Сәу 17, 2016 12:29 Asia/Almaty

Естеріңізде болса, Мұхаммед Теһранның үлкен базарында орналасқан кілемдер дүкеніне келген болатын.

 Ол әдемі ирандық кілемдерді тамашалады. Жібектен тоқылған қымбат бағалы кілемдер оған қағаз бетіне салынған суреттерден де әдемі әрі керемет болып көрінеді. Кілемдердің бетіндегі өрнектер мен түстердің сан алуандығы көздің жауын алады. Түрлі түсті, көлемі үлкен бір кілем Мұхаммедтің назарын өзіне аударды. Сатушы қайтадан Мұхаммедтің қасына келіп, онымен әңгімелеседі. Алдымен жаңа сөздермен танысып, кейін екеуара әңгімеге қайта ораламыз.

 

 

Кілем

Фәрш

فرش

Кілемдер

Фәршһа

فرشها

Экспорт

Садерат

صادرات

Үшін

Бәрай-е

براي

Біз жібереміз

Ма миферестим

ما مي فرستيم

Еуропа

Орупа

اروپا

Мемлекет, ел

Кешвәр

کشور

Атақты

Маруф

معروف

Иран кілемі

Фәрш-е ирани

فرش ايراني

Жақсы

Хуб

خوب

Жақсырақ

Беһтәр

بهتر

Өте жақсы

Беһтәрин

بهترين

Дүние, әлем

Дониа

دنيا

Өрнек

Нәқше

نقشه

Кілем өрнегі

Нәқшей-е фәрш

نقشه ي فرش

Әдемі

Ғәшәнг

قشنگ

Адамдар, халық

Мәрдом

مردم

Олар тоқиды

Анһа мибофәнд

آنها مي بافند

Көп

Зиад

زياد

Көбірек

Биштәр

بيشتر

Қолмен

Ба дәст

با دست

Шебер

Һонәрмәнд

هنرمند

Шеберлер

Һонәрмәндан

هنرمندان

Зауыт (фабрика)

Кархане

کارخانه

Зауыттар (фабрикалар)

Карханеһа

 کارخانه ها

Бар

Һәст = воджуд дарәд

هست = وجود دارد

Ендеше, сонда

Пәс

پس

Әрине

Әлбәтте

البته

Қымбат

Геран

گران

Қымбатырақ

Герантәр

گرانتر

Дұрыс

Дорост әст

درست است

Түс

Рәнг

رنگ

Түстер

Рәнгһа

رنگها

Қызық

Джалеб әст

جالب است

Неткен қызық!

Че джалеб

چه جالب

Елу

Пәнджаһ

پنجاه

Жүз  (сан)

Сәд

صد

Елу түс

Пәнджаһ рәнг

پنجاه رنگ

Жүз түс

Сәд рәнг

صد رنگ

Сол себепті

Бе һәмин хатер

به همين خاطر

Көркем сурет, сурет өнері

Нәққаши

نقاشي

Сурет (сурет өнері туындысы)

Таблуй-е нәққаши

تابلوي نقاشي

Ертеден

Әз ғәдим

از قديم

Өнер

Һонәр

هنر

Мұражай

Музе

موزه

Кілем мұражайы

Музей-е фәрш

موزه فرش

Үш мың

Се һезар

3000

Төрт мың

Чәһар һезар

3000

Жылдық

Сале

ساله

Көне

Ғәдими

قديمي

Көнелеу

Ғәдимитәр

قديمي تر

Ең көне

Ғәдимитәрин

قديمي ترين

Әке

Педәр

پدر

Ата

Педәрбозорг

پدر بزرگ

Кілем тоқушы

Фәршбов

فرش باف

 

 Назар аударыңыздар: من مي بافم - мен тоқимын, من مي توانم ببافم - мен тоқи аламын.

 

Енді сатушы мен Мұхаммедтің екеуара әңгімесіне қайтып оралайық.

 

Сатушы: Бұл –экспортқа жіберілетін кілемдер. Біз бұл кілемдерді Еуропаға жібереміз. 

Форушәнде: Ин фәршһа бәрай-е садерат әст. Ма ин фәршһа ра бе Орупа миферестим.

فروشنده - اين فرشها براي صادرات است . ما اين فرشها را به اروپا مي فرستيم .

 

Мұхаммед: Менің елімде де Иран кілемдері атақты.

Мухаммад: Дәр кешвәр-е мән һәм фәрш-е ирани маруф әст.

محمد - در کشور من هم فرش ايراني معروف است .

 

Сатушы: Әрине! Иран кілемдері әлемдегі ең жақсы кілемдер. Иран кілемдерінің өрнектері өте әдемі.

Форушәнде: Әлбәтте! Фәрш-е ирани беһтәрин фәрш-е дониа әст. Нәқшей-е фәрш-е ирани бесиар ғәшәнг әст.

فروشنده - البته ! فرش ايراني بهترين فرش دنيا است . نقشه ي فرش ايراني بسيار قشنگ است.

