Pars Today

2015 жылы америкалық «Los Angeles Times» газеті Иран туралы мақала жариялап, онда автор Иран революциясының жетекшісі аятолла Хаменеидің тұлғасы туралы: «Иранның басшысы әлі күнге дейін жұмбақ» деп жазды.

2015 жылы америкалық «Los Angeles Times» газеті Иран туралы мақала жариялап, онда автор Иран революциясының жетекшісі аятолла Хаменеидің тұлғасы туралы: «Иранның басшысы әлі күнге дейін жұмбақ» деп жазды.

Ислам революциясының жетекшісі Исламға және оның іліміне жат адамдар үшін жұмбақ. Бірақ Құран мектебінде білім алған, Пайғамбар әулетінің өмірінен хабардар мұсылмандар үшін ол Алланың салих құлының үлгісі болып табылады. 

Аятолла Хаменеи Ислам мектебінде білім алған. Дұшпандарының пікірінше, жол картасын білетін, Ислам үмбетінің дұшпандарынан алда жүретін, дүниедегі болып жатқан оқиғаларды мұқият және салиқалы түрде бақылайтын кейіпкер. Оның көзқарасы – жаңа ислам өркениетіне жету жолында ислам елінің жолын ашу. Осының бәрінен бөлек, оның қарапайым да шағын мекені – Алла Тағаламен бірге құлшылықтары мен жасырын дұғаларының орны.

Ислам революциясы жетекшісінің ерекшеліктерін сипаттау кезінде оның кітап пен кітап оқуға деген қызығушылығы азырақ айтылады.  

Фарид Закария – теоретик және Америкадағы сыртқы саясат мәселелерін меңгергендердің бірі. 2013 жылдың тамызында ол CNN жаңалықтар желісінде: «Виктор Гюгоның "Отверженные" - бұрын-соңды жазылған ең жақсы роман. Бұл кітапты оқыңыз деп талай рет айттым, бұл әлеуметтану кітабы, тарих кітабы, сын кітабы, махаббат пен сезім туралы кітап",- деді. Фарид Закария: «Бұл сөйлемдерді кім айтты? Бұл сөйлемдерді Франция президенті айтқан жоқ, ал шын мәнінде бұл сөз батыс президенттерінің ешқайсысына да жатпайды. Бұл сөздер Батыс өзінің қас жауы деп таныған адамға, Иранның жоғарғы жетекшісі Аятолла Хаменеиге тиесілі. Бәлкім, Фарид Зәкәрия сынды батыс қоғамында тұратын адамдар үшін бір елдің үкіметінің жоғары лауазымындағы адамның кітапты соншалықты жақсы білуі таң қалдыратын шығар. Ислам революциясының жетекшісі аятолла Хаменеи әулетінің барлық мүшелерінің кітап оқу құштарлығын білсе, таң қалдырары сөзсіз. Бұл туралы Ислам революциясы жетекшісінің өзі былай деді: «Менің үйімде барлық адамдар күн сайын кітап оқып эатқан жағдайда, ұйықтап кетеді. Мен де солаймын...Ұйықтағанша   оқимын".

Ислам революциясының жетекшісінің білім алуға деген сүйіспеншілік пен қызығушылығын оның балалық шағынан іздеу керек. Әжесі қыс мезгілінде немерелеріне  ұзақ уақыт есте сақтайтын ауыз әдебиетін көне, Құран қиссалары түрінде жеткізетін, Өйткені бұл әңгімелерді әжесі айтып берді. Балалық шақтан жастық пен жастық шақтан кітап оқуға деген қызығушылық артып, кітап пен оқу кейіпкерді безендіретін құрал болды. Олар оқуға деген құлшынысын келесі сөздермен сипаттайды: «Кітапқа деген сүйіспеншілік кеңейген кезде кітап оқу – жұмыс емес, тәтті міндет әрі бұлтартпас қажеттілік және тұлғаны көркейту құралы болып есептелетін болады. Оған тек жастар ғана емес, барлық ұрпақтар мен топтар өз қалауынша бет б".

Егер адам руханият пен мәдениет саласында тың, тың болып қалғысы келсе, кітап араласудан басқа амалы жоқ. Кітаптың орнын ешнәрсе толтыра алмайды, кітапты насихаттау керек... Адамдар кітап оқуға дағдылануы керек, олардың өміріне кітап енуі керек. Мен хикаялық кітаптармен айналысқан өмірімде мен әлемдегі ең жақсы жазушылардың мыңдаған әңгімелерін оқыған шығармын. Осынау әсем де өмір беретін дүниемен, кітап әлемімен байланысы жоқ адам ең маңызды адами жетістіктер мен ең илаһи және адами білімнен де құр қалғаны сөзсіз.

