Ислам пайғамбары: Ғадир күні – үмметімнің ең қайырлы мейрамы; Осы күнді біліңіз

ParsToday – Исламда Мұхаммад пайғамбар (с.ғ.с.) халық мейрамдарының ең ұлысы деп атаған күн бар.

Ислам пайғамбары (с.ғ.с.) қажылық парызын өтеу үшін мыңдаған адаммен хижраның 10-шы жылы зил-қаидада Мәдинадан Меккеге жолға шықты. Бұл сапар Пайғамбардың (с.ғ.с.) соңғы қажылығы болғандықтан, «Қоштасу қажылығы» деп аталды.

Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) қажылық парызын өтеп болған соң, зил-хаджа айының 18-і күні мұсылмандармен бірге Мәдинаға қарай жолға шығып, Ғадир-Хум деген аймаққа келді. Жәбірейіл Пайғамбарға (с.ғ.с.) түсіп, Алланың атынан Әлиді (ғ.с.) халыққа өзінің мұрагері ретінде таныстыруды бұйырды. Сол кезде Пайғамбарға (с.ғ.с.) Құран Кәрімнің «Мәида» сүресінің 67-ші аяты түсті: «Уа, Пайғамбар! Раббың тарапынан түсірілгенді жалғастыр. Егер оны істемесең, елшілік міндетін жалғастырмаған боласың. Алла сені адамдардан қорғайды. Күдіксіз Алла қарсы болған елді тура жолға салмайды».

Алла Елшісі (с.ғ.с.) да қажыларды жинап, имам Әлиді (ғ.с.) өзінің мұрагері және орынбасары ретінде таныстырды. Осы таныстырудан кейін Ислам пайғамбарына тәпсіршілер «толықтыру аяты» немесе «діннің толықтырылу аяты» деп атаған «Мәида» сүресінің 3-ші аяты түсірілді: «...Бүгін діндеріңді толықтастырдым және нығметімді тамамдадым. Сондай-ақ сендерге Ислам дінін қоштап ұнаттым..».

Сондықтан, зил-хаджа айының 18-і Исламда Ғадир мейрамы деп аталып, Әһли Бәйт ізбасарлары бұл күнді тойлайды. Парстодидің бұл мақаласы осы күннің қадір-қасиетін қарастырады.

Ғадирдің қасиеті

Ислам пайғамбары (с.ғ.с.): «Ғадир-Хом күні – үмметімнің мейрамдарының ең қайырлысы, әрі бұл күн – Алла Тағала дінді кемел етіп, үмметіме нығметтерін аяқтаған және олар үшін Исламды дін етіп таңдаған күн», – деген. Ислам пайғамбарының ұрпақтарының бірі имам Садық (ғ.с.) да бұл күн туралы: «Ғадир – мұсылмандардың ең ұлық және ең құрметті мейрамы», - деген.

Ғадир есімдері

Ислам пайғамбары мен оның әулетінен Ғадирге көптеген есімдер мен сипаттар келтірілген: Алланың ең үлкен мерекесі, ең жақсы мейрам, мереке күні, қуаныш күні, Алланың разылығы күні, діннің кемелдену күні, ашықтық күні, қуаныш күні, ас беру күні, келісім күні, күпірлік пен екіжүзділіктің байланысын әшкерелейтін күн, шайтанды қуу күні, азғындық күні, жол көрсету күні және қамқоршылық күні.

Ғадир мейрамы туралы тұлғалардың сөздері

Имам Хомейни (р.а.) Ғадир мейрамы туралы былай деген: «Бұл күн ең ұлы діни мерекелердің бірі және жәбірленушілерге тиесілі. Мұқтаждардың айт мейрамы, Алла Тағала Ислам пайғамбары (с.ғ.с.) арқылы хазірет Әлиді (ғ.с.) илаһи мақсаттарды жүзеге асыруға және пайғамбарлардың насихаты мен жолын жалғастыруға тағайындаған айт мерекесі».

Сондай-ақ ол: «Ғадирдегі діни басшылық рухани мәртебені емес, үкіметті білдіреді. Мәселе үкімет мәселесі. Бұл саясаттың ісі» деді.

Имам Хаменеи: «Ислам елінің тура жол және басқару саласындағы міндеті Ғадир оқиғасында айқындалды»,- деді. Және «Әлем мұсылмандары бұл Ғадир оқиғасынан бүкіл Ислам әлемінің толық және толық өсуі мен жол көрсету құралын таба алады».

Аятолла Джавади Амоли де Ғадирді «адамзат қоғамының надандық қараңғылығынан шығып, білімнің жарқын кеңістігіне кіруінің бастамасы» деп атады.

Сунниттер арасындағы Ғадир

Сүнниттер арасында Ғадир хадисі  «Мен кімнің басшысы болсам, Әли де оның басшысы. Уа, Алла, оны жақсы көретінді жақсы көр, кімге дұшпандық жасаса, оған дұшпан бол» жиі айтылады және оны сүннит хадисшілерінің үлкендері жеткізген. Әбу Иса әт-Тирмизи, Әбу Джфар әт-Тахауи, Ахмад әл-Ғазали, Ибн Касир әш-Шафи’и, Ахмад ибн Ханбал, Ибн Хажар әл-Асқалани, Мұхаммад әл-Алуси, Ибн Әби әл-Хадид сияқты ғалымдар және көптеген сүннит имамдары бұл хадистерді әртүрлі жолмен жеткізген. Ахмад ибн Ханбал өзінің «Муснадында» былай деген: «Пайғамбар (с.ғ.с.) Ғадир Хумда: «Мен мүміндерге олардан артық емеспін бе?» барша: «Иә» деп жауап берді. Пайғамбар: «Мен кімнің басшысы болсам, Әли де оның басшысы. Уа, Алла, оны сүйгенді сүй, дұшпан болғанға дұшпан бол» деді.

Салт-дәстүрлер

Түрлі ислам елдеріндегі Әһле Бейт ізбасарлары Ғадир күні сейіттерді зиярат етуге барады. Сейіттер бұл күні сыйлыққа ақша немесе басқа нәрсе береді. Сондай-ақ бұл күні Әһле Бәйт ізбасарлары мешіттерде және басқа жерлерде дастархан жайып, көшелерде шербет пен тәттілер таратады. Ғадир дәстүрлерінің бірі – ынтымақ пен бірлік мақсатымен мұсылмандар арасында бауырластық қарым-қатынас орнату.

Ғадир мейрамының танымал мерекелері

Түрлі ислам елдеріндегі адамдар Ғадир мерекесін рәсімдер өткізу арқылы тойлайды. Иранның әртүрлі қалаларының тұрғындары да бұл мерекені көшеге шығып тойлайды. Теһран халқы бұл ұлық күнді 10 шақырымдық жолды безендіріп, шербет, тәттілер мен тағамдар тарату арқылы атап өтеді.