Жыл сайын жаңа жылға ұран мен атау таңдайтын Ислам революциясының жетекшісі 1402 жыл үшін «Инфляцияны тоқтату, өндірісті арттыру» деген тақырыпты таңдады. Бұл атау революция көсемінің ең маңызды мәселесі экономика екенін көрсетеді. Сол себепті, өткен жылдардағыдай биыл да экономиканы жыл ұранына айналдырды.

Ислам революциясы жетекшісінің жыл ұрандарына шолу

Иранда жылға ұран мен атау 25 жыл бойы таңдалуда. 1378 жылы Ислам революциясының жетекшісі жыл ұранын алғаш рет таңдаған болатын. 1378 жылы революция жетекшісі ресми түрде бір жылға ұран таңдады және бұл дәстүр осы уақытқа дейін жыл сайын қайталанып келеді. Бұл әдіс әлемнің көптеген елдерінде әртүрлі атаулармен орындалады. Жыл ұранының мақсаты – мемлекеттік қызметкерлердің бір жыл ішінде, тіпті одан кейін де жүргізіп жатқан саясаты мен іс-әрекетіне бағыт-бағдар беру, сондай-ақ жыл ұранында көтерілген мәселеге қоғам назарын аудару. Әрине, Ислам революциясы жетекшісінің жыл сайынғы атауы мен ұраны  қайраткерлер мен мемлекет басшыларын елдің қазіргі қажеттіліктерінен хабардар етеді.

Ислам революциясы жетекшісінің жылдарға атау беруі ресми түрде 1378 (1999) жылы басталды. 1370 (1990) жылдардың соңғы екі жылында жыл ұраны мәдени және діни бағытқа ие болды. 1378 (1999) жыл Ислам революциясының ұлы негізін қалаушының туғанына 100 жыл толуы көктем таңымен сәйкес келуіне байланысты имам Хомейни (р.а.) жылы деп аталды. 1379 (2000) жылы бір жыл ішінде екі рет Ғадир мерекесі болғандықтан, жыл үшін хазірет Әли (ғ.с.) есімі таңдалды. 1387 (2008) жылға дейін жыл ұрандарының негізгі тақырыбы елдің мәдени-әлеуметтік мәселелері болды.

1380 (2001) жылы ол тәкаппар әлемнің Американың Батыс Азия аймағындағы басшылығына қарсы дұшпандық және дамушы әрекеттеріне, сондай-ақ шенеуніктердің жұмыс орындарын ашуға және елдегі кәсіпкерлікке назар аударуына байланысты жылды «ұлттық билік пен жұмыс орындарын құру» жылы деп атады. 1381 (2002) жыл шәһидтер қолбасшысын аза тұту күндерінің сәйкес келуіне байланысты жыл басында «Хұсейнидің ізеті мен құрметі» жылы деп аталды. 1382 (2003) жыл «Қызмет» жылы болып аталды. 1383 (2004) жыл сегізінші үкіметтің соңғы жылы болып саналып, мемлекеттік органдардың халық алдында атқарған жұмысы туралы есеп беруі қажеттігін ескерген діни жетекші жылды «Есеп беру жылы» деп атады. 1384 (2005) жылы алдағы тоғызыншы президенттік сайлаудың өтуіне және Ислам республикасы дұшпандарының теріс үгіт-насихаттарының көлеміне байланысты Ислам революциясының жетекшісі жылдың ұраны ретінде «Ұлттық ынтымақтастық пен қоғамның қатысуын» таңдады.

Кейбір батыстық басылымдардың ұлық Пайғамбарға (с.ғ.с.) тіл тигізуіне және бұл әрекетке бүкіл әлемдегі мұсылмандардың діни сезімдерінің қайнауына және олардың Пайғамбарға құрметсіздік білдіргендерге  жиіркенішін білдіруіне байланысты 1385 (2006) жыл «Ұлық Пайғамбар (с.ғ.с.) жылы» деп аталды. 1386 (2007)  жыл Ислам үмбеті мен Иран халқы арасында алауыздық тудыру жолындағы үстемшіл әлемнің жан-жақты және шарасыз талпыныстарының арқасында «Ұлттық бірлік және исламдық ынтымақтастық жылы» деп аталды. 1387 (2008)  жыл «Инновациялар мен өркендеу» жылы деп  те аталды.

Ислам революциясының жетекшісі 1388 (2009)  жылдан бері жыл сайын жыл  ұранының экономикалық тақырыппен байланыстырды. 1390 (2010)  жылдар бойы таңдалған атаулар экономикалық аспектіге ие болды. Басқаша айтқанда, барлық тақырыптар экономикалық болды немесе экономика жылдың басты тақырыбының бір бөлігі болды. Шындығында, 1390 (2010) жылдары ұрандардың саяси аспектісі болды және үкіметтер бұл мәселені өз саясатында қарастыруы керек еді. 1388 (2009)  жыл елде жан басына шаққандағы энергия тұтынудың жоғары болуына байланысты «тұтыну үлгісін реформалау» жылы деп аталды. 1389 (2010) жыл «Қос күш пен қос еңбек жылы», 1390 (2011) жыл «Экономикалық жиһад жылы», ал 1391 (2012) жыл «Ұлттық өндіріс және Иран еңбегі мен капиталына қолдау көрсету жылы» деп аталды. 1392 (2013) жыл «Саяси дастан және экономикалық эпос» жылы деп аталды, бұл алдағы 11-ші президенттік сайлауға байланысты, сондай-ақ экономикалық қиындықтарды еңсеру үшін шенеуніктердің табандылығы қажет. 1393 (2014) жыл «ұлттық табандылық пен жиһадтық басқарумен экономика мен мәдениет» жылы деп аталды.

