Хазірет Әли (ғ.с.) – теңдесі жоқ адамның үлгісі

Фатима бинт Асад жайлап Қағбаға қарай келе жатты.

Фатима бинт Асад жайлап Қағбаға қарай келе жатты. Тоғыз ай күткен ол енді баласының дүниеге келетін сағаттарын санап, бұл қиын жағдайда Алладан ғана пана іздеген еді. Қағбаның алдында тұрып, таза және иманға толы жүрегімен Раббысына сүйіспеншілікпен: «Уа, Алла, мен мына ұлы әлемді және осы қалықтаған тауларды жаратқан, толқынды теңіздер мен жасыл жазықтарды жаратқан Саған құлшылық етемін, сенің пайғамбарларыңның діндерін жақсы көремін және хазірет Ибраһим Халилдің сөздеріне сенемін. Уа, Алла, осы киелі үйдің және барлық жақындардың құқығымен ант етемін, сен маған осы сәбидің дүниеге келуіне жағдай жасайсың, бұл сенің мейіріміңнің шексіз ұлылығының белгісі»,- деді.

Фатима бинт әл-Асадтың жарқыраған көздері Қағбаға қарап тұрды. Осы кезде Қағбаның қасында болған куәгерлердің таңырқатып, Алланың үйінің қабырғасы ашылды. Хазірет Фатима Бинт әл-Асад Қағбаға кірді, қабырғадағы жарықшақ қайтадан жабылды. Тұрған адамдар таңғалып, Қағбаға қарай жүгіріп, Алла үйінің қабырғасын қағып, Қағбаның есігін ашқысы келді. Бірақ аша алмады. Олар бұл болып жатқанын Алла Тағаланың қалауының белгісі екенін түсінді. Фатеме Бинт Асад төрт күннен кейін Қағбадан үйінен шықты. Ол құшағында әдемі сәбиді ұстап: «Мен жәннәт жемістерін жедім. Балам дүниеге келгеннен кейін Қағбадан шыққым келген кезде:    «Уа, Фатима! Балаңызға Әли есімін қойыңыз»,- деген дауысты естідім. Уа, халайық, бұл сәбидің есімі Әли екенін біліңдер»,- деді.

Раджаб айының он үшінші жұлдызында Алланың үйінде хазірет Әли (ғ.с.) сияқты ұлы тұлға дүниеге келді. Бұл күндері біз өмірі нұрлы   тақуа тұлғаның туған күнін тойлаудамыз. Хазірет Әли (ғ.с.) -Исламның ұдық пайғамбарынан (с.ғ.с.) кейінгі ерекше және бірегей тұлға, оның ойлары  мен іс-әрекеттері тарих шекарасынан өтті.

Алланың қалауымен имам Әли (ғ.с.) адамзаттың ұлы үлгісінің қасында болу үшін хазірет Мұхаммад пайғамбардың (с.ғ.с.) үйінде тәрбиеленіп, рухы кемелдік пен ізгіліктің бұлағынан шөлін қандырды. Хазірет Мұхаммад (с.ғ.с.) пайғамбарлық міндетіне кірісуден бұрын біраз уақыт Хира үңгірінде болып, Алламен сырласып, қажеттіліктері туралы айтатын. Ол кезде бұл мәселеден тек Әли (ғ.с.) мен Мұхаммадтың (с.ғ.с.) өмірлік серігі Хадиджа ғана хабардар болып, хазіретке (с.ғ.с.) су мен тамақ апаратын. Ақырында хазірет Мұхаммадтың (с.ғ.с.) Алла Тағаланың тарапынан пайғамбарлық міндетке сайланатын уақыт келді. Ислам пайғамбарының пайғамбарлық міндетіне кірісуімен имам Әли (ғ.с.) өмірінің тағы бір кезеңі басталды. Бұл кезеңде Әли (ғ.с.) әрқашан Алла Елшісінің айтқанына бағынды және тарих оның Пайғамбарға (с.ғ.с.) мойынсұнуы мен адалдығын көрсетеді. Ол ерлер арасында хазірет Мұхаммадтың (с.ғ.с.) пайғамбарлығына сенген алғашқы адам болды. Бұл мәселе мұсылмандардың маңызды тарихи деректерінде жазылған. Исламның ұлық пайғамбары: «Уа, Әли, сен  иман келтірген бірінші мұсылмансың. Сен менің тәубеге келгеніме Һаронның Мұсаға деген қатынасындайсың»,- деді.

Хазірет Әлидің (ғ.с.) ұлылығының себептерінің бірі оның әртүрлі, тіпті бір-біріне қарама-қайшы көрінетін өлшемдегі қаһарман болуы.  Ол қарапайым жұмысшыдай құдық қазып, қолында барын  кедейлерге беретін, данышпандай ойлады, Аллаға құлшылық етуді   жақсы көрді. Қылышын батырдай ұстады, саясаткердей басқарды және қоғам үшін өнегелі ұстаздай адами ізгі қасиеттердің үлгісі болды. Имам Әлидің (ғ.с.) өмірінің барлық жылдары нұрлы және ғажайып  сәттерге толы болса да, оның билік еткен төрт жарым жылы ерекше  қадір-қасиеттерге ие болды. Алланың пайғамбары (с.ғ.с.) өзіне қамқоршы және мұрагер етіп таңдаған Әли (ғ.с.) Алланың өз пайғамбары хазірет Мұхаммадқа (с.ғ.с.) бұйырған  саясатты ұстанды. Құранда Алла Тағала өз пайғамбарынан кез келген  ісінде мейірімді бірінші орынға қоюды және адамдардың қатысуымен және кеңесуімен істерді жоспарлауды, дұшпандықты махаббат және жақсылықпен жойып, ақиқат пен еркіндіктің дұшпандарына қарсы табанды болуды насихаттады. Имам Әли (ғ.с.) да дәл осындай нұсқауларды қолданған. Бұл саясаттардың бір бұрышын имам Әлидің (ғ.с.) өз әкімдеріне жазған хатынан көруге болады.  

