Pars Today

Уахабшылар Исламның сүйікті пайғамбары мен пәк имамдарға (с.ғ.с.) жүгінуді харам санайды. Сәйкесінше, олар бұл тұлғалардың қабіріне салынған барлық ғимараттарды қиратады. Олар зияратшылардың өмірі мен мүлкін өздері үшін халал санайды. Бұған дейін біз уахабшылардың бұл пікірінің кейбір себептерін зерттеп, басқа себептер туралы толығырақ айтуды жөн көрдік.

Сәләфилердің тавасулды харам етуінің бір себебі – мұсылмандардың қазір тірі еместерге жүгінуі. Уаһһабилердің көзқарасы бойынша, өлілерге жалбарыну – шын мәнінде  бос әрекет. Мұхаммад  Ибн Абдул Уаххаб былай дейді: «Тірі адамға жүгіну  мәселе емес,  бірақ өліге тавасул ету – айыпты іс. 

Құран Кәрімнің «Әли-Имран» сүресінің 169-шы аятында: «Алла жолында  өлтіргендерді өлі деп ойлама, әрине олар тірі. Раббыларының жанында олар ризыққа бөлендіріледі», - деп айтылды.

Сахих Бұхари, Сахих Муслимнен және басқа кітаптарда Бәдір шайқасы аяқталғанннан кейін Пайғамбардың (с.ғ.с.) дұшпанның өлгендеріне: «Алланың  уәде еткеніне қол жеткіздіңдер ме? Раббымның уәде еткеніне жеттім»,- деді. Сосын оларды Исламды теріске шығарып, пайғамбарларына  қарсы шықты деп айыптады.  Сүйікті Пайғамбардың (с.ғ.с.) жердегі өлілермен бұл әңгімесіне таңғалған сахабалар: «Уа, Алланың елшісі, сіз өлілерді шақырып, олармен сөйлесесіз бе? » – деп сұрайды. Ол: «Бұл өлілер менің айтқаныма сенен гөрі көбірек  көңіл бөледі, бірақ олар жауап бере алмайды»,- деп жауап бергені айтылды.

Демек, өлгендерді тез бұзылатын нәрселер деп санауға болмайды, бірақ олар бақытты адамдар болсын, имансыз және дінді теріске шығарушы болсын, олар тазалық әлемінде тірі және істеген істерінің сауабы мен жазасын алады. Жарық  дүниеде жасаған жақсы-жаман істерінің шындығын бақылап, өлер алдында білмеген ақиқаттарын көреді. Сондықтан да, Ислам ілімі бойынша дүниенің ақиқатын дүниенің ақиқатын дүниелік өмірде өмір сүретіндердің көбіне өлілер жақсырақ түсінеді.

Шафиғи дінінің ғұламасы Имам Ғазали осы негізде өлімді жоқ деп санайтындарды дінсіз, Алланы және ақыретті жоққа шығарушылар деп  есептейді.

Егер олар Құдайдың өлімнен кейінгі өмір туралы уәдесін жоққа шығармаса, олар ешқашан өлімді жойылу  деп санамас еді. Сондай-ақ, Сирия дінінің көрнекті шафиғи ғалымдарының  бірі Имам ән-Нәуәуи (Науауи) өз еңбектерінде пайғамбарлардың, әсіресе ардақты Пайғамбардың (с.ғ.с.) қабірлерінің жанында тұрғанда  тілектер  орындалуы үшін олардан Аллаға  дұға етуді сұрау туралы ақыл кеңес берген.  Өйткені олар Раббыларының қасында тірі.

Ибн Таймия мен Ибн Абд әл-Уахһаб сахабалардың  Пайғамбардан (с.ғ.с.) көзі  тірісінде көмек сұрағанымен, хазірет  қайтыс болғаннан кейін  қабірінің қасында  ешқашан өтініш жасамағанына сенеді. Керісінше, олар тіпті  Пайғамбардың қабірінің жанында тұрып намаз оқуға да кедергі жасады. Уаххабизмнің негізін салушылар мен олардың ақсақалдары мен сарапшылары қандай негізге сүйеніп мұндай мәлімдеме жасағаны түсініксіз болса, керісінше Әбіл Фазл Байһақи, Ибн Әби Шайба және Ахмад Зәйни Дахлан сияқты тарихшылар мен ұлы хадис ғалымдары әртүрлі хадистерді айта отырып, сахабалардың Пайғамбарға (с.ғ.с.) жүгіну жағдайларын атап өткен. Мысалы,  олар Омардың халифалығы кезінде адамдардың аштықтан зардап шеккенін рауаят еткен. Билал бин Харис Пайғамбардың (с.ғ.с.) қабіріне барып: «Уа, Алланың Елшісі! Елің үшін Алладан  жаңбыр сұра, өйткені бәрі жойылу қаупінде». Сонда Алла Елшісі (с.ғ.с.) түсінде оған жаңбыр жауатынын айтты. Сондай-ақ Османның халифалығы кезінде бір кедей адам онымен мұқтаждықтарын бөліседі.  Осман оған: «Дәрет алып, мешітте намаз оқы да, намаздан кейін: «Уа, Раббым, мен саған мейірім пайғамбары Мұхаммад (с.ғ.с.) арқылы жүгінемін» де, - деді.  Уа, Мұхаммад!  Сен арқылы Раббыңа бет бұрдым және сенен менің мұқтаждығымды өтеуіңді сұраймын. Сол кісі Пайғамбарға (с.ғ.с.) өтініш жасап, оның мұқтаждығы орындалды.

