18 зилхаджа - Ғадир Хом күні

Уа, Пайғамбар! Раббыларыңнан саған уахи етілгенді жеткізбесең, Алланың парызын орындамадың!

Самал желден су беті дірілдеп кетті. Бұл самал құмды жайлап өтіп, тасты жарып, айдаладағы тоғанға жетті. Барлық жерде терең тыныштық орнады. Аспанда да шөл даланың тыныштығы бейнеленген. Ешқандай дыбыс естілмеді. Дыбыс тербелісі кеңістікті жарып, таулардың қақ ортасында жаңғырды, күн сәулесімен араласып, тоғанға қонды, су дірілдеп, өзінің жағымды мәңгілік толқындарын жайды...

Бұл толқындардың жолы сол тоған ғана емес, шөл кеңістігі жазықтың соңғы көрінісіне, адам өмірінің тереңдігіне дейін осы толқындарға ұшырады. Бұл толқындардың әсері қандай болды! Ал шөлді түс ауа таза ауада терең және кең ену! Табиғат үнсіздігі ойларды шоғырландыратын және адамдарды ойлауға шақыратын орын. Қалалар мен елді мекендердің шектеулі ортасының ізі жоқ жерде және адам жаны кез келген шындықты қабылдауға дайын. Хазірет Ибраһим қажылығынан кейін адамның жаны тазарды.

Азан дауысы ауада жаңғырықты.

الله اکبر ...  الله اکبر ... اشهد ان لااله الا الله ... اشهد ان محمد رسول الله ...

Қажылар күндізгі намазды тоған маңында  жамағатпен оқыды, содан соң айдаладағы тұрақты тастарға түйелердің жабдықтарынан табиғи мінбер орнатылды. Пайғамбар (с.ғ.с.) мінберге тұрып, Әли бин Әбиталибті шақырып, бір саты төмен, оң жағына тұруын бұйырады. Исламның ұлық  Пайғамбары (с.ғ.с.) соңғы ресми сөзін аптап ыстықта, қалың көпшіліктің алдында, қажылық парызын өтеген адамдардың қатысуымен бастайды. Оның сөздерін бірнеше адам қатты қайталайды. Бір-бірінен алшақ тұрғандардың дауысы кеңістікте жаңғыратындай, айдаладағылардың бәрі, тіпті көпшіліктің айналасында тұрғандар немесе көптен және өрттен шатырларын паналағандар   естіді.

«Уа, халайық! Бұл қоғамда соңғы рет тұруым. Уа, халайық! Алла маған өлімім жақын екенін хабарлады. Мен жауаптымын, сендер де жауаптысыңдар. Енді сіздерден сұраймын: Алланың алдында мен туралы не айтасыңдар? Мен өз миссиямды орындап, сендерді тура жолға және Алланың дініне шақырдым ба?» Халық бірауыздан былай деп жауап береді: «Біз сіздің уағыз айтып, ескерткендеріңізді және қатты талпыныс жасағанынызға куәлік етеміз. Алла сыйын берсін!»

Тағы да жұрт бірауыздан: Иә, осыларға куәлік етеміз. Сол кезде Пайғамбарымыз: «Уа, Алла, куә бол!»- деді.  Пайғамбар (с.к.): «Біліңдер, мен сендерге қиямет күні Кәусар хауызының жанына келемін, сен менің үстіме кіресіңдер, ол – шетінде сансыз кеселер бар кең көлемді бассейн. Енді азап пен сауап күні жақындап, қиямет күні пайғамбарыңа қосылуың керек, қараңыз!   Араларыңа қойған екі асыл затқа және екі алмастырғышқа қалай қарайсыңдар?» Исламның ұлық пайғамбары (с.ғ.с.): «Үздіксіз жіп болып табылатын Алланың Кітабы бір қолдан басқа қолға түсіп, бір ұшы сенің қолыңда, екінші ұшы менің пайғамбарлығымның әулеті» деп жауап берді. Сондықтан Құдайдың кітабына және менің отбасыма қосылыңдар. Алла Тағала маған Құран мен менің отбасым Кәусардың қасында қайта тірілуде маған келмейінше бір-бірінен ешқашан ажырамайтынын хабарлады. Ендеше, осы екі асыл да ардақты аманатты артқа тастамауды, ақыры құрдымға, қасіретке ұшырауыңды, ақыры жаман болатындықтан олардан алыстамауды ұсынамын». Пайғамбардың (с.ғ.с.) Ғадир кеңістігіндегі күшті де әсерлі сөздері тура жолға деген сүйіспеншілікке толы жүректен шыққан. Оның сөзі өзгеріс пен мәңгілік бақытқа негіз болды.

Хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) жиырма үш жылдық күресімен бірге  қажымас күш-жігерінің нәтижесін шамамен төрт сағатта қорытындылап, соңғы әрі маңызды парызды сипаттай отырып, ол хазірет Әлидің (ғ.с.) қолын алып, жоғары көтеріп: «Уа, халайық, мүміндердің ішіндегі ең лайықтысы кім?»- деді. Пайғамбардың сахабалары: «Алла мен Оның пайғамбары жақсырақ біледі», – деп жауап берді. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) сөзін жалғастырды: «Алла – менің қожайыным, мен мүміндердің қожасымын, мен олардың ішінде өздерінен де біріншімін және лайықтырақпын. Ей, адамдар, мен кімнің қожасы әрі басшысы болсам, Әли де оның қожайыны әрі басшысы.  Ардақты Пайғамбар (с.ғ.с.) осы соңғы сөйлемді үш рет қайталап, одан кейін былай деп жалғастырды: «Раббым, Әлиді жақсы көргенді сүй, Әлиді жек көргенді жек көр. Аллам, Әлидің достарына жәрдем бер, дұшпандарын қорла. Раббым, Әлиді ақиқаттың орталығы ет».

