Байден Үнді-Тынық мұхиты аймағында Еуроодақпен ынтымақтастықта екенін мәлімдеді
Дүйсенбі күні АҚШ Президенті Джо Байден Еуропа Комиссиясының Төрағасы Урсула фон дер Ляйенмен телефон арқылы сөйлесіп, АҚШ пен Еуроодақтың Үнді-Тынық мұхиты аймағындағы ынтымақтастығының маңыздылығын және Еуропа Одағын «Американың негізгі серіктес» екенін қуаттады.
Бұл сұхбат Үнді-Тынық мұхиты аймағында AUKUS деп аталатын жаңа АҚШ-Британия-Австралия қауіпсіздік альянсы құрылғаннан кейін Атлант мұхитындағы шиеленіс кезінде орын алды. Байденнің АҚШ-тың бұрынғы президенті Дональд Трамптың билігі кезінде қатты әлсіреген трансатлантикалық конвергенцияның қайта жандануы туралы айтқанына қарамастан, соңғы оқиғалар бұл мәлімдемелердің жалған екенін көрсетеді. Қазіргі кезде Байденнің уәделерінің ұрандар болып қала беретіні белгілі болды, ал іс жүзінде Вашингтон еуропалық мүдделерге қарамастан өзінің саясаты мен әрекеттерін біржақтылық пен жеке мүдделеріне негіздеуге жалғастыруда. Бұған айқын мысал ретінде Байденнің Ауғанстанға қатысты әрекетін айтуға болады. Еуропалықтардың көзқарасынан Ауғанстан тәжірибесі бұдан былай олар аймақтық және халықаралық мәселелерде АҚШ-тың өте мұқият болатынын көрсетеді. Байден үкіметі өзінің ежелден келе жатқан екі одақтасы Ұлыбритания мен Австралиямен AUKUS атты жаңа одақ құрғанын жариялау арқылы Еуропаға екінші соққы берді. Вашингтон Францияны коалицияға қосылуға шақырған жоқ, бірақ Австралияға атомдық сүңгуір қайықтың технологиясын беруді қабылдай отырып, Австралияға Франциядан 12 сүңгуір қайықты сатып алу туралы 31 миллиард еуро көлеміндегі келісімнен бас тартуға жол ашты. Шын мәнінде, Байден үкіметі Еуропалық Одаққа мән бермей, пен оның AUKUS қауіпсіздік келісіміне қол қоймай, Қытаймен қарсыласу үшін ұзақ уақыт бойы қауіпсіздігі мен әскери байланысы бар ағылшын тілді елдермен одақ құруға талпынуда. AUKUS-тың құрылуы туралы жарияланғаннан кейін келесі күні Еуроодақ реакция ретінде Үнді-Тынық мұхиты аймағындағы стратегиясын жарияланғаннан жариялап, шын мәнінде, ол осы стратегиялық саладағы өзінің тәуелсіз жолын қандай да бір түрде баса көрсетті. Испандық саясаттанушы Исидре Амброс: «AUKUS - Еуропалық Одақ үшін шапалақ. Келісімге қатысушылар еуропалықтарға бұл мәселені шешуге қысқа ескерту де жасамады, мүмкіндік те бермеді. Бұл әрекет Трампизм болмағанымен, оның синонимы және Байденнің жұмысын Трамп мақұлдай алады»,- деді.
Іс жүзінде Еуропаның жолы ХХІ ғасырда әлемдік саясат пен экономиканың өзегі болып табылатын Үнді-Тынық мұхиты стратегиялық аймағындағы АҚШ-тан өзгеше. Осыған байланысты Вашингтон аймақтағы маңызды елдермен одақ құрып, олармен консультацияны күшейтуде. Вашингтонның Үнді-Тынық мұхиты аймақтарында, соның ішінде AUKUS және АҚШ, Австралия, Жапония мен Үндістанның Quad аймақтық альянстарын құрудағы мақсаты - Қытайға қарсы тұру. Вашингтон Қытайды аймақ қауіпсіздігіне мәселесі тудырушы ретінде көрсеткісі келеді және өзінің одақтастарымен оны қоршау және алдын алу саясатын жүргізуде. Еуропалық Одақ аймақ елдерімен қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастыққа баса назар аудара отырып, басқа салаларға Бейжиннің қатысумен экономикалық және сауда ынтымақтастық еткісі келеді. Сондықтан Брюссель мен Вашингтонның Қытайға деген көзқарасы түбегейлі өзгеше. Сонымен қатар, Вашингтонның аймақтағы саясаты еуропалықтардың аймақтағы белсенді қатысуын елемеуге және болдырмауға негізделген. Байденнің Үнді-Тынық мұхиты аймағындағы АҚШ пен ЕО ынтымақтастығы туралы жақындағы мәлімдемелеріне қарамастан, еуропалықтар оның уәделеріне сенімді емес сияқты.
