Ғұлама Табатабайи
Маусым 18, 2016 23:01 Asia/Almaty
Мұхаммад бүгін досы Саидпен бірге кітапханаға барды.
Ол оқу залындағы сөрелерде тізіле жиналған кітаптарды барлай қарап тұрғанда «Әл-Мизан тәпсірі» деп алататын кітаптар жинағына көзі түседі. Бұл кітаптардың атауынан оның Ислам ілімі туралы екенін жобалайды. Досы Саидтен осы жинақ туралы сұрастырып, ғұлама Табатабаий атымен танымал ирандық ұлы тәпсірші әрі философ аятолла Мұхаммад Хосейн Табатабайимен танысады.
Алдымен жаңа сөздерге назар аударыңыздар:
|
кітап |
кетаб |
كتاب |
|
кітаптар |
кетабһа |
كتابها |
|
жинақ |
мӓджмуэ |
مجموعه |
|
сөре |
ғӓфӓсе |
قفسه |
|
сен оқыдың |
ту хандейи |
تو خوانده اي |
|
тәпсір |
тӓфсир |
تفسیر |
|
ол жазған |
у невеште ӓст |
او نوشته است |
|
мен ойлаймын |
мӓн фекр миконӓм |
من فكر مي كنم |
|
тақырып |
моузу’ |
موضوع |
|
тіл |
зӓбан |
زبان |
|
араб |
ӓрӓби |
عربی |
|
парсы |
фарси |
فارسی |
|
ол жазылған |
ан невеште шоде ӓст |
آن نوشته شده است |
|
бірақ |
ӓмма |
اما |
|
ирандық |
ирани |
ایرانی |
|
тұрғын |
ӓһл |
اهل |
|
ол қайтыс болды |
у фоут кӓрд |
او فوت کرد |
|
жыл |
саль |
سال |
|
бір мың тоғыз жүз сексен бір |
һезар-о-ноһсӓд-о-һӓштад-о-йек |
1981 |
|
ғалым |
алем |
عالم |
|
рухани қайраткер |
рухани |
روحانی |
|
маңызды |
моһемм |
مهم |
|
ол болды |
у буде ӓст |
او بوده است |
|
көптеген |
бесиари |
بسیاری |
|
жетекші |
рӓһбӓр |
رهبر |
|
жетекшілер |
рӓһбӓран |
رهبران |
|
ұлы тұлғалар |
бозорган |
بزرگان |
|
революция |
енғелаб |
انقلاب |
|
исламдық |
еслами |
اسلامی |
|
шәкірт |
шагерд |
شاگرد |
|
ол (сыпайы түрде) |
ишан |
ايشان |
|
олар болды |
анһа будеӓнд |
آنها بوده اند |
|
ол аударылды |
ан тӓрджаме шоде ӓст |
آن ترجمه شده است |
|
оған қоса, сонымен қатар |
ӓлаве бӓр ан |
علاوه بر آن |
|
бірнеше |
чӓндин |
چندين |
|
бірқатар |
те’дади |
تعدادي |
|
ол жазды |
у невеште ӓст |
- او نوشته است |
|
туралы, жайында |
дӓр моуред-е |
در مورد |
|
ғылым |
элм |
علم |
|
ғылымдар |
олум |
علوم |
|
жазба |
невеште |
نوشته |
|
жазбалар |
невештеһа |
نوشته ها |
|
туралы |
дӓрбаре |
درباره |
|
тақырыптар |
моузуат |
موضوعات |
|
түрлі |
мохтӓлеф |
مختلف |
|
тақырыптар |
мӓбахес |
مباحث |
|
философия |
фӓлсӓфе |
فلسفه |
|
философиялық |
фӓлсӓфи |
فلسفي |
|
философ |
филсуф |
فيلسوف |
|
философтар |
фӓласэфэ |
فلاسفه |
|
ирандықтар |
ираниан |
ایرانیان |
|
оларда бар |
анһа дарӓнд |
آنها دارند |
Енді Мұхаммад пен Саидтің ғұлама Табатабайи туралы әңгімесін тыңдайық:
|
Мұхаммад: Мына сөреде тұрған кітаптар жинағын оқыдың ба? |
Мухаммад: ӓз кетабһай-е ин мӓджмуэй-е бозорг ке дӓр ин ғӓфӓсе ӓст, хандейи? |
محمد - از كتابهاي این مجموعه بزرگ که در قفسه است ، خوانده اي ؟
|
|
Саид: Ия. Бұл кітаптар жинағы – ғұлама Табатабайи жазған «әл-Мизан» тәпсірі. |
Саид: Бӓле. Ин мӓджмуэй-е бозорг, тӓфсир әл-Мизан ӓст ке ӓлламе Тӓбатӓбайи ан ра невеште ӓст. |
سعید - بله . این مجموعه بزرگ ، تفسیر المیزان است که علامه طباطبایی آن را نوشته است .
|
|
Мұхаммад: Менің ойымша, бұл жинақ Құран тәпсірі сияқты. |
Мухаммад: Фекр миконӓм моузу-е ан, тӓфсир-е Қоран ӓст. |
محمد - فكر مي كنم موضوع آن ، تفسیر قرآن است .
|
|
Саид: Ия. Бұл жинақ – Құран тәпсірі. Олараб тілінде жазылған. |
Саид: Бӓле. Ин мӓджмуэ, тӓфсир-е Қоран ӓст вӓ бе зӓбан-е ӓрӓби невеште шоде ӓст. |
سعید - بله . این مجموعه ، تفسیر قرآن است و به زبان عربی نوشته شده است .
