Табиғаттың қуанышы Наурыз келді!

Наурыз – қуаныш пен серуен мейрамы, Исламда қуанышты әрі бақытты өмір сүру қуатталды.

Көктемнің келуімен ағаштарды қысқы ұйқыдан оятып, оларға қайтадан гүлдеп-жайнау туралы жақсы жаңалықты сыйлады.  Құстарды қалай сайратып, ағаштардың бұтақтарын гүлдендірген көктемнің жүрекке қонымды әуеніне құоақ салыңыздар. Наурыз келді,  жер жайқалды. Таулар мен жазықтардан гүл жайнап, өзендер ағып, жанымызға жасыл желек пен сергектік иісін таратады. Тоқырау көктемнің дәстүрі емес, сондықтан табиғаттан тұрып, көктемді тамашалау керек. Көктемнің басы – бақыт пен үміттің бастауы болса, Наурыз – адамның жаңаруы мен өмірге деген сүйіспеншілігінің күні. Жылдар бойы   жыл ауысқан кезде отбасылар бірге жиналып, қолдарына Құран алады. Балалар сыйларын алады. Әлемнің Жаратушысы көктемді Алланың құдіреті мен қабілетінің   және қыстың құрғақ және жапырақсыз мезгілінің көктемнің жаңа мезгіліне айналуын  жаңа өмірдің белгісі деп санайды. «Фатыр»  сүресінің 9-шы аятында: «Ол сондай Алла, желдерді жіберіп, сонда ол; Бұлтты қозғап, оны өлі бір жерге айдаймыз. Және жаңбыр арқылы жансыз қалған жерді қайта жандандырамыз. Өліктің тірілуі де осы сияқты»,- деп айтылды.

Көктем – кез келген сәтте немқұрайлылық білдіріп, илаһи сұлулықтың осы көрінісін және табиғаттан үйренуді қажет ететін адамды тәрбиелейтін және өсіретін Алланың жол көрсетушісі. Осы себепті, исламдық рауаяттарда жылдың алғашқы сағаттарында Алладан тілеуге ерекше назар аудартылды, осылайша Алла Тағала осы өзгерісте бізге көмектесе алады. Өйткені Оның қамқорлығынсыз   қайтадан гүлденіп дамуға үміт жоқ. Сондықтан: «Уа, жүректерді   басқаратын Алла! Уа, күн мен түнді жоспарлаушы, уа, жағдайларды өзгертуші,  бізді  ең жақсы етіңіз»,- деп тілейміз.

Табиғаттың қайта тірілуі басталып, өлі табиғат қайта жаңғырды, топырақтан өсімдіктер мен хош иісті гүлдер бүршік жарды. Ағаштар гүлдеп, құстар олардың бұтақтарында жаңа өмір әнін шырқайды. Осы сұлулық пен жасампаздықтың бәрі Алланың сұлулығының белгісі. «Бақара» сүресінің 115-ші аятынан: «... қай жаққа бет қаратсаңдар да Алланың жүзі (ризалығы) сол жақта»,- деп оқимыз. 

Наурыз – бақыт пен қуаныш мейрамы,   Исламда бақытты өмір сүру – жақсы өмірдің қажеттіліктерінің бірі. Дін мәңгілік өмірдің қайнар бұлағынан бастау алатындықтан, оның хабары - шынайы өмір. Демек, дін тұрғысынан алғанда, бүкіл ғалам қозғалыста, өсуде және бұл адамның сергектігі мен өміршеңдігіне толығымен сәйкес келеді. Имам Әли (ғ.с.): «Қуаныш ақыл-ойдың кеңеюі мен өміршеңдік әкеледі және қайғыны кетіреді»,- деген. Сондықтан  мүмінді қуанту ғибадат және Алланы разы ету  болып табылады. Сондықтан Ислам діні мүміндердің өміршеңдігіне негіз болатын құралдарына көп көңіл бөлді. Ашық түсті және хош иісті киімдерді кию, ислами мерекелер, некеге тұру, бала туу және қажылықтан оралу сияқты  мерекелерге қатысу, Исламның мұсылмандарды қуандыру үшін ұсыныстары болып табылады. Ағайын, туған-туысқандар мен жақындарды зиярат етіп, оларға құрмет пен қамқорлық көрсету  рухани сергектікке жол ашатын, соның нәтижесінде жамағаттың шаттығы мен тіршілігін арттыратын діни нұсқаулардың бірі. Олай болса, Ислам діні насихаттаған қуаныш – мәңгілік қуаныш. Ислам мектебіндегі қуаныш пен серуен  рұқсат, сонымен қатар қалаулы. 

