Рамазан - мүмкіндіктер айы (4)

Алла Тағаланың мейрамы саналатын қасиетті Рамазан айы – маңызды уақыт.

Ғибадат дегеніміз не? Құлшылық деген сөзді естігенде көз алдымызға ең бірінші намаз бен ораза бейнесі келетін шығар. Қате емес, бұлар құлшылықтың ең айқын және айқын түрлері. Бірақ бұл көріністердің Алланың Өзін еске алуында енгізетін ішкі көрінісі мен ақиқаты бар. «Таһа» сүресінің 14-ші аятында: «Рас Мен Алламын. Менен басқа тәңір жоқ. Сондықтан маған құлшылық қыл. Сондай-ақ Мені еске алу үшін намазды толық орында»,- деп айтылды. Бұл аятта Алла Тағала Өзінің жалғыз екендігін хабарлап, Оны естеріңе түсірулерің үшін намаз оқуды әмір етіп, құлшылыққа шақырады. Намаздың мәні Алланы еске алу және бұл ішкі сезім біздің барлық әрекеттерімізде бола алады. Барлық амалдарымыз Алланы еске алу  болса, өміріміздің барлық сәттері ғибадатқа айналады. Алла Тағала «Нұр» сүресінің аяттарында  Алланы зікір етуді, намаз оқуды және зекет беруді қалдырмағандардың үйлеріне Алланың нұры жауатынын баяндайды.

                                                                                                                                                    Алла Тағала кім оны еске алса, оны еске алады деп уәде еткен. «Бақара» сүресінің 15-ші аятынан: «Енді, Meні еске алыңдар, Мен де сендерді еске аламын»,- деп оқимыз. Бұл аяттың тәпсірінде  Пайғамбар (с.ғ.с.): «Алланы мойынсұну және ғибадат арқылы еске алсаң, Алла Тағала сені әр түрлі нығмет пен қайырым, мейірім мен қанағат арқылы еске алады»,- деген. Сондықтан біз өміріміздің әр сәтінде Алланы еске аламыз, сонда Ол да бізді әрқашан есте сақтайды және жалғыз қалдырмайды. Біз Жаратушыны бүкіл дене ағзамызбен еске аламыз. Дініміздің үлкендері Алланы еске алғандай, тілімізбен Алланы жақсы есімдерімен атай аламыз. Исламның ардақты пайғамбары Алланы көп еске алатын осы есімдердің бірі: «Уа, жүректерді өзгертуші, менің жүрегімді өз дініңе бекіт».

Құран бізге Алланың пайғамбарларының бірі Юнус (ғ.с.) қатты азап шеккенде: «Сенен басқа ешбір тәңір жоқ. Пәксін. Шын мәнінде мен қателесушілерден болдым»,- деп Алланы еске алады. Исламда қиыншылықта Алланы осы зікірмен де еске алуымыз ұсынылды. Ауызша еске алумен қатар, біз әрқашан Алланы жүрегімізбен еске ала аламыз.

Алла Тағаланың мейрамы саналатын қасиетті Рамазан айы – маңызды уақыт. Мұсылмандар осы мүмкіндікті пайдаланып, жан дүниесін мен жүректерін тазартып, осы айда Аллаға  жақындықтың қасиеті мен нығметінен ләззат алуы керек. Жаттығусыз адам денесі әлсіреп, арық болады. Адам қанша күшті болса да, денешынықтырумен айналыспаса, денесінің әлсірейтіні сөзсіз. Рух те дәл солай. Сіз илаһи істерді орындау арқылы рухыңызды нығайтасыз. Бүкіл ғибадаттар біздің жанымызды тәрбиелеу үшін,  ғибадаттың көлеңкесінде тәрбиеленіп, Раббымызға барайық. Рамазан - адамның рухани тұрғысын тәрбиелейтін және бұл біздің физикалық қалауларымызға жүгінбей, руханиятты жоғарылататын мүмкіндік. 

Алла Тағала «Бақара» сүресінің 183-ші аятында: «Оразаның қажет болуының себебі – тақуалықты жаттықтыру деп біліп: «Әй мүміндер! Сендерге бұрынғыларға парыз қылғандай ораза парыз қылынды. Әрине сақсынарсыңдар»,- деді. Бұл аят бойынша ораза – тақуалыққа қадам және тақуалықты болмысымызға, жүрегімізге және жанымызға орналастыруға көектесетін құрал. Тақуалық – адамның барлық іс-әрекеттерінде сақ болып, Алланың разылығы мен илаһи әміріне сай әрекет ету және Аллаға ұнамсыз нәрселерден аулақ болу. Бұл күй «үздіксіз қамқорлық пен күнәдан тыйылу», «тақуалық» деп аталады.

