Әділет, жастар және жасанды интеллект; Революция жетекшісінің Иранның жаңа үкіметінің мүшелерімен кездесуіндегі кейбір ұсыныстарына шолу
Ислам революциясының жетекшісі имам Хаменеи президент пен 14-ші үкіметпен алғашқы отырысында президенттің күш-жігері мен парламенттің көмегі арқылы үкіметтің тез құрылуына ризашылығын білдірді.
Ол экономикалық мәселелерді шешудің кілті ретінде инфляция мен қымбатшылық сияқты шұғыл басымдықтарды сақтау, басшылар мен әріптестерді қалай таңдау, халық арасында болу, киберкеңістікте заңның үстемдігінің қажеттілігі және өндіріске көңіл бөлу сияқты маңызды тұстарды айтты.
Pars Today ақпарат агенттігінің хабарлауынша, аятолла Хаменеи халықтың Арбаини қозғалысына қатысуын ризалығын білдіріп, шәһидтер Раджаи мен Бахонарды, сондай-ақ шәһид Раиси мен оның серіктерін еске алып, 14-ші үкімет қызмет еткен ұзақ жылдарда "Үкімет аптасының" үміт пен қуанышты хабарлар аптасы болатынына үмтін білдірді. Ол үкіметтің дер кезінде құрылуын Алланың рақымы әрі үлкен нығмет деп атады. Сондай-ақ, Раиси мырзаның және оның серіктерінің шәһид болған қайғылы оқиғасынан кейін елдің қалыпты басқаруына және қауіпсіз сайлаудың өтуіне көмектескендердің барлығына, соның ішінде бұрынғы үкіметке қатысы барларға, ұлттық бұқаралық ақпарат құралдарына және басқа да мекемелерге алғыстарын білдірді.
Аятолла Хаменеи жаңа үкіметке жасаған алғашқы үндеуінде "халыққа қызмет ету және елдің ілгерілеуіне ұмтылу мүмкіндікті Алланың үлкен нығметі" деп атап: "Алланың, халықтың осы сенімін бағалап, 4 жыл қызмет ету мүмкіндіктің найзағай мен желдің жылдамдығымен өтетінін білу керек. Әрине, осы уақыт ішінде үлкен істерді жасауға болады. Амир Кабир 3 жылда үлкен істер атқарды. Құрметті Раиси де 3 жылдық қызметінде жақсы іргетастар қалады, жемісі Алла қаласа елге жетеді",- деді. Ол табиғи және мол және құнды мүмкіндіктерді, географиялық орны, әлемнің солтүстік пен оңтүстіктің және батыс пен шығыстың қиылысында және ұзын жағажайлардың арасында орналасуын материалдық мүмкіндіктер ретінде атап: "Халықтың діни-саяси сенімі мен адами дарындары мен миллиондаған білімді жастар – таптырмас байлық, оларды біліп, ой-өрісін, күш-қуатын жұмсасақ, көп мәселе шешімін табады",- деп мәлімдеді.
Аятолла Хаменеи Иран халқын данышпандарды шығаруға қабілетті деп атап, Ходжа Насируддин Туси, Ибн Сина, Молла Садра және Закария Рази сияқты көрнекті тұлғаларға тоқталып: «Бұл Иран ұлтының интеллектуалдық ұшуының шексіз мүмкіндігінің белгісі, біз де елдің дарынды жастарынан данышпандарды шығара аламыз",- деді.
Революция жетекшісі Иранның басқа мүмкіндіктерінің қатарында саяси қуаттарды, стратегиялық тереңдік пен аймақтық қуатын санамалап: «Соңғы 45 жылдағы оң және теріс тәжірибелер назарға алынуы керек ең құнды мәселелердің бірі",- деп қосты.
Жаңа үкіметтің әріптестерін іріктеудегі маңызды жайттарды түсіндіру осы басқосуда басшылықтың тағы бір түйіні болды: «Түйінді тарқатуға жас, иманды, төңкерісшіл, жігерлі, ынталы әріптестер таңдап, оларды төменгі деңгейден түрлі басқару деңгейінде тәрбиелеу арқылы ел болашағы үшін көрнекті де ынталы басқарушылар ұрпағы біртіндеп қалыптасады» деді. Революция жетекшісі президентке: "Осы қасиеттерге ие жүз жасты жұмысқа алып, үкіметтің соңында жүз мықты және дайын басқарушыны тапсырыңыз, бұл өте үлкен міндет болады; Әрине, бұл салада шәһид Раисидің де табысы болды",- деп кеңес берді.