1390-шы жылдардағы экономика жыл ұранына енбеген жалғыз жыл 1394 (2015) жылы Ислам революциясының жетекшісі биылғы жылды «үкімет пен ұлт, жанашырлық пен ортақ тіл» деп атады. 1395 (2016) жылдан бері жыл сайын экономика жыл ұранының басты бағыты болып келеді.

Аятолла Хаменеи 1395 (2016) жылды «Қарсыласу экономикасы; Әрекет және әрекет», 1396(2017) жыл  «Қарсыласу экономикасы: өндіріс және жұмыспен қамту» жылы, 1397(2018) жыл «Иран тауарларын қолдау жылы», 1398(2019) жыл  «мүмкіндіктер жылы» жылы, 1399(2020) жыл «Өндіріс серпіні» жылы болды, 1400(2021) жыл  «Өндіріс: қолдау және оның  жолындағы кедергілерді жою» болды, олар сондай-ақ 1401(2022) жылды  «Өнідіріс: білімге негізделген және жұмыспен қамтушы» және 1402(2023) жылды «инфляцияны бақылау және өндірістің өсуі» деп атады.

Ислам  революциясы жетекшісі экономикалық ұрандарының сипаттамасы

Ислам  революциясы жетекшісі таңдаған экономикалық ұрандар бірнеше ерекшеліктерге  ие.

Біріншіден, бұл ұрандар қолдаушы сипатта. Ислам  революциясы жетекшісі елдің ішкі  мүмкіндіктерін біліп,  отандық өндірісті қолдайды.  Бұл қолдау жабық өндірістерді жандандырып, жұмыс істеп тұрған өндірістерді нығайтып, жаңа өндірістерді құруға мүмкіндік береді. Ел экономикасының әртүрлі салаларындағы  назардан тыс қалған мүмкіндіктерді ескере отырып, қолдау тәсілі өте маңызды.

Екіншіден, бұл ұрандар қарсыласу  сипатқа ие және сыртқы қысымға, әсіресе қысымшылық санкцияларға қарсы тұру және бейтараптандыру мақсатында  айтылған. Елдің ең маңызды проблемаларының бірі, әсіресе соңғы онжылдықта, АҚШ-тың көптеген және жиі енгізген санкциялары. Санкциялардың күшін жою жөніндегі келіссөздер үнемі орындалғанымен, діни жетекші санкцияларды бейтараптандыру керектігін баса айтады. Экономиканы әртараптандыру саясаты экономиканы нығайта отырып, жау бір салаға санкция беріп экономикаға әсер  ете алмайтындай етіп жүзеге асырылуы керек деген сөз. Бұл Ислам революциясы жетекшісінің экономикалық ұрандарының маңызды мақсаттарының бірі.

Үшіншіден, бұл ұрандар дамытушылық сипатқа ие.  Ислам  революциясының жетекшісі елдің ілгерілеуі мен дамуының жолы экономиканың ішкі  мүмкіндіктеріне назар аудару деп санайды. Ол барлық елдермен экономикалық өзара әрекеттестікке баса назар аударғанымен,  басқа елдермен экономикалық өзара іс-қимыл ішкі  әлсіздік пен жетіспеушілік позициясынан жасалмаса, конструктивті болады деп есептейді. Керісінше, біз тек импорттаушы емес, сонымен қатар тауарларды экспорттаушы болатындай толық қолдармен экономикалық өзара әрекеттесе аламыз.

Төртіншіден, 1402 жылғы ұранның басқа ұрандардан басты айырмашылығы – ондағы өзгерістердің халыққа байқалатындығы. Бәлкім, адамдар білімге  негізделген компаниялардың көбеюін аз сезінуі мүмкін және бұл тек үкіметтің есептерінен көрінеді. Инфляцияны тежеу ​​- 1402 жылдың аяғында үкіметтің жұмысын бағалау үшін қолдануға болатын халықтың ортақ және тұрақты тілегі. Бұрын  таңдалған ұрандар адам өміріне жанама түрде қатысты болды. Өндірісті қолдау, өндіріс жолындағы кедергілерді жою, білімге негізделген өндіріс және ирандық тауарларды қолдау – барлығы жанама түрде халықтың күнкөрісімен байланысты, бірақ инфляция биылғы жылы таңдалған ұран  ретінде халықтың өміріне тікелей қатысты.