Неліктен Иран Африканың дамуы үшін қалаулы серіктес?/ Қысқаша шолу
ИИР-ның Африка елдеріне қатысты жалпы стратегиясы Оңтүстік-Оңтүстік ынтымақтастығына негізделген қарым-қатынастарды кеңейту болып табылады.
Иранның Ислам революциясы еркіндік, әділдік және отаршылдыққа қарсы тұру сипатына сәйкес Африка елдерімен қарым-қатынас орнатуға ерекше мән берді. Pars Today ақпарат агенттігінің хабарлауынша, қазіргі уақытта Иран Ислам Республикасы Африка елдерімен теңдестірілген және жан-жақты өзара әрекеттесу негізінде өзінің сыртқы саясатын айқындады.
Сондай-ақ Иран халқының Африка халықтарымен ежелгі мәдени-тарихи қарым-қатынастары мен діни ортақтығы Иранның осы құрлықтағы елдердің көпшілігімен қарым-қатынасын кеңейту үшін берік негіз береді. Осы негізде 1401 жылы 50-ге жуық құжатқа қол қойылып, тараптар арасында 80-нен астам саяси, экономикалық және мәдени делегациялар алмасу арқылы Африка елдерімен экономикалық ынтымақтастық бойынша төрт бірлескен комиссия өткізілді. Соңғы жылдары бұл үрдістің жалғасуы Иран мен Африка арасындағы сауда көлемінің бірнеше есе артуына себеп болды.
Иран сенімді серіктес
Иран Ислам Республикасы әрқашан Африка елдері үшін сенімді серіктес болғанын және бола беретінін дәлелдеді. Осы мақсатты одан әрі жүзеге асыру үшін Иран әлі күнге дейін Африка құрлығымен ұзақ мерзімді ынтымақтастықтың сыртқы саяси стратегиясын бекітіп, барлық Африка елдеріне достық пен ынтымақтастық қолын созды. Басқа жағынан, Иранның соңғы онжылдықтардағы ғылыми және өнеркәсіптік прогресінің артуы және оның трансшекаралық қарым-қатынастарындағы отаршылдық емес көзқарасы Африка елдеріндегі кедейшілікті жеңілдету және дамыту үшін бірегей мүмкіндік береді. Иран ғылыми, экономикалық, технологиялық және қорғаныс саласындағы жетістіктеріне сүйене отырып, серіктестері мен одақтастарына қолдау көрсете алады. Сондай-ақ Иран халқы мен үкіметінің үстемдік жүйесінің қатыгез санкцияларына қарсы тұрақтылығы және Ислам революциясының идеалдарын жақтауы сәтті, тиімді және көрнекі үлгінің қалыптасуына себеп болды.
Африка үшін Иранмен сауданың пайдалылығы
Иран әртүрлі экономикалық, технологиялық, ғылыми және стратегиялық салаларда айтарлықтай өндірістік және өнеркәсіптік қуаттарға ие дамушы елдердің бірі. Сондықтан Иран дамуды қалайтын Африка елдеріне тиісті нысандарды ұсына алады. Иран батыстық бәсекелестермен салыстырғанда қол жетімді бағамен Африка елдерінің даму, өнім және қызмет қажеттіліктерін қамтамасыз ете алады. Бұл Африка елдері үшін өте үлкен артықшылық және олар өз қажеттіліктерін Ираннан әлдеқайда төмен бағамен қанағаттандыра алады. Сондай-ақ, Теһран Африка елдеріне Батыс елдері мен компанияларымен салыстырғанда Иранға қарыздарын төлеуде әлдеқайда икемді шарттарға ие болу үшін өте қолайлы төлем шарттарын ұсына алады.
Иран Африкамен сауда қарым-қатынастарын дамыту үшін алғышарт қоймайды
Соңғы жылдары Африка елдерінің алдында тұрған күрделі мәселелердің бірі - олардың қазіргі әлемдегі (әсіресе Америка мен Қытай) негізгі билік полюстерінің бәсекесіне түсіп қалуы. Батыс державаларының көпшілігі Қытаймен бәсекелестіктерін қарастырып, олардың Африка елдеріне экономикалық ықпалын жеңілдету арқылы сауда қатынастарын бақылау мақсатында бұл елдерге көптеген алғышарттар қойды. Бұл жағдайда Иран айтарлықтай экономикалық мүмкіндіктері бар ел ретінде Африка елдерімен сауда жасау үшін қолайлы жағдайларды қарастырады және кез келген алғышарттар мен қысымдардан ада.
Африканың халықаралық жүйенің жаңа шындықтарына бейімделу еркі
Қазіргі әлем, әсіресе халықаралық жүйе орасан зор өзгерістерді бастан кешіруде. Бұл өзгерістердің негізгі осьтерінің бірі Батыс державаларының (әсіресе Американың) позициясының күшейіп әлсіреуі және кейіннен қалыптасып келе жатқан Шығыс державаларының күшеюі болып табылады. Осы шеңберде Африка құрлығы іс жүзінде көбірек әрекет ету еркіндігіне ие болды және алдағы мүмкіндіктерді барынша пайдалануға тырысады. Осы тұрғыдан алғанда, Африканың Иран сияқты елмен қарым-қатынасын дамыту – құптарлық, пайдалы және стратегиялық нұсқа сияқты.
