БРИКС – Иранның аймақтық ұйымдарға қосылудағы келесі қадамы
БРИКС достарының кездесуі 24 шілдеде Оңтүстік Африканың Йоханнесбург қаласында басталды және бұрын БРИКС-ке мүше болу туралы өтініш берген ИИР осы отырыстың маңызды қонақтарының бірі.
Иранның Ұлттық қауіпсіздік жоғары кеңесінің хатшысы Әлиакбар Ахмадиан БРИКС достарының отырысына қатысып, баяндама жасаумен қатар, осы отырыс аясында бірқатар әріптестерімен де кездеседі. БРИКС – Бразилия, Ресей, Үндістан, Қытай және Оңтүстік Африка елдерінің ағылшын атауларының бірінші әріптерінің қосылуы арқылы құрылған, жаңадан келе жатқан экономикалық державалар басқаратын топтың атауы.
БРИКС мүшелерінің экономикалық және өнеркәсіптік даму процесі болашақ көпполярлы әлемде рөл атқару және халықаралық қатынастарды реттейтін қазіргі тәртіпке қарсы тұру үшін осы топтың қалыптасып келе жатқан ұйым ретінде қалыптасуының қозғалысының негізі мен интеллектуалдық негізі екенін көрсетеді. Қазір 22 мемлекет БРИКС-ке мүшелікке ресми түрде өтініш білдіріп, тағы 22 ел альянсқа қосылуға ниет білдірді.
Иран БРИКС-ке мүшелікке өтініш берген алғашқы елдердің бірі, бірақ БРИКС-ке мүше елдер жаңа мүшелердің критерийлерін әлі толық анықтаған жоқ. Жалпы ішкі өнім, халық саны, аумақ, табиғи ресурстар қоры, аймақтағы және әлемдегі саяси және қауіпсіздік рөлі, мүше елдермен қарым-қатынастар сияқты факторлар БРИКС-ке жаңа мүшені қабылдау критерийлерінің бірі болып табылады. Осы уақытқа дейін БРИКС-тің барлық мүшелері Иранның осы альянсқа мүше болуын қолдап, құптады, әсіресе Қытай мен Ресей жаңа елдердің қосылу қажеттігін қуаттап, Иранды осы экономикалық топқа қосылу мүмкіндігі бар елдердің бірі деп санады.
Жақында Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше болған Иран үшін БРИКС-ке қосылу аймақтық ұйымдармен саяси және коммерциялық қарым-қатынастарды нығайтудағы жаңа қадам болып табылады. БРИКС тобының әлем халқының жартысы және әлемдік экономикалық әлеуеттің 25-28 пайызы, сондай-ақ бай адами және табиғи ресурстары болғандықтан жаһандық экономикаға әсер ету мүмкіндігі жоғары. Осы себепті БРИКС тобын АҚШ-тың біржақты экономикалық санкцияларына ұшыраған Иран үшін қолайлы орын және мүмкіндік деп санауға болады.
Сонымен қатар, Иранның негізгі энергия жеткізушілерінің бірі ретіндегі мүшелігі БРИКС үшін де маңызды рөл атқаруы мүмкін; Сондай-ақ, Иранның бірегей географиялық орны мен оның транзиттік және саудадағы мүмкіндіктері БРИКС мүшелерін қызықтыратын құрамдас бөліктер ретінде қарастырылады.
БРИКС-ке қосылу аймақтық шиеленістерді бәсеңдетуге және Иран Ислам Республикасының халықаралық сауда күшін арттыруға көмектесуі мүмкін.