Ислам революциясы жетекшісінің зерттеу саласының бірі – роман. Аятолла Хаменеи романды идеяларды жеткізудің жақсы құралы деп санайды. Ислам революциясы жетекшісінің көзқарасы бойынша Ролланның романдары мен өмірбаяндары оқиға тұрғысынан әлемдік деңгейдегі романдармен бірдей деңгейде емес. Бірақ бейнелеу мен суреттеу, әсіресе психологиялық, интеллектуалдық сипаттарды көрсету жағынан тамаша туындылар. Аятолла Хаменеи Уилл Дюранттың «Философия философиясы» кітабы туралы, олар автор батыстық философиялық мазмұнды поэзия сияқты ең талғампаз өрнектермен ұсынған деп санайды

Ислам революциясы жетекшісінің қолы қаламда. Оның шығармаларын, аудармаларын, интерпретацияларын әртүрлі топтарға бөлуге болады. Зерттеу-авторлық түрінде «Садық жетекші», «Намаздың тереңінен», «Құрандағы исламдық ой-пікірлердің сұлбасы», «Сабыр туралы сөз» және «Тавхид рухы» еңбектеріне жүгінуге болады. Басқа құдайларға табынудан бас тарту». Олардың кейбіреулері ағылшын, неміс, әзірбайжан түрік, Стамбул түрік, итальян, қытай және араб сияқты басқа тілдерге аударылған. Сейед Құтбтың «Ислам саласындағы болашақ» және «Батыс өркениетіне қарсы айыптау» атты екі еңбегін Ислам революциясының жеңісіне дейін аятолла Хаменеи парсы тіліне аударған. Сондай-ақ, оның парсы тіліне аударған және зерттеу жазбалары қосылған «Кифах әл-муслимин фи тахрир әл-хинд» кітабы аударма-құрастыру болып басылып шықты.

Ислам революциясы жетекшісінің басқа жазбаларының арасында қасиетті қорғаныс әдебиеті кітаптарына арнайы жазған сындары да бар және осылайша кітап сүйер қауымды жақсы кітаптармен таныстырады. Бұл кітаптардың ішінде Саддамның Баас режимінің түрмелерінде Масуме Абад ханымның төрт жыл тұтқында болған естеліктерін қамтитын «Мен тірімін» атты кітап бар.

Кітаптың баяндылығы автордың балалық шағынан басталып, оның жастық шағының маңызды кезеңдерін суреттеумен жалғасады. Ирактың Иранға әскери шабуылының алғашқы күндерінде ол тұтқынға алынған жаралыларға көмектесетін медбике болды. Бұл кітап туралы революция көсемі былай деп жазды: «Кітапты екі есе мұң мен ар-намыспен, кейде көз жасымның шымылдығында отырып оқыдым. Ал мен оны сабырлылығымен, қайсарлығымен, пәктігі мен пәктігімен, сұлулық пен ұсқынсыздықты, қасірет пен қуанышты бойына сіңірген өнері үшін құттықтадым. Бұл да аударманы қажет ететін шығармалардың бірі. Сәлемімді осы кітаптың төрт кейіпкеріне, әсіресе авторы мен айтушы суретшісіне жолдаймын.

Біраз уақыт бұрын 34-ші Теһран халықаралық кітап жәрмеңкесі 20-30 мамыр аралығында имам Хомейни (р.а.) мешітінде «болашақ оқу керек» деген ұранмен өтті. Ислам революциясының жетекшісі көрмені үш сағат бойы тамашалады. Олар кітап көрме-жәрмеңкесін халықтың үлкен жиыны деп есептейді, оның басым қыры – мәдениет саласы, сондықтан да көңіл қуантарлық әрі қызықты. Көрмені аралау кезінде көрмеге қатысушылардың бірі оған сыпайылық ретінде өлең кітабын сыйға тартып, «Сіздің өлеңді жақсы көретініңді білемін» депті. Аятолла Хаменеи: «Маған кітап ұнайды», - деп жауап берді. Аятолла Хаменеидің кітапханасында ондаған мың кітап  бар. Ислам революциясы жетекшісінің: «Егер мен бүкіл жеке өмірімді жинасам, әрине, кітапханамнан басқа фургонға сыйар еді», - деген сөзі келтірілген».