Кейіннен Алланың пайғамбары (с.ғ.с.) халықтан ресми бейат алуды айтып: «Уа, адамдар! Маған бір-бірлеп ант ете алмайтындай көп екенсіңдер, ал маған Алланың әмірімен сендердің әрқайсысыңнан мен тағайындаған мүміндерге әмірлік етуді қабылдағандарыңды мойындау міндеттелді.  Хазірет Әлидің (ғ.с.) және одан кейінгі оның өзегінен шыққан имамдардың билігі мен абсолютті басшылығында Алла Тағала атынан бізге жеткізген нәрселерің қабылдадық және оған мойынсұндық әрі риза болдық! Енді жүрегімізбен, рухымызбен, тілімізбен және қолымызбен әмірліктің қабылдануында саған байъат етеміз және осы сеніммен өмір сүруге және онымен бірге өлуге және жер бетінен кеткенге дейін уағдаластық.  

Иә, естідік, Алланың, елшісінің әміріне сай жүрегімізбен, жанымызбен, тілімізбен, қолымызбен бағынамыз. Содан кейін олар Пайғамбар мен хазірет Әлидің қасына жиналып, оларға ант берді. Алланың Пайғамбары мәселенің ресмилігі күшейіп, қалың жамағаттың құлшылық рәсімін жүйелі әрі жоспарлы түрде орындауы үшін бірі өзіне, екіншісі Әлиге арналған екі шатыр дайындауды бұйырды. Осылайша адамдар топ-тобымен Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) шатырына келіп, оған ант беріп, құттықтайтын. Содан кейін олар Әлидің (ғ.с.) арнайы шатырында жиналып, Пайғамбардан кейінгі имам және халифа ретінде ант беріп, оған «Әмір әл-мүминин» деп сәлем беріп, оны осы жоғары лауазымымен құттықтады.

Жамағат әлі де таралмаған еді,  уахи  сөздері қайта хазірет Мұхаммадтың (с.ғ.с.) жаның тебірентті: «Бүгін Алла тағала дінін аяқтап, мүміндерге нығметін жаудырды». Осы кезде Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) тәкбірінің даусы көтеріліп: «Аллаға шүкіршілік етемін, ол дінін кемел етіп, нығметтерін аяқтады және менің миссиям мен меннен кейін Әлидің қамқорлығына риза болды»,- деді.

Халық Пайғамбардың (с.ғ.с.) шатырына жиналып, оған ант беріп, құттықтады. Содан кейін олар Әмір әл-Мүминин Әлидің (ғ.с.) арнайы шатырында барып, Пайғамбарларынан (с.ғ.с.) кейін имам және халифа ретінде оған ант берді. Бұл күні Пайғамбар (с.ғ.с.) күлімсіреп: «Мені құттықтаңдар, өйткені Алла Тағала мені пайғамбарлыққа, отбасымды имамдыққа бұйырды, бұл үлкен жеңіс пен күпірлік пен екіжүзділік бекіністерінің толығымен жойылуының белгісі», - деді.

Мұсылмандардың барлық бақыты мен қуанышында мұсылман ақыны Хасан бин Сәбит Пайғамбарымыздан осы ұлы оқиға туралы өлең жазуға рұқсат сұрайды. Рұқсат беріп, Хасан былайша өлең жазды: «Мұсылмандардың пайғамбары Ғадир Хум күні оларды қатты дауыстап, таң қалдырды! Алланың елшісі шақыруға қалай жауап берді (барлығы естісін). Пайғамбар: «Сендердің қожайын, қамқоршың және пайғамбарың кім?», - деді. Олардың бәрі бір ауыздан: «Алла біздің қожамыз, сіз біздің пайғамбарымызсыз және арамыздан сіздің вәлаят (діни билік) мәселесіне қатысты сөзіңмен келіспейтін ешкімді көрмейсің», - деді. Сосын Әлиге: «Уа, Әли, тұр (және адамдардың алдында тұр). Өйткені мен сені өзімнен кейін имам әрі басшы етіп таңдадым. Ендеше, мен кімнің қожасы болсам, енді Әли оның қожайыны әрі қамқоршысы, ал сендер Әлиге адал және сүйетін ізбасарларың болыңдар»,- деді.

Ғадир шөлдегі су қоймасы емес, айдаладағы иман мен парасаттылық теңізі,  лд баршаның шөлін қандырып, жанның алып қалады. Ғадир Мұхаммадтың (с.ғ.с.) өмірі туралы уахилар сарқырамаларына толы болды және қасиетті Ислам дінінің мәртебесі Ғадир Хомның айқындылығында көрініс тапты. Жұмыстағы болған және әлі де қалған мәселелрге қарамастан, оның шағылысуы күн сайын артып келеді және бұл кеңею толқындары алға жылжуда.