Ирандағы соңғы оқиғаларға шолу (5): Исламдағы әйелдің орны
(last modified Thu, 10 Nov 2022 09:26:42 GMT )
Қар 10, 2022 15:26 Asia/Almaty
  •  Ирандағы соңғы оқиғаларға шолу (5): Исламдағы әйелдің орны

Ең кемел илаһи дін ретінде Ислам басқа діндерге қарағанда әйелдің құқығын көбірек қорғап, оның бостандығын мойындап, шынайы өмір сыйлайды.

 

Ең кемел илаһи дін ретінде Ислам басқа діндерге қарағанда әйелдің құқығын көбірек қорғап, оның бостандығын мойындап, шынайы өмір сыйлайды. Сөзсіз, «өмір» мен «азаттық» әрқашан пайғамбарлар мен илаһи әулиелердің дұғасы болған. Өмір – пайғамбарлардың ұраны. Еркекті де, әйелді де, бізді өмірге шақыратын пайғамбарлар. Алла Тағала «Әнфал» сүресінің 24-ші аятында: «Әй мүміндер! Сендерді өздеріңе тіршілік беретін нәрсеге (дінге) шақырған кезде, Алланың әрі Елшісінің тілін алыңдар...»,- деді.

Исламның сүйікті пайғамбары адами және адамгершілік құндылықтары өлген қоғамда пайғамбар болып сайланды.  Осы себепті сол кездегі арабтарды жахили арабтар деп атайды. Олар әйелді бағаламай, әйелді төмен, түкке тұрғысыз санаған,  тіпті оны  өмір сүру құқығынан айырып, қыз дүниеге келген бойда оны тірідей көміп тастаған.

Ислам келіп, бұл ырымға қарсы табандылықпен күресті. Исламның ұлық пайғамбары әйел бостандығын бірінші талап етуші ретінде әйелдерге ең бірінші және ең маңызды құқықты берген. Бұл өмір сүру құқығы еді. Алла елшісі (с.ғ.с.) қызы хазірет Фатима-Заһраға (ғ.с.) үлкен мән берді.  Пайғамбар (с.ғ.с.) осылайша әркімге әйелге деген құрметін көрсетіп, әртүрлі жағдайларда әйелдерді және олардың атқара алатын көптеген рөлдерін мадақтау үшін көптеген сөздер айтқан. Хазіреттің (с.ғ.с.) әйелдерде қалыптасқан нәзіктік пен талғампаздық туралы ең маңызды сөздерінің бірінде: «Расында да, әйел нәзік гүл, батыр емес»,- деген.  

Ислам пайғамбары хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) қызы Фатима-Заһраны (ғ.с.) құрметтегені сонша, адамдар таң қалатын. Хазірет (с.ғ.с.) бүкіл жоғары мақамымен  ызының қолын сүйетін, сапардан қайтқанда бірінші баратаны адам қызы Фатима (ғ.с.) болатын. Сондай-ақ,  сапарға шыққысы келгенде, соңғы қоштасқан үйі Фатиманың (с.ғ.с.) үйі болды. Ардақты пайғамбар (с.ғ.с.) көптеген хадистерінде әйелдерге жақсы қарауды насихаттаған: «Кім бізді (пәктік әулетін) көбірек жақсы көрсе, әйелдерді де (әйелін) жақсы көреді»,- деп айтқан. Басқа жағынан, ардақты пайғамбар әйелдерге жасалған кез келген қиянатты айыптады: «Менің үмбетімнің ең жақсы ерлері – отбасына күш пен тәкаппарлық танытпайтын, оларға зиян тигізбейтін және керісінше құрметтейтін және еркелететін адамдар».  

Барлық илаһи діндер анаға құнды орын беріп, оны құрметтейді. Бірақ Ислам басқа мектептерге қарағанда бұл мәселеге көбірек көңіл бөліп, ана мәртебесіне үлкен мән берген. Исламның аналарға берген құқықтары басқаларға, тіпті әкелерге де берілген құқықтардан әлдеқайда жоғары. Өйткені ана – адамның ұстазы, шын мәнінде қоғамның тәрбиешісі. Жеке адамды және қоғамды бақытқа немесе бақытсыздыққа жеткізе алатын адам – ана. Ислам пайғамбары (с.ғ.с.) ананың мәртебесін түсіндіре отырып: «Жәннат – аналардың табанының астында», – деген. Имам Саджад (ғ.с.) да ананың баласына қатысты құқықтарын түсіндіріп: «Анаңның құқығы - ол сені ешкімге ұқсатпай көтеріп жүргенін, ешкім ешкімге бермейтін жүрегінің жемісін саған бергенін,  сені бүкіл ағзасымен құшағына  алғанын, аш болатынына алаңдамағанын, оның күннің астында, ал сенің көлеңкеде болғанын білу»,- деді.

