Қаз 13, 2021 18:48 Asia/Almaty
  • Имам Хомейнидің мектебінде (35)

Имам Хомейни ислам үкіметін құру, әлеуметтік әділеттілікті орнату және қоғамның әртүрлі істерін қамтамасыз ету, әсіресе азаматтар арасында тәртіп пен қауіпсіздікті орнату және халықты шетелдік басқыншылардан қорғау үшін салық жинауды қажет деп санайды.

 

Имам Хомейни либералды және социалистік идеологиямен байыпты шекарасы бар жаңа жоспарымен Ислам революциясының адамға бағытталған және трансцендентті дискурсын шығарды. Бұл дискурста экономика мен тіршілік маңызды орынға ие болды, бірақ ол қоғамның барлық әлеуметтік-саяси және мәдени аспектілерінің негізі болып саналмады. Әлеуметтік әділеттілік орнату, кемсітушілік, кедейлік пен әлеуметтік теңсіздікті жою ислам үкіметінің маңызды мақсаттары деп танылды. Имам  жеке меншікті құрметтеу мен адамдардың заңды мүлкі мен байлығын қорғауды  қажеттілік деп біледі. Имам Хомейнидің пікірінше, ислам үкіметін құру үшін, сондай-ақ халықтың істерін басқару үшін халықтан салық жинау қажет және заңды. Оның бір бөлігін халық ерікті түрде төлейді, ал кейбір бөлігін қоғамда әлеуметтік әділеттілік, тәртіп пен қауіпсіздікті орнату үшін халықтан күштеп алынады.

Имам Хомейни ислам үкіметін құру, әлеуметтік әділеттілікті орнату және қоғамның әртүрлі істерін қамтамасыз ету, әсіресе азаматтар арасында тәртіп пен қауіпсіздікті орнату және халықты шетелдік басқыншылардан қорғау үшін салық жинауды қажет деп санайды. Имам ислам үкіметі мен билеушінің бұл салықтарды тұтынуда қоғамның әртүрлі топтары арасында екенін атап көрсетеді. Басқаша айтқанда, имам Хомейнидің пікірінше, ислам үкіметінің салық жинаудағы негізгі мақсаттарының бірі - қоғамда әлеуметтік әділеттілікті орнату. Сондықтан, жиналған салықты пайдалану тәртібінде әдейі бұзушылық болмауы керек. Сондықтан ислам үкіметі қоғамның барлық бөлімдері мен барлық топтарымен әділ қатынас орнатуы керек. Имам Хомейни бұл салада: «Ислам республикасының жоспары - барлық таптарға әділдікпен қарайтын   үкімет құру»,- деді. Немесе басқа бір сөзінде: «Ислам үкіметінде әркімнің құқығы тең. Басшының бір салаға екіншісінен артық назар аударуға құқығы жоқ. Сондай-ақ елдің бір аймағын басқа аймағынан артық абадтауға құқығы жоқ»,- деді. Бұл кісі монополияға қарсыласу және мақрұмдар мен әлсіздердің істеріне қамқорлық жасауды ислам экономикасының негізі және ислам үкіметінің құрылу философиясының бірі деп санады. Имам Хомейни: «Ислам ғалымдары залымдардың монополиялық және заңсыз қолдануына қарсы күресуге және көптеген адамдарды аштық пен жоқшылықта қалдырмауға міндетті»,- деді.

Имам Хомейни жеке меншік пен заңды түрде жиналған мүлік пен байлықты құрметтей отырып, міндетті салық салу әдісінен басқа, қоғамдағы байлықты бөлу және әлеуметтік әділдіктің негізін қалаудың азаматтық және ерікті механизмін қолданды. Имам азаматтық көзқарасты қолдана отырып, яғни қоғам байларынан өз мүлкінен айырылған жандарға қамқорлық жасауды сұрай отырып, капиталистік және социалистік мектептерді нақты бөліп көрсете отырып, әр мектептің оң ерекшеліктерінен пайда көрді. Басқаша айтқанда, бұл азаматтық және ерікті механизм жеке меншік пен заңды байлықтың жинақталуын мойындау кезінде байлардың байлығын үкіметтің мәжбүрлеуінсіз және қысымынсыз қоғамда әлеуметтік әділеттілікті құру үшін қолданады.