Келесі тармақта діни жетекші президенттің сарапшылар мәселесіне қатысты ескертпелеріне тоқталып: «Мен сарапшыларды пайдалану туралы нақты пікірім бар. Өйткені бұл еңбек елді алға жылжытып, халықтың көңілінен шығумен бірге басқаруды парасатты, ойлы етіп, жасырын, таныстық және тапсырыс жұмыстан құтқарады.
Аятолла Хаменеи хазірет Әлидің (ғ.с.) сөзін келтіре отырып, былай деп қосты: «Қорқақ және сараң адамдардмен кеңесіп, олардың пікірін сұрамаған жөн. Өйткені олардың мінез-құлық көңіл-күйлері сарапшылардың пікірлері мен кеңестеріне әсер етіп, қиындықтар тудырады".
Хазірет аятолла Хаменеи иман, шыншылдық, тану және ішкі және ұлттық мүмкіндіктерге сенуді пайдалы маманның маңызды сипаттарына жатқызып, былай деді: Көшірілген, ескі және жарамсыз шетелдік нұсқаларды іздеген маманның еш пайдасы жоқ.
Басқа бір ұсынысында революция жетекшісі үкімет шенеуніктеріне халық арасында болу туралы кеңес берді. Революция жетекшісі тағы бір ұсынысында үкімет қайраткерлеріне халық арасына шығуға шақырып: "Облысқа барсаң популизм деп айтады деген сөзге мән бермеңіз, өйткені портфельмен, жазбаша есеппен халық өмірінің контекстін білу мүмкін емес. Сондықтан облыстық сапармен адамдардың, соның ішінде ауылдардың арасында болып, бақылаулар мен естіген сөздерге негізделген шешім қабылдаңыз",- деп айтты.
Аятолла Хаменеи жүйе мен революцияның көрсеткіштерінің бірі ретінде қарастырған келесі маңызды мәселе әділет мәселесі болды. Революция көсемі әділетті әкімшілік міндет және заңдарға бекітілген қағаз және рәсімдік форма емес, заңдар мен бағдарламалар мәтініндегі нақты мәселе деп атады. Ол бір топ жас университет студенттерінің бағдарламалар мен заңдардың әділеттілікке сәйкестігіне қатысты бағдарламалық жасақтама өндірісі туралы біліміне тоқтала келе, билікке осы топты шақырып, пайдалы болса, олардың өнімін пайдалануды ұсынып: "Тілмен қайталап айту арқылы әділдік болмайды. Керісінше, бұл мотивацияны және салаға кіруді талап етеді. Бақытымызға орай, президентте бұл мотивация бар және оны ешбір шенеунік әділдікке апаратын жолды бұза алмайтындай етіп жасау керек. атап өтті.
Сондай-ақ ол атом энергетикасын инфрақұрылымдық басымдықтардың бірі және ел болашағы үшін қажет деп санады.
Революция жетекшісі елдің маңызды коммуникациялық мүмкіндіктерін ескере отырып, үкіметтің Солтүстік-Оңтүстік және Шығыс-Батыс жолдарын аяқтау жоспарын назардан тыс қалдыруға болмайтын тағы бір басымдық деп атап: "Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, бидаймен өзін-өзі қамтамасыз ету, ауыл шаруашылығындағы суарудың жаңа әдістері, мұнай мен газды өндірудің жаңа әдістерін қолдану үшін мүмкіндігінше мұнай мен газды өндірудің жоғары салаларын дамыту және қуаттарды пайдалану мәселесі. Төменгі секторлардағы әртүрлі және көп өнімдер ел алдында тұрған басқа маңызды басымдықтар болып табылады",- деп мәлімдеді.
Виртуалды кеңістік мәселесі революция көсемінің мемлекет айраткерлеріне арнаған сегізінші пункті болды. Ол былай деді: "Бүгінде виртуалды кеңістік енді виртуалды емес, адамдар өміріндегі дамып келе жатқан шындық. Сондықтан киберкеңістікте заң үстемдігі болуы керек". Ол елдің виртуалды кеңістігі туралы бұрынғы түсіндірмесін заңды басқарудың жоқтығынан туындаған жалқаулық деп атап: "Егер сізде осы салада заңдық олқылық болса, талап етілетін заңды жасаңыз және оның негізінде жұмысты бақылауға алыңыз, өйткені олар мұны бүкіл әлемде шындап жасайды; Өздеріңіз көріп отырғандай, француздар бұл адамды өз ережелерін бұзғаны үшін қамауға алды. Басқару тәртібін бұзуға жол берілмейді. Ел сіздің қолыңызда және оның алдында міндет пен миссияңыз бар және сіз олардың өз ережелеріңізді бұзуына жол бермеуіңіз керек",- деп айтты. Киберкеңістік туралы мәлімдемесінің негізінің анықтығына назар аудара отырып: «Егер киберкеңістік елде заңды болса, ол мүмкіндікке айналады, бірақ заңды басқарусыз ол қауіпке айналады",-деді.
