"Фаджр" онкүндігі 1: Ислам революциясы - адамдардағы психикалық және рухани өзгерістердің себебі

Бұл бірегей қозғалыстың басқа революциялардан ең маңызды айырмашылығы оның исламдық және діни болуы.

1979 жылы ақпанда (1357 ж. бахман) Иранда болған революция тек Иранға ғана емес, басқа елдерге де әсер еткен маңызды өзгерістер әкелді. Бұл бірегей қозғалыстың басқа революциялардан ең маңызды айырмашылығы оның исламдық және діни болуы.  Күмәнсіз, Иран Ислам революциясының ұлы әрі танымал жетекшісі Имам Хомейни (р.а.) жоғары дәрежелі дін ғұламасы және ислам ілімдерінің жаршысы ретінде революцияның діни және рухани бағытында ықпалды рөл атқарды. Оның Иран халқына ықпалы мен танымалдылығы соншалық, ол оның нұсқауларын шын жүректен қабылдап, оны орындады.

Иранның революциялық жетекшісіне деген сүйіспеншілік пен адалдық имам Хомейниді 1357 жылы 12 баһманда (1979 жылы 1 ақпанда) Иранға оралғанда халықтың кең көлемде және ұмытылмас қарсы алуымен көрсетілді және бұл ұлы тұлғаның өмірінің соңына дейін жалғасты.  Бұл дана әрі танымал басшы ислам құндылықтарын революцияның негізі деп атағанда, осы нұрлы ілімдерден хабардар әрі руханиятқа толы және тарихында тамаша ислам өркениетінің тарихы бар Иран халқы оны көп ұзамай қабылдады. Осылайша революция жеңісінен кейін исламның гуманистік ілімдерінің рухы Иран қоғамының атмосферасына үстемдік етіп, халықтың рухани-адамгершілік өсуі мен дамуы үшін негіз болды.

Батыста бұқаралық ақпарат құралдарының кең тараған үгіт-насихаты, атеизм, жыныстық арсыздық және моральдық азғындау арқылы жеделдей түскен жағдайда Иранның мұсылман халқы діни және рухани құндылықтарға негізделген қоғам мен саяси жүйені талап етті. Бірақ Иран Ислам революциясы осы жалған және адам табиғатына қайшы ағымға қарсы илаһи және діни қозғалыс болды және сол себепті батыс үкіметтерінің ашу-ызасын тудырды.

Революциядан кейін Иран халқының, әсіресе жастардың діни амалдар мен адамгершілік қасиеттерге бейімділігі күшейді. Негізінде, Пехлеви режимінің жылдар бойы жүргізген дінге қарсы үгіт-насихаттарынан кейін Иран халқы тағы да өзінің діни болмысына ие болды. Екінші жағынан, халықтың шынайы ислам құндылықтарына деген сенімі имам Хомейнидің және басқа да діни жетекшілердің жетекшілігімен, діни кітаптардың жарық көруімен және діни көркем іс-шаралармен тереңдей түсті және олар Ислам тағылымдарын неғұрлым саналы және дәлдікпен жүзеге асырды. Сонымен қатар, мешіттер Иран революциясында ислам құндылықтарын көрсетуде маңызды рөл атқарды. Революция кезінде бұл киелі орындар революционерлердің жиналу және ақпарат алмасу және Пехлеви режиміне қарсы күресті жоспарлау орталығы болды.

Революциядан кейін мешіттер халықтың көп келуімен жаңа қарқын алып, түрлі діни рәсімдерді, соның ішінде жамағатпен намаз оқуды, Құран оқуды, намаз оқуды және діни рәсімдерді өткізуді насихаттады. Сонымен қатар, ынталы, төңкерісшіл жастар мешіттерді мәдени жұмыстар атқаратын, мұқтаж жандарға көмек көрсететін базаға айналдырды.

1980 жылы Саддам әскері Иранға шабуыл жасаған кезде мешіттер солдаттарды дайындап, оларды соғыс майданына жіберу, сондай-ақ оларға халық көмегін жинау және жіберу міндетін алды. Екінші жағынан, бірте-бірте мешіттің кейбір қызметтері көрнекті бола бастады және оларда адамдардың болуы барған сайын ынта-жігерге ие болды, олардың ең маңыздыларының бірі итикаф. Бұл рухани рәсімінде адамдар мешітте болған уақытында үш күн ораза ұстап, дұға, Құран және сыр мен мұқтаждықты оқу арқылы Раббысымен рухани тығыз байланыс орнатады. Бірақ рухани тенденциялардың шыңы, әсіресе жастар арасында, 1980-1988 жылдар аралығында Саддам армиясының шабуылынан Иранның қасиетті қорғанысының сегіз жылында көрінді. Шайқас майдандарында Ислам жауынгерлері Аллаға тәуекел етіп, Пайғамбар мен оның әулетіне (с.ғ.с.) жалбарынып, шәһид болуды тіледі. Бұл асқақ рух олардың майданның арғы жағындағы ғибадаттарының, шын пейілдері мен өзін-өзі жетілдіруінің жемісі еді, бұл оларды тақуа, батыл моджахедтерге айналдырды.

Ирандағы Ислам революциясынан кейінгі руханияттың кеңеюінің тағы бір көрінісі имамдар (ғ.с.) мен олардың ардақты перзенттерінің қасиетті жерлерінде намаз оқып, руханиятқа ие болып, қажеттіліктерін білдіру үшін адамдардың кеңінен қатысуы. Сондай-ақ, олар жыл өткен сайын кең көлемде өткізілетін Пайғамбар әулетінің туған күні мен шәһидті аза тұту шараларына қызу қатысып, осы арқылы Алланың разылығын тауып, оған жақындауға ұмтылады.

Имам Хұсейнді (ғ.с.) аза тұту үшін Ирактағы ұлы әрі даңқты Арбаин шеруіне миллиондаған ирандықтардың қатысуы осы діни жетекшілерге берілгендіктің ең үлкен көріністерінің бірі болып табылады. Осы анықтама арқылы Иранның мұсылман халқы Ислам революциясының жеңісімен өз дінін жаңа әрі терең түсінуге қол жеткізіп, руханият пен ахлақтық қасиеттерге ие болу үшін негіз толықтай дайындалды деп айтуға болады.