|
|
Мұхаммад: Араб тілінде? Бірақ, менің ойымша ғұлама Табатабайи ирандық жазушы. |
Мухаммад: Бе зӓбан-е ӓрӓби! ӓмма фекр миконӓм ӓлламе Тӓбатӓбайи йек ирани ӓст. |
محمد - به زبان عربی ! اما فکر می کنم علامه طباطبایی یک ایرانی است .
|
|
Саид: Ия. Ол Табриз қаласында дүниеге келіп, 1981 жылы қайтыс болған. |
Саид: Бӓле. У ӓһл-е Тӓбриз буд вӓ дӓр сал-е һезар-о-ноһсӓд-о-һӓштад-о-йек фоут кӓрд. |
سعید - بله . او اهل تبریز بود و در سال 1981 فوت کرد .
|
|
Мұхаммад: Ғұлама Табатабайи ғалым әрі беделді рухани қайраткер болған ба? |
Мухаммад: ӓлламе Тӓбатӓбайи йек алем вӓ рухани-е моһемм буде ӓст? |
محمد - علامه طباطبايي یک عالم و روحاني مهم بوده است ؟
|
|
Саид: Ия. Ислам Революциясының көптеген жетекшілері мен ұлы тұлғалары сол кісі мен имам Хомейнидің шәкірттері болған. |
Саид: Бӓле. Бесиари ӓз рӓһбӓран вӓ бозорган-е енғелаб-е еслами, шагӓрд-е ишан вӓ емам-е Хомейни будеӓнд. |
سعید - بله . بسیاری از رهبران و بزرگان انقلاب اسلامی ، شاگرد ایشان و امام خمینی (ره) بوده اند .
|
|
Мұхаммад: «Әл-Мизан» тәпсірі парсы тіліне де аударылды ма? |
Мухаммад: Айа тӓфсир ӓл-Мизан бе зӓбан-е фарси һӓм тӓрджоме шоде ӓст? |
محمد - آیا تفسير الميزان به زبان فارسی هم ترجمه شده است ؟
|
|
Саид: Ия. Сонымен қатар, ол кісі араб және парсы тілдерінде бірнеше кітап жазған. |
Саид: Бӓле. ӓлаве бӓр ан, ишан чӓндин кетаб-е ӓрӓби вӓ низ те’дади кетаб-е фарси невеште ӓст. |
سعید - بله . علاوه بر آن ، ایشان چندين کتاب عربی و نیز تعدادي کتاب فارسی نوشته است .
|
|
Мұхаммад: Оның барлық кітаптары Ислам ілімдері туралы ма? |
Мухаммад: Һӓме кетабһай-е ишан дӓр моуред-е олум-е еслами ӓст? |
محمد - همه کتابهای ایشان درمورد علوم اسلامی است ؟
|
|
Саид: Ол кісінің жазбалары түрлі исламдық және философиялық тақырыптарды қамтыды. |
Саид: Невештеһай-е ишан дӓрбарейе моузуат-е мохтӓлеф-е еслами вӓ низ мобахес-е фӓлсӓфи ӓст. |
سعید - نوشته هاي ايشان درباره موضوعات مختلف اسلامی و نيز مباحث فلسفي است .
|
|
Мұхаммад: Онда ол кісі философ та болған екен ғой. Ирандықтардың ұлы философтары бар. |
Мухаммад: Пӓс ишан филсуф һӓм буде ӓст. Ираниан фӓласэфэй-е бозорги дарӓнд. |
محمد - پس ایشان فیلسوف هم بوده است . ایرانیان فلاسفه بزرگی دارند .
|
Мұхаммад пен Саид ғұлама Табатабайи туралы әңгімелерін жалғастырады. Саид ғұлама Табатабайидің шамамен жүз жыл бұрын Табриз қаласында діни отбасында дүниеге келгенін және өмірінің басым бөлігін діни ілімдер, тәпсір мен философияны меңгеруге арнағанын айтады. Оның бұл салада ілгерілегені соншалықты ол «ғұлама», яғни, «көп білетін адам» деп аталып кеткен.
20 томы Құран тәпсірі мен 3 томы кіріспеге арналған «Әл-Мизан тәпсірі» жинағы Құран Кәрімнің сенімді тәпсірлерінің бірі саналады. Ол бұл жинақты араб тілінде жазған. Жинақ бірнеше тілге, соның ішінде парсы тіліне аударылды. Саид сөзінің жалғасында ғұлама Табатабайидің алдымен Табриз қаласында, содан кейін Құмда білім алғанын айтады. Ол өз өмірінің бір күнін де ғылыми зерттеусіз өткізбеген.
Ғалымның діни ілімдер туралы көптеген еңбектері бар. Ғұлама Табатабайи «Әл-Мизан» тәпсірінде Құранды Құран тілімен тәпсірлеу әдісін қолданған, яғни, бір аятты тәпсірлеп, түсіндіру үшін Құранның басқа аяттары мен сүрелерін пайдаланған. Ол сонымен қатар исламдық пәлсапа мен Батыс философиясы және осы екі философияны салыстыру жайында кітаптар мен мақалалар жазған. Ғұлама Табатабаийдің франциялық философ Генри Карбонмен пікір алмасулары қызықты әрі оқуға тұрарлық. Иран халқы осы ұлы ғалымды мақтаныш етіп, одан қалған еңбектерді Исламды зерттеушілер үшін бай дереккөз деп санайды.
Тегтер
