Шіл 09, 2023 22:23 Asia/Almaty
  • Құраннан үйренейік (28)

«Бақара» сүресінің 23-ші аяты:

 

وَإِنْ کُنْتُمْ فِى رَیْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى‏ عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّنْ مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَآءَکُمْ مِّن دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَدِقِینَ 

 

«Егер құлымызға түсіргенімізден күдіктенсеңдер, онда сендер де со құсаған бір сүре келтіріңдер, Алладан өзге көмекшілеріңді де шақырыңдар, егер сөздерің рас болса».

Әрбір пайғамбар өзінің пайғамбарлығын дәлелдеу үшін басқалар жасай алмайтын мұғжиза көрсетуі керек. Ислам пайғамбарының мұғжизасы – Құран, адам баласы сөзі мен мазмұны жағынан ұқсас кітап шығаруға қауқарсыз. Алла Тағала сан рет Исламның қарсыластарын күресуге шақырған. Бұл кітапты Алладан білмей, адам қолымен жасалған деп ойласаңыз, Исламның үні өшуі үшін мен сияқты кітап әкеліңіз. Бір қызығы, Құран бұл күресте дұшпандарға бірнеше рет жеңілдік берген. Бірде: «Құран сияқты кітап әкел»,- десе, басқа бір жерде: «Құран сияқты он сүре әкел» және аяттардың бірінде: «Ең болмаса Құран сүрелері сияқты бір сүре әкел»,- деді. Басқа жағынан, Құран оларды осылай істеуге итермелеп, былай дейді: «Ол үшін жер бетіндегі барлық достарыңды және пікірлестерді шақырыңдар және барлығынан көмек сұрағдар, бірақ  оған күштерің жетпейтінін біліңдер». Барлық пайғамбарлардың мұғжизалары болғанымен, Ислам пайғамбарының мұғжизасының, яғни Құранның өз ерекшеліктері бар, біз төртеуін қысқаша атап өтеміз:

Бірінші ерекшелік, түсінікті болуы. Басқа пайғамбарлардың мұғжизаларының өз тілі болмаған. Пайғамбарлар мұғжизаларымен бірге болуы керек және «бұл менің мұғжизам» деп жариялауы керек. Алайда Құран таныстыруға мұқтаж емес, керісінше қарсыластарды соғысуға шақырып, оларды айыптайды. Құран – әрі заң, әрі заңды құжат. Екінші ерекшелігі: мәңгі болуы. Басқа пайғамбарлардың мұғжизалары белгілі бір уақытта болған және оны тек сол кездегі адамдар ғана көріп, естіген. Алайда Құран пайғамбар дәуіріндегі мұғжиза ғана емес, тарих бойы мұғжиза. Уақыттың өтуі оны тұрақсыз етіп қана қоймайды, оның білімі мен мазмұны күннен-күнге көркейіп, анықталады. Үшінші ерекшелігі: жаһандық болуы. Құран белгілі бір уақытқа арналмағандықтан, белгілі бір жерге немесе белгілі бір жерге байланысты емес. Құран тыңдаушылары тек Хиджаз жерінің араб тілді халқы ғана емес, кез келген ұлт пен нәсілдің барлық ұлттары Құран тыңдаушылары. Демек, Құранның ешбір жерінде «уа, араб халқы» деп айтылмаған, бірақ жалпы жұртшылыққа  «уа, халайық» деп айтылған. Төртінші ерекшелігі: рухани болуы. Басқа пайғамбарлардың мұғжизаларының адамның көзі мен құлағын таң қалдыратын материалдық және физикалық жағы болды. Бірақ Құран – бұл әліпбидің ортақ әріптерінен құралған, бірақ ақыл-ойды тағызым етуге мәжбүрлеп, адамның жан дүниесіне терең енетін сөздер мен сөйлем жиынтығы.

 

Біз осы аяттан үйренетін сабағымыз:

1. Пайғамбарлардың уахи түсуіне лайық болған ең басты ерекшелігі – олардың Алланың жалғыз құлы болғандығы және олардың тазалығы. Сондықтан Құран көптеген аяттарда пайғамбарларды (құлдарымыз) деп атайды, бұл аятта  «құлымызға түсіргенімізден» делінген. Яғни Құранды құлымызға түсірдік.

2. Құран – дәлел кітабы және күмән мен азғыруларға жол бермейді. Сондықтан «күдіктенсеңдер, онда сендер де со құсаған бір сүре келтіріңдер» дейді.

3. Құран – Алла тағаланың мәңгілік мұғжизасы, ол барлық адамдарды күресуге шақырды.

4. Ислам – мәңгілік және жаһандық дін. Өйткені оның мұғжизасы, яғни Құран да осындай, белгілі бір дәуірге, ұрпаққа жіберілген емес.

5. Дін негіздеріне қатысты ешқандай күмәннің бойымызда қалуына жол бермеуіміз керек, егер күмәніміз болса, дініміздің әлсіреуіне себеп болмас үшін оларды дереу жоюымыз керек.

6. Ең жақсы төреші – ар-ұждан. Бұл аят: «Егер сенің пікірлестерің сен әкелген нәрсенің Құран сияқты екеніне куәлік етсе, біз оны қабылдаймыз, яғни сені қазы етіп тағайындаймыз»,- дейді.

7. Құранның сенімділігі соншалық, қарсыластар Құран сияқты бір сүре әкелсе, біз оны бүкіл Құранның орнына қабылдаймыз.