Виртуалды кеңістікті талқылағанда революция жетекшісі жасанды интеллекттің маңызды мәселесіне және осы технологияның әлемде оғаш әрі таңғаларлық үдеуіне тағы да назар аударып, былай деді: "Қазір біздің әскери және азаматтық аппараттар бұл технологияны пайдалануда, бірақ бұл пайдалану бізді алдамауы керек, өйткені бұл тек нүктелерді пайдалану туралы емес, сонымен қатар бұл технологияның терең және әртүрлі қабаттарын меңгеру керек".
Тоғызыншы ұсыныста революция жетекшісі елдің экономикалық мәселелерін өндірісте шешудің және ұсынысты күшейту мен көбейтудің кілтін қарастырып, былай деді: «Өндіріс мәселесін нығайтып, байыпты қарау арқылы инфляция, халықты жұмыспен қамту және ұлттық валютаның құнын көтеру мәселелері шешіледі».
Тағы бір ұсынысында аятолла Хаменеи ел халқының ерте қартаю қаупіне сілтеме жасап, елдің қажеттіліктеріне сай саясаттың динамизмі мен икемділігі қажеттігін баса айтып: «Денсаулық сақтау министрі халық мәселесін мұқият қадағалап, қажетті шараларды, соның ішінде денсаулық сақтау желісін бақылауды, халық санының өсуіне кедергілердің алдын алуды. Өйткені елге жас халық керек, халықтың қартаюының ащы зардабын тартса, ем жоқ»,- деді. Ол жаудан үміт күтпеу керектігін баса айтып, былай деді: «Бұл факт Президенттің сөздерінде де, Сыртқы істер министрінің осыдан бірнеше күн бұрын жасаған мәлімдемелерінде де бар еді. Әрине, бұл біз бір жерде жаумен қатынас орнатуымызға қайшы емес, бірақ мәселе оған сенбеуіміз керек».
Революция жетекшісінің мемлекет қайраткерлеріне берген соңғы және 13-ші кеңесі руханият пен иман мен ғибадаттарды көтеру, Құранмен көбірек танысу және Аллаға жалбарыну туралы кеңес болды.
Шенеуніктердің халық пен мекеме қызметкерлерінің алдындағы үлгі-өнегелеріне тоқталып, мемлекет қайраткерлерінің мінез-құлқына көбірек көңіл бөлу қажет деп санап, мемлекет қайраткерлерінің Исламға, халыққа және Иранға қызмет етуде сәттілік тіледі.
Осы кездесудің басында доктор Масуд Пезешкиан үкімет пен қызмет шәһидтерін, әсіресе Раиси мырзаны еске алып, 14-ші үкіметті бірлік пен жанашырлық ұранымен және жүйенің жалпы саясаты, көзқарас құжаты және жетінші жоспар аясында әрекет ету үшін барлық саяси фракциялар мен мамандандырылған комитеттердің қатысуымен құрылған консультативтік кабинет атады.
Президент 14-ші үкімет мүшелерінің құқық пен әділдік сынды қағидаларды сақтауға келіскенін мәлімдеп, «мақрұм аймақтар мәселелерін шешу» мен «көрінбейтіндерге көңіл бөлуді» өз үкіметінің екі маңызды міндеті деп атап: «Ел ісін реформалау жолындағы ең бірінші қадам – барлық проблемаларымыз бен жауларымызға қарсы тұруымыз үшін діни жетекшінің нұсқауларының аясындағы бірлік пен ынтымақ»,- деп мәлідеді.
Президент сөзінің соңында жеке келіспеушіліктерден аулақ болу қажеттілігіне тоқталып: «Ел ішінде және Ислам үмбетінің арасында бірлік қалыптасса, қырғынға ұшыратқан сионистік режимнің қылмыстарын аяусыз қолдайтын Америка, Еуропа және басқа елдер сәтсіздікке ұшырайды»,- деп баса айтты.