Тағы бір рауаятта Пайғамбардың  (с.ғ.с.) өзінен бұрынғы пайғамбарларға  айтқан үндеуі айтылады. Хазірет Әмина қайтыс болғаннан кейін  Әлидің (ғ.с.)  анасы Фатима бинт Асад  Ислам пайғамбарына ана болған жалғыз адам  дүниеден өткен соң  Алла  Елшісі (с.ғ.с.)  оны жерлеу кезінде былай дұға етті: «Уағ Алла!  Пайғамбарыңның   және менен бұрынғы пайғамбарлардың атымен  анам Фатима бинт Асадты кешіріп, оның дәрежесін кең ете гөр». Осы уақытқа  дейін айтқанымыздың барлығына сәйкес, пайғамбарлар мен имамдарға (с.ғ.с.) жүгіну Ислам пайғамбарының (с.ғ.с.) жолына толығымен сәйкес келетін амал болып табылады, оны бұрынғылар ешқашан теріске шығармаған.   

Негізінде, имамдар мен Ислам пайғамбары қайтыс болғаннан кейін оларға қалай жүгінуге болмайды? Ол дүниеге келмей тұрып, мына жер әлеміне аяқ  басқанға дейін Құдайдың назарында болды. Алланың пайғамбарлары оларға жүгіну арқылы Аллаға жақындауға ұмтылды.  Бұл талаптың куәгері – Құран аяты. Алла Тағала «Бақара» сүресінің 37-аятында былай деп айтылды:  «Сонда Адам (ғ.с.) Раббынан сөздер үйреніп алды да жалбарынды. Раббы оның тәубесін қабылдады. Өйткені Ол тәубені өте қабылдаушы, ерекше  мейірімді». 

Билік өкілдері, ғалымдар мен шиіт дінінің тәпсіршілері бұл аят туралы ойларымен қатар, көптеген сүннит ғұламалары Адам атаның тәубесін қабылдауға себеп болған сөздер Аба  әулетінің (Пайғамбар әулетінің) бес  мүшесінің есімдері болған деп есептейді. Сүнниттер сенім білдірген ғұламалары және тәпсіршілердің бірі Джалал ад-Дин Сиюти бұл аяттың  тәпсірінде былай дейді: «Ибн Нәжжар Ибн Аббастан  рауаят еткен хадисте, мен Алла Елшісінен (с.ғ.с.)  бұлардың растығын сұрағанымда былай дейді: Алла Елшісі (с.ғ.с.)  былай деп жауап берді: «Хазіреті Адам (ғ.с.) тәубе етуді сұрай отырып, Алланың атымен Мұхаммад, Әли, Фатима, Хасан және Хусейннің (ғ.с.) ақиқатына ант етті.  Алла Тағала оның тәубесін қабыл етті».

Сондай-ақ Алла Тағала «Қамар» сүресінің аяттарында Нұхтың қауымы мен  оларға келген азапты баяндап, былай дейді: «Оны (Нұхты) шегеленген  тақтайлы кемеге орналастырдық»

Ислам пайғамбары (с.ғ.с.) бұл аят туралы: «Бұл аятта біз кеменің тақтайларын   және  Абаның бес адамы туралы айтылды. Егер біз болмасақ, кеме жүзе алмас еді»,- деді.  Бұл факт археологиялық қазбалар арқылы дәлелденді.

Арарат тауларында көлемі соғыс кемесіндей болатын алып кеменің  қалдықтары табылды және оны жасауда көптеген металдар пайдаланылды. Археологтар бұл таңғажайып кеменің аймағында мыңдаған жылдар өтсе де, онда қалған  әлі де оқуға болатын жазуды тапты. Бұл жазуды  орыс және қытай каллиграфтары мен лингвистерінен құралған топ аударуға тырысып, өте оғаш нәтижеге қол жеткізді. Бұл жазбада  былай деп жазылды: «Уа, Құдайым! Және менің көмекшім! Маған мейірімің мен мейіріміңмен көмектес! Ал мына қасиетті адамдар үшін: Мұхаммед, (Ілия)  Әли, (Шабар) Хасан, (Шұбәйр) Хусейн және Фатима – бәрі де ұлық әрі қадірлі, нығметтерінің арқасында дүние тұр. Олардың есімін құрметтеуге көмектес! Сен ғана мені тура жолға сала аласың

Осы белгілердің барлығына назар аудара тавасулды бидғат және күпірлік деп айту дұрыс па?

Бәлкім, бұл сенімнің тамыры діннен басқа нәрседе жатыр, мүмкін оған сенетіндердің өздері үшін басқа алаңдаушылықтары бар шығар.