды. Осы жолда олар Екінші дүниежүзілік соғыстың егжей-тегжейі туралы зерттеу жасалып, күдік тууынан қатты қорқып, бұған барынша кедергі жасайды. Мысалы, 2020 жылдың қаңтар айында басып алынған жерлерде Дүниежүзілік Холокост ассамблеясының бесінші отырысы өтті. Бұл отырыс көзделген мақсаттардан тыс, қосалқы мәселелеріне байланысты көптеген талқыға ұшырады. Осы отырысқа Польша Президенті Анджей Дуда да қатысуы тиіс еді. Алайда оған сөйлеуге рұқсат бермегеннен кейін ол осы ассамблеяға қатысудан бас тартты. Сионистер Дуданы басып алынған жерлерге сапармен келуге шақырған болатын. Алайда оның Холокост шындығына қатысты ойын айтатынына алаңдап, оған сөз сөйлеуге рұқсат бермеді.  

Бұл жағдай мынадай сауал тудырды: сионистер осы оқиғаға қатысты шындықты жасырып отыр ма, әлде әлемдік қауымдастыққа қате мағлұмат беріп отыр ма? Цукерберг Facebook-тің жаңа саясатын жариялағанынан кейін бұл сұрақ қайта көтеріліп, талқыланып жатыр.