 

Мұхаммед: Ирандықтар кілемді қолмен тоқи ма?

Мухаммад: Мәрдом-е Иран ба дәст фәрш мибофәнд?

محمد - مردم ايران با دست فرش مي بافند ؟

 

Сатушы: Ия. Иран шеберлері кілемді қолмен тоқиды. Иранда кілем тоқитын фабрикалар  да бар.

Форушәнде: Бәле. Һонәрмәндан-е ирани ба дәст фәрш мибофәнд. Карханеһай-е фәрш һәм дәр иран һәст

فروشنده - بله . هنرمندان ايراني با دست فرش مي بافند . کارخانه هاي فرش هم در ايران هست .

 

Мұхаммед: Сонда, фабрикаларда да кілем тоқиды екен ғой?...

Мухаммад: Пәс дәр кархане һәм фәрш мибофәнд.

محمد - پس در کارخانه هم فرش مي بافند .

 

Сатушы: Ия. Әрине қолмен тоқылған кілемдер қымбатырақ болады.

Форушәнде: Бәле. Әлбәтте фәрш-е дәст боф герантәр әст.

فروشنده - بله . البته فرش دست باف گرانتر است .

 

Мұхаммед: Дұрыс. Мына кілемдердің түстері алуан түрлі екен. Қызық!

Мухаммад: Дорост әст. Ин фәршһа рәнгһай-е зиади дарәнд. Джалеб әст.

محمد - درست است . اين فرشها رنگهاي زيادي دارند . جالب است .

 

Сатушы: Мына кілемде 50 түс бар. Ана кілемде 100 түс бар.

Форушәнде: Ин фәрш пәнджаһ рәнг дарәд. Ан фәрш сәд рәнг дарәд.

فروشنده - اين فرش پنجاه رنگ دارد . آن فرش (100 ) صد رنگ دارد .

 

Мұхаммед: 100 түс? Неткен қызық! Сол себепті бұл кілемдер көркем сурет туындылары сияқты.

Мухаммад: Сәд рәнг? Че джалеб! Бе һәмин хатер ин фәршһа месл-е таблуй-е нәққаши һәстәнд.

محمد - صد رنگ ؟ چه جالب ! به همين خاطر اين فرشها مثل تابلوي نقاشي هستند .

 

Сатушы: Ия. Иран шеберлері бұрынғы заманнан бері әдемі кілемдер тоқып келеді. 

Форушәнде: Бәле. Һонәрмәндан-е ирани әз ғәдим фәршһай-е зиба вә ғәшәнг мибофәнд.

فروشنده - بله . هنرمندان ايراني از قديم فرشهاي زيبا و قشنگي مي بافند .

 

Мұхаммед: Бұл өте көне  өнер  ме?

Мухаммад: Ин һонәр хейли ғәдими әст?

محمد - اين هنر خيلي قديمي است ؟

 

Сатушы: Ия. Үш мың жыл бұрын тоқылған Иранның ең көне кілемі  кілем мұражайында сақталған.

Форушәнде: Бәле. Ғәдимитәрин фәрш-е Иран дәр музей-е фәрш се һезар сале әст.

فروشنده - بله . قديمي ترين فرش ايران در موزه ي فرش 3000 ساله است .

 

Мұхаммед: Сіз де кілем тоқи аласыз ба?

Мухаммад: Шомо һәм митәванид фәрш  бебафид?

محمد - شما هم مي توانيد فرش ببافيد ؟.

 

Сатушы: Ия. Менің әкем мен атам кілем тоқушылар болған. Мен де кілем тоқи аламын.

Форушәнде: Бәле. Педәр вә педәрбозорг-е мән фәршбаф будәнд. Мән һәм митәванәм фәрш бебафәм.

فروشنده - بله . پدر و پدر بزرگ من فرش باف بودند . من هم مي توانم فرش ببافم

 

Мұхаммед пен сатушы Ирандағы кілем тоқу өнері жайлы біраз әңгімелеседі. Сатушы Мұхаммедке Иран кілемдерінің көптеген елдерге экспортқа шығарылатынын айтады. Олар Иран кілемдерінің өрнектері мен түстерінің сан алуандығы туралы сөйлеседі. Сатушы Иранның әр түрлі аймақтарында кілемдердегі өрнектер мен түстердің әр түрлі болып келетіндігін айтады. Ол Мұхаммедке Табриз, Кашан, Құм, Керман және Машһад кілемдерін көрсетеді. Мұхаммед сатушыдан кілем тоқу өнері жайлы бірнеше кітапша алады. Бұл кітапшаларда кілем тоқу цехтарында кілем тоқу үстіндегі әйелдер мен ер адамдарды көреді. Мұхаммед сатушымен қоштасып, біраз уақыт кілем базарын аралайды. Сіздердің Иран кілемдерімен таныстығыңыз бар деп үміттенеміз. Келесі бағдарламада кездескенше дейін сау-саламатта болыңыздар!