Дамаванд шыңы
Сәу 17, 2016 12:50 Asia/Almaty
«Парсы тілінің әліппесі» бағдарламасы бүгінге дейін сіздер үшін қызықты болды деп үміттенеміз.
Мұхаммед пен досы Насыр екеуінің жұма күні Дамаванд тауына барамыз деп келіскені естеріңізде болар. Әрине, Дамаванд тауы өте биік. Олар таудың етегіне, альпинистерге арналған лагерь орналасқан жерге дейін ғана барады. Ол жердің ауа-райы жақсы. Аздап салқын. Мұхаммед пен Насыр жылы киімдерін киіп, жұма күні сағат таңғы 9-да тау етегіне жетті. Тау етегінде бір қария құрғақ отындардан от жағып, шай демдеп жатыр екен. Мұхаммед отқа жақын барып, жылынып тұрды. Ол қариямен әңгімелеседі. Алдымен жаңа сөздермен танысып, кейіннен Мұхаммед пен қарияның әңгімесіне ораламыз.
|
Әке |
Педәр |
پدر |
|
Шай |
Чаий |
چاي |
|
Рахмет |
Мотәшәккерәм |
متشکرم |
|
Мына жерде |
Инджа |
اينجا |
|
Ана жерде |
Анджа |
آنجا |
|
Сіз тұрасыз (өмір сүресіз) |
Шомо зендеги миконид |
شما زندگي مي کنيد |
|
Менің үйім |
Ханей-е мән |
خانه من |
|
Жоғары |
Бала |
بالا |
|
Көп, өте |
Бесиар |
بسيار |
|
Өте, тым, аса |
Хейли |
خيلي |
|
Әдемі |
Ғәшәнг |
قشنگ |
|
Таза |
Тәмиз |
تميز |
|
Жаз |
Табестан |
تابستان |
|
Қыс |
Земестан |
زمستان |
|
Суық |
Сәрд |
سرد |
|
Сен білесің |
Ту мидани |
تو مي داني |
|
Әдемі |
Зиба |
زيبا |
|
Ең әдемі |
Зибатәрин |
زيباترين |
|
Дүние |
Дониа |
دنيا |
|
Дастан |
Дастан |
داستان |
|
Дастандар |
Дастанһа |
داستانها |
|
Қандай қызық! |
Че джалеб! |
چه جالب |
|
Ана |
Мадәр |
مادر |
|
Аналар |
Мадәрһа |
مادرها |
|
Бала |
Бәче |
بچه |
|
Балалар |
Бәчеһа |
بچه ها |
|
Олар аңыз-әңгіме айтады |
Анһа дастан мигуйәнд |
آنها داستان مي گويند |
|
Қандай аңыз? |
Че дастани? |
چه داستاني ؟ |
|
Жайлы, туралы |
Дәр моуред-е |
درمورد |
|
Бар |
Һәст (вуджуд дарәд) |
هست ( وجود دارد ) |
|
Әрине |
Әлбәтте |
البته |
|
Өлең |
Шер |
شعر |
|
Дәмді |
Хушмәзе |
خوشمزه |
|
Оқасы жоқ |
Хаһеш миконәм |
خواهش مي کنم |
Қазір Мұхаммед пен қарияның әңгімесіне назар аударайық.
