Қорлау, бұзу немесе иемдену; Трамп пен Масктың Еуропаға жоспары қандай?
(last modified Wed, 08 Jan 2025 12:22:13 GMT )
Қаң 08, 2025 18:22 Asia/Almaty
  • Қорлау, бұзу немесе иемдену; Трамп пен Масктың Еуропаға жоспары қандай?

ParsТoday - Соңғы апталардағындай АҚШ пен Еуропа арасында осыншама шиеленіс пен ауызша қақтығыс басқа кезеңдерде аз орын алған болар.

Бір жағынан Америка Құрама Штаттарының сайланған президенті Канада мен Данияның Гренландия аралының аумағын басып алу үшін тік тұрса, екінші жағынан АҚШ-тың келесі президентінің ең жақын адамдарының бірі Илон Маск, Германия мен Ұлыбритания үкіметтерін құлатуға тырысуда.

ParsТoday хабарлауынша, Маск тіпті X әлеуметтік желісінде Америка Құрама Штаттары британ халқын осы елдің қысымшыл үкіметінен құтқару керек пе деген сауалнама жариялауға дейін барды. Маск британдық лейбористер үкіметіне сілтеме жасаған. Екінші жағынан, Германиядан Ұлыбритания мен Францияға дейінгі еуропалық көшбасшылар Масктың олардың ішкі істеріне араласуын және оның осы елдердегі сайлау нәтижелеріне әсер ету әрекетін қатаң айыптады. Кейбір саяси сарапшылар Американың Еуропадағы фашизмді басқару әрекеті туралы да айтты.

Даниялықтар Трамптың Гренландияны сатып алу туралы өтінішін үзілді-кесілді қабылдамады. Атлант мұхитының екі жағындағы сөз соғысын ескерсек, Америка мен Еуропа аласапыран заманды күтіп тұрғандай.

2024 жылғы АҚШ президенттік сайлауындағы жеңіске жеткен MAGA деп аталатын саяси қозғалыс Америка Құрама штаттарындағы солшыл үкіметтерді, тіпті ұстамды оңшыл үкіметтерді құлатып, осы елдердегі консерваторлар мен шектен шыққан оңшылдарды билікке жеткізгісі келеді.

MAGA қозғалысының мақсаты АҚШ-тағы үкіметтерді өзгерту ғана емес, ол өз елдерінің ұлттық мүдделерін қамтамасыз етуден гөрі Америка Құрама Штаттарының мүдделерін қамтамасыз етуді өздері үшін маңызды деп санайтын үкіметтерді орнатқысы келеді.

Дональд Трамп еуропалықтарды АҚШ-тан көбірек мұнай мен газ сатып алмаса, АҚШ-қа еуропалық тауарлардың импортына ауыр баж салығын енгізетінін ашық айтып қорқытты.

Бұл тарифтер еуропалық өндірушілерге ауыр зиян келтіруі мүмкін, ал Еуропа Covid-19 карантинінің қалған салдары мен Украинадағы соғыстан кейін энергия бағасының өсуінен қатты экономикалық қысымға ұшырады.

Трамп пен оның жақтастары еуропалықтар американдықтардың қиын жағдайын қабылдап, бейімделеді деп үміттенеді. Бірақ Еуропада солшыл немесе оңшыл үкіметтер жұмыс істеп жатқанда, бұл мақсатқа жету қиын болады.  

Осы себепті, әлемдегі ең бай адам және ықпалды X желісінің иесі осы үкіметтерге қарсы үгіт-насихат соғысын бастау және олардың орнына көбірек сәйкес келетін үкіметтерді қою үшін сахнаға келді.

Әзірге бұл әдіс премьер-министр Джастин Трюдо отставкаға кеткен Канада үшін нәтиже берді.

Илон Маск дәл осындай жағдайды Германия мен Ұлыбританияда жасауға тырысуда, бұл екі ел, үйлестірусіз Еуропаның кішірек және әлсіз елдері Трамп Америкасына бағынбайды.

Әрине, кейбір еуропалық үкіметтер құлатса да, Еуропа азаматтары Дональд Трамптың экспансионизмі мен Илон Масктың идеологиялық араласуына көнбейтін сияқты. Сондықтан Еуропада қарсылық қалыптасып, Атлант мұхитының екі жағының ұзақ жылдар бойы қалыптасқан достық қарым-қатынасына жойқын әсер ететінін болжауға болады.

Дегенмен, Америкадағы MAGA ағымы Америка Құрама Штаттары еуропалықтарды орындауға мәжбүрлеу үшін жеткілікті саяси және экономикалық күшті деп санайды, егер олай болмаса, Американың әскери күшін Американың Еуропаға қысымының қолдауы деп санауға болады.

Мұндай жағдайда осы уақытқа дейін өзін ресейлік қауіп-қатерге ұшырадым деп есептеген Еуропа американдықтардың басқыншылық және жеке мүддесін көздеген саясатына қарсы өзін қорғансыз сезінеді. Дональд Трамптың 2024 жылғы сайлаудағы жеңісінен кейін агрессивті және жеке бас мүддесін көздейтін саясат.