Хазірет Әли (ғ.с.) билігі кезінде Мысыр жеріне Мәлік Аштар деген адамды билеуші ​​етіп тағайындады және өзінің мағыналы хатында    әділ билеушіге тән қасиеттерді сипаттады және қоғамды басқаруға  қажет кеңес берді. Имам Әли (ғ.с.) Мәдлік Аштарға жазған хатында   ең алдымен өзін Алланың пендесімін деп атап, хатты: «Бұл хат Алланың пендесі хазірет Әлиден (ғ.с.) Мәлікке» деп бастады. Негізінде, Әли (ғ.с.) тұрғысынан, басшы халықты билеу үшін алдымен Аллаға пенде және мойынсұнғыш болуы керек. Тарих Әлидің (ғ.с.) билікте болған кезде, әрқашан Аллаға құлшылық етуге мән беріп, өмір бойы Аллаға құлшылық пен мойынсұнуға немқұрайдылық білдірген емес. Аллаға қызмет етуге негізделген үкіметте халық билеушілерге илаһи бағдарламаларды орындаушы ретінде қарайды. Имам Әли (ғ.с.) тұрғысынан исламдық үкіметтегі билеуші ​​илаһи құдіреттің барлық күштерден жоғары екеніне сенуі керек, сондықтан ол Алланы өз істерінің бақылаушысы деп білуі керек.

Хазірет Әли (ғ.с.) Аллаға қызмет етуді халыққа қызмет етумен байланыстырды. Имам (ғ.с.) Малек Аштарға жазған хатында жүрегін, бүкіл болмысын халыққа сүйіспеншілік білдіруге толтыруды бұйырып: «Көпшілікке сүйіспеншілікпен, мейірімділікпен қара. Оларға жақсылық жаса»,- деді.  

Әлем Әлиді (ғ.с.) білімі мен иманы үшін мақтап, оған таңырқай қарайды.  Хазірет Әли (ғ.с.) – теңдесі жоқ адамның үлгісі. Әлидің (ғ.с.) сабыры мен даналығы оның білімінің кең ауқымдылығын көрсетеді. Әлидің (ғ.с.) болмысының ұлылығы – оның тарих шеңберінен шығып, барлық жастағы адамдармен байланысты болуында. Әрбір топ оның жолы мен мұраттарын ұстануды ең үлкен мәртебе санайды. Ливандық христиан жазушысы Михаил Найма: «Әли (ғ.с.) – араб жерінде дүниеге келген адамзаттың ұлы тұлғасы. Бірақ ол барлық адамдарға тиесілі және олардың жол көрсетушісі. Оның теңдессіз өмірі мұсылман емес жазушылардың жан дүниесін оята білді. Имам Әлидің (ғ.с.) ерлігі тек майдан даласымен шектелмеді,   тазалығы, шешендігі, иман құштарлығы, жігері мен ойының ұлылығы баршаға танымал болды. Сондай-ақ зорлық-зомбылық көргендерге қолдау көрсетуде оған теңдесі жоқ. Осы ерліктердің барлығы қанша уақыт өтсе де, бүгін де қоғам құруға, бақытты өмірге ұмтылған кезде жүгінетін бай орталық болып табылады»,- деп жазды.

Имам Әлидің (ғ.с.) ілім мен кемелдік теңізінің бір бұрышын «Надж ул-Балаға» құнды кітабынан көруге болады. «Надж ул-Балаға» – әйгілі ислам ғалымы және жазушы Сейед Рази имам Әлидің (ғ.с.)  уағыздары, хаттары мен хикметтерін таңдау үшін таңдаған есім. «Надж ул-Балағада» имам Әлидің (ғ.с.) 239 уағызы, 79 хаты және 472 қысқа әрі ғибратты сөзі жинақталған. «Надж ул-Балаға» – әр заман мен дәуірге жататын ұлы адамзат мұрасы, сондықтан уақыт өте келе ескірмейді және ұмытылмайды. Құран мен Пайғамбардың сөзінен кейінгі «Надж ул-Балаға» – дүниенің шындығына нақты көзқараспен қарайтын бірегей қазына. Бұл құнды жинақтың мәңгілігінің сырын әрқашан кемел адамның үлгісі болған  теңдессіз адамның болмысынан іздеу керек. Бұл кітап өмірдің шындығынан алыс сөз  емес. Бұл кітап   үлкен қоғамды басқару жауапкершілігін сезінген және барлық Ислам тағылымдары мен Құраннан хабардар адам баласының сөзі.

Әлемнің барша мұсылмандарын хазірет Әлидің (ғ.с.) туған күнімен құттықтаймыз!