Бүгінде Исламға және оның құндылықтарына қарсы тұрған Батыс пен батыс қоғамдары әйелдердің Исламдағы орнын және Исламның әйелдер үшін маңыздылығын жасырып отыр. Олар Исламды және Ислам республикасының жүйесін адам бостандығына, атап айтқанда, әйелдер бостандығына кедергі келтіру деп санайды. Әйелдерді тауар сияқты саудалаған араб қоғамдары сияқты, олар әйелдерді тауарларын сатуды тартымды ету үшін пайдаланады және осылайша олар оған еркіндік бермей, оны тек қана пайдаланады. Қазіргі өркениеттің негізі материалдық құндылықтарды қанауға негізделген, адамдарда ешқандай шектеулер жоқ және діни негіздер мен моральдық нормаларға қайшы болса да, қалағанын жасай алады. Мұндай бостандық түрінің адамдық мәртебесін, қадір-қасиетін малдан төмен түсіретіні айқын тақырып. Әрине, бұл пікірмен ешқашан адам жаратылуына себеп болатын эволюция жолына түсе алмайды, керісінше, кері кету жолға түседі. Ал Ислам өзінің ілімінің қағидаларын таухид пен имандылыққа негіздеп, азаттыққа шектеу қойды, өйткені ол адамның абыройы мен биіктеуін қалайды және адамның мәртебесі мен абыройын сақтайды. Негізінде Исламда адамның Алланың алдындағы биік дәрежесіне сай келетін еркіндік түрі бар. Бұл еркіндік - шайтанның құлдығынан және нәпсісінің азаттығы.

Әйел құқықтарын қолдаудың жалған ұрандары дұшпанның Батыс өркениетіне ең үлкен соққылардың бірін салған ирандық әйелдерге деген өшпенділігі мен ашуын көрсетеді. Американың лаңкестік үкіметі мен сионистік режим исламдық Иранмен әскери және экономикалық қарсыласудан үмітін үзіп, қазір үгіт-насихат және саяси күш-жігерін арттырды. Бірақ Иран халқы әлі де әртүрлі сынақтарда, соның ішінде әйелдердің құқығын қорғау деген желеумен дұшпанның жуырдағы біріккен соғысында абыроймен шығып, дұшпанның көңілін одан сайын қалдыруда.

Қазіргі кезде Иран Ислам Республикасына қарсы шыққандар әйелдер мәселесі мен олардың құқықтарын өз наразылықтарының өзегіне айналдырып, Исламның әйелдерге немқұрайлы екенін дәлелдеуге тырысуда. Сондықтан олар ерлер мен әйелдер арасындағы теңсіздікті талқылауды алға тартады. Қасиетті Құран тұрғысынан және «Ниса» сүресінің 1-аятына сүйенсек, еркек пен әйел бір негізден және бір элементтен жаратылған.  "Ей, адамдар! Сендерді бір кісіден (Адам атадан) жаратқан және одан, оның жұбайын (Хауа ананы) жаратқан, ол екеуінен көп ер-әйел адам баласын таратқан Раббыларыңнан қорқыңдар; Өзара бір нәрсе сұрасқанда, оның атымен сұрайтын Алладан қорқыңдар, әрі туыстық байланысты үзіп қоюдан сақтаныңдар, ақиқатында Алла – сендерді бақылап тұрушы».

Ислам діні мен оның қағидалары бойынша еркек пен әйел бір элементтен жаратумен қатар, ерлер мен әйелдер өздеріне жүктелген міндеттер мен жауапкершіліктерді орындауда тең. Мысалы, намаз, ораза, қажылық, жақсылыққа жігерлендіріп, жамандықтан жирендіру сияқты сияқты ғибадаттарда ер мен әйелдің міндеттері қоғамдық жауапкершіліктерге ортақ. Алла Тағала қасиетті Құранда адамға ешбір жынысқа бөлместен міндеттер жүктеген. Адамдарды марапаттау мен жазалау белгілі бір жынысты есепке алмайды, яғни адамдар бірдей міндетті болғандықтан, олар бірдей марапатталады және жазаланады.

Әйелдердің отбасындағы, қоғамдағы орны өте зор, балалар ананың дұрыс тәрбиесімен тәрбиеленіп, олар қоғамға орасан зор ықпал ететін ұлы ерлер мен әйелдер болады. Бүгінде біз әйелдердің қоғамда белсенді қатысуын және Иран Ислам Республикасы әкелген бостандық пен қауіпсіздіктің көлеңкесінде өз міндеттерін жақсы атқаратын және күн өткен сайын жоғары лауазымдарға жеткен лайықты басқарушылар екенін көреміз.