Pars Today

Хиджри-шамсидің XІV ғасырында саясат әлемінде үлкен өзгерістердің жүзеге асуының куәсі болдық. Ислам революциясы жеңіске жетті және Иранда Ислам Республикасы жүйесі құрылды. Бүгін біз осы үлкен нығметке бөленіп отырмыз. Иран Ислам Республикасының негізін қалаушы имам Хомейни мұны илаһи сыйлық деп атады. Оны Алла Тағала Иран халқына берді, енді қырық жыл өткеннен кейін бұл оқиғаның ұлылығы туралы көбірек айтылуда.

Иран Ислам революциясы 1979 жылы халықаралық қатынастарда екіполярлық кеңістік үстемдік еткен жағдайда орын алды. АҚШ пен кейбір Еуропа елдері бастаған Батыс блогы және бұрынғы Кеңес Одағы бастаған Шығыс блогы сол кездегі әлемдік тәртіптің екі негізгі полюсі болды. Батыс блоктың идеологиясы Еуропадағы қайта өрлеу дәуірінен кейінгі дамудың нәтижесі болған капиталистік жүйеге негізделген. Бұл жүйе ол кезде өзінің басты жауы 1917 жылғы революциядан кейін Ресейде құрылған кеңестік социалистік жүйе деп есептеді. Дүниежүзіндегі екі алпауыт державаның үстемдігі мен ықпалының зор болғаны сонша, ешбір саяси оқиға екі блоктың еркі мен ықпалынан тыс қалмаған. Сондықтан ұлы діни қозғалыс ешкімнің ойына да келмейді.

Әлемнің заманауи тарихында ұлы оқиға орын алып, Ислам революциясының жеңісімен әлем ХХ ғасырдың сексенінші жылдарында Шығыс пен Батыстың екі блогынан тыс құбылысқа тап болды. Ол күндері барлығы Ислам революциясы тек империялық режимді құлатты деп ойлады, бірақ бүгін бұл революцияның ауқымы өте жан-жақты екенін байқауға болады. Иран халқының қарсыласуының аясында және революцияның қағидалары мен негіздерінің өзіндік ерекшелігінде үстемдік ислам әлемінен алыстап, сионистік режимнің тіректерінің құлдырау дыбысы естілді.

Ислам революциясының ерекшелігі Батыс және Шығыс блоктарының бөлінуінен тыс шеңберлерді бұзған үлкен интеллектуалдық және мәдени қолдауы болды. Ол дін мен дүниені жақындастырып, жаңа дәуірдің басталғанын жария етті. Бұл дінге негізделген, дін ғұламасы басқарып, халық қолдаған революция болды. Ислам революциясы Құран ілімі бойынша ғаламның иесі мен жаратушысын жалғыз Алла деп санайды. Халықтың қолдауынсыз бұл революция тұрақтап, уақыт өткен сайын күшейіп, орнықты бола алмастығы сөзсіз. Иранның  көптеген жастары байлық пен зорлық-зомбылыққа толы әлемде табандылық пен батылдықпен және өз өмірлерін құрбан ете отырып, шынайылық, кешірім мен шәһадат сияқты діни және адами құндылықтарды бойына сіңірді. Бұл революция мен оның жақтастары мен одақтастарының сипаттамасын «Фатх» сүресінің 29-аятынан көруге болады. бұл аятта былай деп айтылды: «Мұхаммад (с.ғ.с.) Алланың Елшісі. Онымен бірге болғандар, кәпірлерге қатаңырақ, өзара тым мейірімді. Оларды рүкұғда, сәждеде көресің. Олар Алладан мәрхамет әрі ризалық тілейді. Олардың жүздерінде сәжделердің ізінің дерегі бар. Олардың Тәуратта да сипаттары, Інжілде де сипаттары бар; бұл бас жарып, сосын қуаттанып, жуандап, өз сабағында тік тұрған егін сияқты. Бұл (мысал) егіншілерді таңырқатып, онымен кәпірлерді ызаландыру үшін. Алла, олардан иман келтіріп, ізгі іс істегендерге жарылқау, зор сыйлық уәде етті».

Қазір Ислам революциясының екінші қадамындамыз және бұл қадамның басталуы хижраның XV ғасырының басына сәйкес келеді. Белгілер Ислам әлемі мен мұсылмандарды алда жарқын болашақ күтіп тұрғанын және хижраның XV-ші ғасырында Исламның жаңа нұрға бөленетін тағы бір үлкен өзгеріске куә болатынын көрсетеді. Имам Хомейнидің «келесі ғасыр Ислам болады және Ислам әлемнің негізгі бекіністерін бірінен соң бірі жеңіп алады» деп айтқанын, бүгінде аятолла Хаменеи оны «ислам әлемінің өркениет дәуірі» деп атайды. Ислам революциясы жетекшісінің айтуынша, «өркениет мұсылман халықтары біріккенде қалыптасады. Ислам ғұламаларының  бұл саладағы талпыныстары арты».