|
Мұхаммед: Сәлем бердік, әке (қаратпа сөз)! |
Мухаммад: Салам педәр! |
محمد - سلام پدر . |
|
Қария: Сәлем! Шай ала ғой. |
Пирмәрд: Салам. Бефәрмайид чайи. |
پيرمرد - سلام . بفرمائيد چاي . |
|
Мұхаммед: Рахмет. Сіз осында тұрасыз ба? |
Мухаммад: Мотәшәккерәм. Шомо инджа зендеги миканид? |
محمد - متشکرم . شما اينجا زندگي مي کنيد ؟ |
|
Қария: Ия. Менің үйім анау жоғарыда. Ана жерде. |
Пирмәрд: Бәле. Ханей-е мән ан бала әст. Анджа. |
پيرمرد - بله . خانه ي من آن بالاست . آنجا . |
|
Мұхаммед: Мына жер өте әдемі екен. Ауасы да таза. |
Мухаммад: Инджа бесиар ғәшәнг әст. Һәва һәм хейли тәмиз әст. |
محمد - اينجا بسيار قشنگ است . هوا هم خيلي تميز است . |
|
Қария: Ия. Жаз кезінде бұл жер өте әдемі. Бірақ қыста өте суық. |
Пирмәрд: Бәле инджа дәр табестан хейли ғәшәнг әст. Әмма дәр зәместан хейли сәрд әст. |
پيرمرد - بله اينجا در تابستان خيلي قشنگ است . اما در زمستان خيلي سرد است . |
|
Мұхаммед: Әке! Дамаванд тауы жайлы не білесіз? |
Мухаммад: Педәр! Дәр моуред-е куһ-е Дәмавәнд че мидани? |
محمد - پدر ! درمورد كوه دماوند چه مي داني ؟ |
|
Қария: Дамаванд дүниедегі ең әдемі тау. Дамаванд - аңыздар тауы! |
Пирмәрд: Дәмавәнд зибатәрин куһ-е дониа әст. Дәмавәнд, куһ-е дастанһа әст. |
پيرمرد - دماوند زيباترين کوه دنيا است . دماوند ، کوه داستانها است . |
|
Мұхаммед: қандай қызық! |
Мухаммад: Че джалеб! |
محمد - چه جالب ! |
|
Қария: Ия. Аналар балаларына Дамаванд туралы аңыз-әңгіме айтады. |
Пирмәрд: Бәле. Мадәрһа бәрай-е бәчеһа дәр моуред-е Дәмавәнд дастан мигуйәнд. |
پيرمرد - بله . مادرها براي بچه ها در مورد دماوند داستان مي گويند . |
|
Мұхаммед: Қандай аңыз-әңгіме? |
Мухаммад: Че дастанһа? |
محمد - چه داستاني ؟ |
|
Қария: Дамавнд жайлы аңыз өте көп. |
Пирмәрд: Дастанһай-е зиади дәр моуред-е Дәмавәнд һәст. |
پيرمرد - داستانهاي زيادي درمورد دماوند هست . |
|
Мұхаммед: Дамаванд туралы кітаптар да бар ма? |
Мухаммад: Кетаб һәм дәр моуред-е Дәмавәнд һәст? |
محمد - کتاب هم درمورد دماوند هست ؟ |
|
Қария: Ия. Әрине. Кітаптардың түр-түрі, өлең де аңыз-әңгіме де бар. |
Примәрд:Бәле.Әлбәтте. Һәме ноу-е кетаб шер вә дастан һәм һәст. |
پير مرد - بله . البته . همه نوع كتاب شعر و داستان هم هست . |
|
Мұхаммед: Сіздің шайыңыз өте дәмді екен! Рахмет! |
Мухаммад: Чаий-е шомо хушмәзе әст. Мотәшәккерәм. |
محمد - چاي شما خوشمزه است . متشکرم . |
|
Қария: Оқасы жоқ. |
Примәрд: Хаһеш миконәм. |
پيرمرد - خواهش مي کنم . |
Қария Мұхаммедке тағы бір кесе шай құйып беріп, оған Дамаванд туралы әңгімелейді. Ол Мұхаммедке Дамаванд тауы мыңдаған жылдар бойы ирандықтар үшін маңызын жоғалтпағандығын және Фердоуси сияқты көптеген ақындар өз жырларында, жазушылар да өз шығармаларында Дамавнд туралы жазғандықтары жайлы айтады. Рустам мен ақ диюдың Дамаванд тауындағы жекпе-жек дастаны – Фердоуси Шаһнамасындағы атақты дастандардың бірі. Мұхаммед қарт кісінің әңгімесін мұқиятпен тыңдады. Ол Фердоусидың Шаһнамасын міндетті түрде оқимын деп шешті. Өтіп бара жатқан бірнеше альпинист Мұхаммед және қарт кісімен амандасып, хал-жағдай сұрасты. Мұхаммед те қарт кісімен қоштасып, күтіп тұрған Насырға қарай бет алды. Дамаванд жайлы айтылатын келесі бағдарламаға дейін аман-сау болыңыздар!
Тегтер