Технологиялар адам өмірінің ажырамас бөлігіне айналған қазіргі әлемде ұялы телефондардан, киберкеңістіктен, теледидардан және әлеуметтік желілерден бірнеше сағат алыс болу - үлкен артықшылық. Әсіресе, коронавирус адамның күлкісін  азайтқан жағдайда, табиғаттың гүлденуі мен Наурыздың күлімдеуі бірнеше сағатқа болса да, технологияның психологиялық және физикалық зардаптарын бізден алыстатып,  тастап, жанымызды тазартып, сергіте алады. Адам ағзасы  азық-түлік пен дәрумендердің    қажет еткендей, адамның жан-дүниесі де алуан түрлілікті, демалысты, қызық пен шаттықты қажет ететінін ұмытпаған жөн. Қуаныш - адам психикасының әртүрлі жағдайларда көрсететін жағымды сезімі мен реакциясы. Қуанышты, көңілді болу сәтсіздік, үмітсіздік және жағымсыз эмоцияларды алыстатады.  Сергектік сезімі психикалық денсаулығымызды қалпына келтіруге және демалуға көмектеседі. Имам Реза (ғ.с.): «Жағымды ойын-сауық сіздің өміріңізді басқаруға және дүниелік істеріңізде табысқа жетуге көмектеседі»,- деген.

Мақсатты адамның ішкі жандылығы мен тыныштығы болады. Бұл адамдардың қуанышы мен өміршеңдігі қоғамдық қарым-қатынастардың кеңеюіне себеп болуымен қатар, қоғамдық қатынастар мен өзара әрекеттестіктерді  тереңдетеді. Көңілді және көтеріңкі рухы бар адамдар басқалармен қарым-қатынасты оңай орнатады. Қуанышты адамдармен байланыс орнатқан  адамдар ішкі және рухани қанағаттану сезімге бөленеді. Мақсатты және иманды адамдар илаһи нығметтерден ләззат алады және Алланың нығметтерін өз мақсаттарына жету үшін пайдаланады. Ұстаз шәһид Мұртаза Мотаххари: «Адам табиғатынан бақыт іздейді және  бақытқа жетемін деген ойдан ол қуаныш пен шаттыққа бөленеді. Керісінше, адам қорқынышты және қайғылы болашақтан қорқып, алаңдап, мазасызданады. Мұнда діни сенім адамға дүниеге   сенімділік береді, сөйтіп одан   уайым мен алаңдпуды алыстатып,   тыныштық береді»,- деп айтқан.

Наурыз – табиғаттың қуанышы. Гүлдер мен жасыл құрмалардың хош иісі жүректерді қуантады, бүкіл жаратылыстағы гүлдену, өсіп-өніп, жасыл желекке бөленуге деген ұмтылыс пенделерді сүйіспеншілік пен алғысқа бөлейді. Әркім бұл қуаныштың үздіксіз болғанын қалайды. Ислам діні қуанышты күндерді құрметтеп, салт-дәстүрдегі ырым-жырымды, теріс пиғылды алып тастай отырып,   жағымды сәттерді жалғастыру, немқұрайлылық пен надандықтан аулақ болу үшін қуаныштарын ақыл-кеңеспен, тағылымға сай  етуді сұрайды. Діни дәстүрлерде Наурыздың орны ерекше. Имам Садеқ (ғ.с.) бұл күннің маңыздылығын еске салып: «Фарвардин айының басында адам жаратылып, ол күн қажеттіліктерді сұрауға, тілектерді орындауға және білім үйренуге сауапты күн. Бұл күні жақсылап жуынып, тазарып, ең жақсы киімдерді киіп, жақсы иіссуларды қолданып, Аллаға шүкір етіңіз»,- деді.