Исламның илаһи ілімдерінен, қанағаттанарлық іс-әрекеттен және байлардың еркінен алынған бұл тәсілде қоғамдық әл-ауқат пен қоғамның жетіспейтін бөліктерінің өмір сүру деңгейінің жоғарылауына көмектесіп қана қоймай, Алланың сыйына лайық, себебі бұл әрекет Ислам мектебінде Алланың ризалығына әкеледі. Бұл кісі өз өсиетнамасында: «Менің Парламентке, Сақшылар кеңесі мен үкіметке, президент пен сот кеңесіне тілегім - Алланың ахкамына кішіпейіл болу, капитализмнің езгісі мен коммунизмнің коммунистік және атеистік мағынасыз насихатының әсеріне түспеу және шариғатқа сай келетін меншік пен заңды активтерді құрметтеу, сондай-ақ халыққа үкіметтің қоры және сындарлы  жұмыстарымен елді өзін-өзі қамтамасыз етуге, жеңіл және ауыр өнеркәсіптің дамуына жетелейтініне сендіріндер. Мен заңды жолмен байлығын жинағандарға өздерінің әділ байлығын сындарлы пайдалануға және фермаларда, ауылдарда және зауыттарда өнімді қызметпен айналысуға бұйырамын. Бұл маңызды ғибадат. Менің баршаға тілегім - бұл дүниенің және ақыреттің игілігіне ие болу үшін қамқорлық жасауды қажет ететін таптардың әл-ауқаты үшін күш салу.

Имам Хомейни жеке меншікті құрметтеп, исламдық үкіметте адамдардың меншігі мен намысын қорғау қажеттілігін баса айта отырып, патшалық режимнің заңсыз басып алған мүлікке реакция білдіріп, тартып алынған мүлікті қоғамдағы мақрұм таптардың мүддесіне қолдаунды бұйырды.  Ол Ислам революциясы кеңесіне: «Бұл құжатқа сәйкес, Ислам революциясы кеңесі Пехлеви әулетінің және оған қарастылардың заңсыз билігі кезіндегі ел қазынасынан жымқырған барлық жылжымалы және жылжымайтын мүлікті кедейлердің, жұмысшылардың және әлсіз қызметкерлер мүддесі үшін  тәркілеуге міндеттеледі»,- деді. Имам бұл мүлікті ұлттық мақсатта және кедейлер мен әлсіздердің игілігі үшін пайдалануды қуаттап: «Мұхаммад Реза мен оның әкесі мен оларға қарастырылардың халықтан ұрлап алған барлық нәрсе мемлекет меншігіне айналып, кедейлердің қолына түсуі керек.  Олардың үкіметке ешқандай қатысы жоқ, бұл қолға түскен олжа. Мүлік олжалары кедейлерге, жараланғандарға, жақындары өлгендерге, балаларынан айырылған кәрі адамдарға тиесілі және оларға берілуі тиіс.

Ислам революциясының негізін қалаушы исламдық үкіметтің құрылуы мен исламның жан-жақты басқаруын қоғамдағы исламдық экономиканы басқарудың қажетті шарты деп санап: «Исламның әлемдегі мақсаттарын, әсіресе оның экономикалық жоспарларын жүзеге асыру және Батыс пен Шығыс капитализмінің ауру экономикасына қарсы тұру исламның толық билігісіз мүмкін емес. Ал оның теріс және жойқын әсерін жою әділет жүйесі мен Ислам республикасы сияқты исламдық үкімет құрылғаннан кейін де уақыт алуы мүмкін»,- деді. Имам Хомейни исламдық экономиканы мақрұм адамдардың мүддесін қолдау және адамдарды кедейлік пен бақытсыздықтың құлдығынан қорғау деп біліп, ислам экономикасын  қоғамның әлсіз топтарының дарындарын өркендетіп, дамытады деп есептейді. Бұл кісі бұл салада: «Исламдық экономиканы мұқтаждардың мүдделерін қорғау  мен исламның залымдарға қарсы күресіне бағыттауды - адамзатты кедейлік тұтқынынан азат етудің ең үлкен сыйы»,- деді. Ол мемлекеттік қызметкерлерге байлардың қаржылары олардың кедейлердің алдында мақтануына  әкелмеуіне керек екенін еске салады.