Тақуалыққа қарама-қайшы нәрсе – немқұрайлылық.  Алла мүміннің өмірлік мәселелерде немқұрайлылығын ұнатпайды. Мүмін өмірдің барлық мәселесінде көзі ашық, жүрегі ашық болуы керек. Бұл ашық көз бен оянған жүректің мүміннің істеген ісінің Алланың қалауынан, дін жолына және жолына қайшы келмеуі үшін абай болуына әсері мен пайдасы бар. Адамда Алла Тағаланың қалауымен оның сөзі мен ісін анықтайтын осындай қамқорлық болған кезде, адамда тақуалық деп аталатын хабардарлық пен жаза бар және оразаның ең маңызды пайдасы тақуалық пен тақуалық болып табылады.

Тақуалық – пайғамбарлардың алғашқы және соңғы өсиеті. Құран Кәрімнің әртүрлі сүрелерінен илаһи пайғамбарлардың адамдарға айтқан алғашқы сөзі тақуалыққа кеңес болғанын оқимыз. Тақуалық болса, илаһи нұсқау да  болады. Ал тақуалық болмаса, илаһи нұсқау жеке адамға да, қоғамға да толық жетпейді. «Хадид» сүресінің 28-ші аятында Жаратушы: «Әй мүміндер! Алладан қорқыңдар, Елшісіне иман келтіріңдер. Сендерге мәрхаметінен екі есе береді. Әрі сендерге сонымен жүретін нұр жаратады. Сендерді жарылқайды. Алла   тым жарылқаушы, ерекше мейірімді»,- деді.

Мейірімді Раббым нұрдың жарығында қозғалып, өмір жолын табуымыз үшін тақуалық арқылы жүрегімізге, өмірімізге, жолымызға сол нұрды жіберді. Адам баратын жері мен мақсатын білмей,   қозғала алмайды,  Аллаға қарай жылжуы мүмкін емес. Сондықтан бізге мақсатты да, жолды да көрсете алатын бұл нұрдың тамыры  тақуалықта жатыр.

Қасиетті Рамазан айының рухани кеңістігінде әрбір адам Алла Тағалаға жақындаудың жақсы жолын табуға талпынады. Құран мен сабақтарға мән беру ең жақын жолы болуы мүмкін. Құран – Рамазан айында Алла Елшісінің (с.ғ.с.) мүбәрак жүрегіне түсірілген ұлы қазына. Алла елшісі (с.ғ.с.): «Көздерің Аллаға құлшылық етудің пайдасын көрсің»,- деді. Сол кезде: «Уа, Алланың елшісі, көздер ғибадаттан қалай пайда  көре алады?»- деген  сұрақ қойылды. Хазірет: «Құранға қарау, Құран туралы ойлану, Құран ғажайыптарынан сабақ алу арқылы»,- деп жауап берді.

Құран – Исламның нышаны әрі ұлы мұғжизасы ретінде оқиғалармен,   теңеулерімен адам баласын қайталанбас таңғажайып көріністерде ақылға, ойға шақыратын Алла Тағаланың кез келген өнерге толы жинағы.

Құран адамдардың сұлулықты жақы көретін көздерін табиғат құбылыстары мен болмыс өнерінің көріністеріне ашады, сөйтіп оларға дана, мейірімді, парасатты  Алланы  таныстырады. Құран қиссалары дастандардағы қаһармандардың өмірінің хикаясы емес. Олар өмір ілімі, оқырманға қозғалыс, иман, ерік, сенім, парызды үйретеді.  Құран аяттары оқырманды хазірет Ибраһим, хазірет Мұса, хазірет Иса және хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) сияқты ұлы тұлғаларды және хазірет Мәриям мен Әсия сияқты танымал әйелдерді тамашалауға шақырады. Илаһи аяттар кейде оқырмандарын Тур тауындағы хазірет Мұсаның алдына апарады.  Кейде хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) ілімінің нұрымен қуантады. Негізінде Құран уахи мен шынайы өнердің төл көрінісі. Құранның мәселелерді ұсынудағы көркемдігі мен шешендігі таң қалдырады. Құран әртүрлі жағдайда түскенімен, тастардың, құмдардың, аңғарлардың, түрлі жазықтардың арнасынан өтетін ұзын өзен сынды. Бірақ ол әрқашан мөлдір және анық. Бәріміз әсіресе Құран айы және оның аяттары оқылатын айда илаһи мұхиттан бір тамшы алып, Алланың панасында тыныштық пен қауіпсіздікке ие боламыз деп үміттенеміз.