Қар 20, 2021 19:25 Asia/Almaty
  • Имам Хомейнидің мектебінде (37)

Имам Хомейнидің пікірінше, әлеуметтік әділетті орнату және қоғамдағы кедейлік пен жоқшылықты жою исламдық жүйенің экономикалық саладағы түпкі мақсаты болып табылады.

Имам Хомейнидің пікірінше, әлеуметтік әділетті орнату және қоғамдағы кедейлік пен жоқшылықты жою исламдық жүйенің экономикалық саладағы түпкі мақсаты болып табылады. Осы мақсатқа жету үшін басқа елдермен әділетті және тәуелсіз қарым-қатынас орнатудың екі принципі, сондай-ақ азған және езілген аймақтардағы кедейлік пен жоқшылықты жою және қирандыларды қалпына келтіру әрекеттері қарастырылуы керек. Имам Хомейнидің айтуынша, жоғарыдағы екі негізді орындау үшін карта жасап, халықтың ел экономикасына кеңінен араласуына жол ашу өте қажет. Осыған сәйкес ол әрқашан үкіметті «Джихад-е-Сазандеги» сияқты   ерікті және танымал институттарды қолдауға шақырды.

Иранның қазіргі тарихындағы және әлемнің көптеген езілген елдерінің тарихындағы маңызды және тағылымды тұстардың бірі, егер бір халық көтеріліп, саяси және экономикалық тәуелсіздігін сақтап қалуға  талпынса, басқа елдерге тәуелділігін тоқтатуы керек. Экономикалық қоршау мен санкциялар – әлемдегі үстемшіл елдердің осы халықтарға қарсы тұру үшін қолданатын құралдары мен саясатының бірі. Иранның мұнай өнеркәсібін ұлттандыру қозғалысында екі отар ел АҚШ пен Ұлыбритания ішкі озбырлықтың көмегімен бұл қозғалысқа тосқауыл қою үшін экономикалық санкциялардан бастап доктор Мосадеқтің заңды үкіметін құлатуға дейінгі барлық әдістерді қолданды. Ислам революциясының жеңісінен кейінгі жылдарда Иран үнемі үстемшіл үкіметтердің қысымымен бетпе-бет келіп, ең ауыр экономикалық санкцияларды бастан кешірді. Имам Хомейни өмір бойы Ислам республикасы басшылығы әрқашан санкциялар мен экономикалық қоршаулармен бетпе-бет келіп, өз көзқарастарын осыған байланысты түсіндірді. Ол Ислам революциясының жетістіктерін және оның мақсаттары мен идеалдарын жүзеге асыруды  қорғау үшін Иран үкіметі мен халқының азап пен қиындықтарға  төзімділігін қажет деп санады.

 

Имам Хомейни экономикалық мәселелерді шешу және зұлым күштердің экономикалық қысымдарын жеңу үшін революциялық сабыр қажет деп білді. Ол үкіметтің елдің аз қамтылған аймақтарындағы мұқтаждықты жоюды жеделдету саясаты мен бағдарламалары туралы сұраған Санандаж студенттеріне: «Сіздер, біздің бауырлар, сендерге қамқорлық көрсетілмейді деп ойламаңдар. Үкімет жоспарлап жатыр, зерттеп жатыр, бірақ мәселелерді бірте-бірте шешу керек. Мен үкіметті шалғай ауылдар мен жерлерге басымдық беруге шақырдым»,- деді. Ол қиындықтарға қарсы тұру мен төзімділікті исламдық қозғалыс үшін қажеттілік деп санап, халықтың әртүрлі топтарын мәселелер алдында әлсіздік танытпауға шақырады. Имам Хомейни: «Мәселелерге қарсы тұру керек. Егер біз қиындықтардың алдында артқа шегінсек, алға ілгерлей алмаймыз. Қиындыққа қарсы көтеріліп, ерлікпен қарсы тұру керек. Сіздер әйелдер мен ерлер ерлікпен көтеріліп, еліңіздің қазынасынан келімсектердің және тонаушылардың қолын қысқартыңдар",- деді. 