Ислам революциясының алдында тұрған көкжиек – Исламның адам өміріндегі маңызды жетістіктерінің бірі болған тамаша өркениетке қайта оралу. Тарихтың бір кезеңінде ислам көптеген елдерге әсер етті және адамзат өркениетінің жарқын шеңберлерінің бірі болып саналды. Бұл өркениет Исламның арқасында пайда болып, Құран тағылымдары мен мұсылмандардың бастамасы аясында таралып, өзінің қарқынды өсуімен сол кездегі әлемде  саяси, экономикалық және мәдени жағынан мүлдем өзгеше жаңа дискурс қалыптастырып, осылайша билік, байлық және ойлау тұрғысынан маңызды орынға қол жеткізді. Сол кезде ислам әлемінің өнер қайраткерлері, өнеркәсіпшілері, философтары, географтары, химиктері мен физиктері, кәсіпкерлері мен басқа да ғалымдары ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп, теңізде жүзу, философия, әлеуметтану, медицина сияқты ғылымдар мен технологиялардың өсіп, дамуында маңызды рөл атқарды.  Мұсылман ғалымдары исламның алтын ғасырында ислам астрономиясының негізін салушылар болды.

Исламдық жүйе иман күшімен және «жұмсақ күш» пен исламдық ғылымының өндірісіне сүйене отырып, өткеннің даңқын жаңартуды көздейді. ИИР даналыққа негізделген мәдениетке ие елдердің бірі және бұл жерде мың жылдан бері ғалымдар мен данышпандар өмір сүрген. Болашақта бұл бай мәдениет осы елдің мәдениеті мен өнеріне қолдау көрсетіп, жаңа өркениеттің бір сипаты болмақ. Ислам революциясы жаңа ғасыр қарсаңында ғылым мен технологияның әртүрлі салаларында және халықаралық аренада жүздеген даму, зерттеу, білім беру, мәдениет, өнер және табыс жобаларына сүйенеді. Ислам революциясы қазіргі ислам өркениетіндегі өмір салтының ең маңызды негізі ретінде атап көрсетеді. Ғылыми күрес және ғылымның шекарасын бұзу – Ислам өркениетінің шамшырағы. Ғылым күш береді. Қоғам білім иесін күшейтеді. Сондықтан ғылымды үйрену, өндіру және экспорттау керек.

Екінші қадамда халықаралық деңгейде Иранның географиялық шекарасынан тыс Ислам революциясы Ислам өркениетінің орнығуына бұрынғыдан көбірек жағдай жасау үшін өз билігі мен стратегиялық тереңдігін белгілеуге жақындауда.  15 ғасырда Ирандағы және әлемнің басқа елдеріндегі диктатуралар мен авторитарлық саяси жүйелер бұрынғыдай билік жүргізе алмайды. Қырық жылдан астам уақыт бұрын жеңіске жеткен бұл революция   жаулардың оған қарсы жасаған көптеген кедергілер мен сынақтардан өтіп, өзінің адами және материалдық капиталына сүйеніп, өркениет элементтері мен құрамдас бөліктерін пайдалана отырып, ол ислам өркениетінің қайта жаңғыруы мен жаңаруына негіз бере алды.  Осы негізде Ислам революциясы ислам өркениетін модернизациялауды табанды түрде жалғастырып, барлық діндер мен мәдениеттердің, илаһи діндердің байланыстырушы нүктесі болып табылатын адамзаттық және илаһи өркениеттің жүзеге асуы мен ұмтылуы үшін мәдени контекстті қамтамасыз етеді және енгізеді деп күтуге болады.

Егер бұл орын алып, мұсылман халықтары әлемге жаңа Ислам өркениетін ұсынса, бұл даңқты және гүлденген өркениет Батыстың материалдық және адастырушы өркениетін жеңіп, әлем халықтары оған ынтамен келеді. Өйткені ислам өркениеті Батыстың материалдық өркениетіне қарағанда руханиятқа, имандылыққа, бір Аллаға сенімге негізделген. Мұндай өркениет өзінің ілгерілеуі мен дамуы үшін басқа ұлттардың құқығын назардан тыс қалдырмайды және ғылымды заңсыз және адамгершілікке жатпайтын мүдделерге қызмет етуде пайдаланбайды және оны монополияға айналдыруға рұқсат етпейді. Демек, Ислам өркениеті мен мәдениетінің билеуші ​​рухы илаһи және рухани болып табылады, ол адамдар мен адамзат қоғамдарының сенімдеріне әсер ету арқылы жол ашады.Шын мәнінде, Ислам революциясы уәде етілген Құтқарушының келуіне жол ашатын жаңа өркениет құру жөніндегі өзінің тарихи миссиясын жалғастырады. Иран Ислам революциясы жетекшісінің айтуынша, «Ислам өркениеті тарихтағы үлкен өркениеттердің жолымен адам өміріне араласып,   бір аумақты басып алып, оларға пайда немесе зиян келтіре алады. Әрине, Ислам өркениеті толық түрде хазірет Мәһди (ғ.с.) келген дәуірде орнатылады. Хазірет Мәһди (ғ.с.) келген дәуірінде шынайы ислам өркениеті мен шынайы ислам әлемі пайда болады».