Имам Хомейни АҚШ бастаған Батыс елдерінің Иранды экономикалық блокадаға алуын Иран халқының өз тәуелсіздігін сақтап қалу және үстемшіл және залым елдерге бағынбауының жазасы деп санайды. Имам Хомейни қажыларға: «АҚШ - дүниежүзіндегі аз қамтылған және езілген халықтың бірінші жауы болып табылады және әлемдегі саяси, экономикалық, мәдени және әскери үстемдігі үшін ешбір қылмыстан тартынбайды. Иран үлкен шайтанмен қарым-қатынасын барлық жағынан үзгісі келгендіктен, таң қалдырылған соғыспен бетпе-бет келді. АҚШ Иракты жастарымыздың қанын төгуге мәжбүр етті, ал оның ықпалындағы басқа елдерді бізді экономикалық блокадамен жоюға мәжбүр етті. Ол гегемондық елдердің экономикалық қоршауды қолдануын тиімсіз және сәтсіз тактика деп атады.

Имам Хомейни Батыс елдерінің Ислам Республикасына қарсы қастандық жасау және Иранға экономикалық блокада жасау мақсатын исламның қоғамды басқарудағы тиімсіздігін тудыру деп санайды. Имам Хомейни  экономикалық блокаданы дұшпандардың Ислам республикасын әлсірету және елде наразылық шерулерін ұйымдастыруға бағытталған дұшпандық құралдарының бірі және Алланың рақымымен түбінде Иран халқына пайда әкеліп, тұрақтылықты нығайту мен күш-қуаттың артуына себеп болады деп білді. Экономикалық қоршау болған кезде, барлық адамдардың санасы біз өзімізді-өзіміз қамтамасыз етуіміз және біздің мамандар өз ойлары мен күшін пайдалануы керек деп сенеді. Менің пікірімше, егер біз біраз уақыт осы қысымда болсақ, Иран тұрақтырақ болады»,- деді.

Имам Хомейни қоршау мен экономикалық оқшаулануды халықтың өзіне деген сенімділігін күшейтетін және өз аяғынан тік тұру факторы деп біліп: «Біз оқшауланудан қорықпаймыз. Біз өзіміз туралы ойлануға мәжбүр ететін оқшаулануды қолдаймыз. Бұл оқшаулану болмаған кезде біз басқаларға сенеміз»,- деді. Ол елдің экономикалық қоршауын революцияшыл жастардың өнертабыстары мен бастамаларының негізі деп санап: «Экономикалық қоршауда қалсақ, өзіміздің мүмкіндіктерімізді табамыз. Яғни, сол кезде тоқырауға ұшырап, жұмыс істей алмай қалған милар белсенді жұмыс істей бастайды.  Егер адам бір жерде отырса және оған бәрін дайын әкеліп берсе, бұл адам ойланбайды. Өздеріңіз көріп отырғандай, жастар зауыттар ашты немесе бастама көтерді. Бұл бастамалар осы экономикалық қоршаудың игілігі болды. Біз қолымыздан келеді деп сенуіміз керек»,- деп мәлімдеді. Имам Хомейни қауіпсіздік пен тұрақтылықты ілгерілеу мен құрылыс үшін қажет деп санап, үкіметтің елдің дамуы мен құрылысы саласындағы өз мақсаттарына жетуі үшін барлық топтарды елдің қауіпсіздігі мен тұрақтылығын сақтауға шақырды. Бұл кісі бұл салада: «Ел тыныш болған сайын,   оны реформалау жақсылау болады. Көшеде тәртіпсіздік болса,    экономиканы жөндеу мүмкін емес. Елде тыныштық болса, қызмет етемін дегендер қызмет ете алады. Бірақ тыныштық болмаса, олар да өз жұмысын атқара алмайды»,- деді.