Рамазан - мүмкіндіктер айы (6)

Рамазан айының нұрлы сәттерінің арқасында бірнеше күннен бері Алла Тағала бізге өзінің қадірлі қонақтарымен сұхбаттасуға мүмкіндік берді.

Рамазан айының нұрлы сәттерінің арқасында бірнеше күннен бері Алла Тағала бізге өзінің қадірлі қонақтарымен сұхбаттасуға мүмкіндік берді. Бұл қонақтар тілдері бір сәт Алланы зікір етуді ұмытпаған және жүрегі зікірге толы. Осы айда барша құлшылық етуден ләззат алады деп үміттенеміз. Парызды орындаудан да, тыйым салған нәрселерден тартынудан да ләззат алуға болады. Бірақ мұны сәтті орындау үшін негіз болуы керек. Бұл негіз орындалатын және орындалмайтын нәрселер, ол өмір салтын білдіреді. Исламның ұлық пайғамбары (с.ғ.с.) мен пәк имамдар (ғ.с.) осы өмір жолында ең жақсы үлгі болып табылады.

Артық тамақтанудан аулақ болу - бұл өмірдегі әдет-ғұрыптардың бірі. Ислам тұлғаларының айтуынша, мөлшерден артық тамақтану денемізге де және жанымызға да зиян келтіруі мүмкін. Сондай-ақ  адамзаттың биік мақсатына жетуге кедергі жасайды, бұл адамзаттың өлімі. Мал сияқты үнемі тамақ ішумен айналысатын немесе қарны тойғаннан дем ала алмай жүрген адамның діни парызын дұрыс атқара алмайтыны сөзсіз. Үнемі өзін ең жақсы, ең дәмді тағаммен қамтамасыз ету мәселесімен айналысатын адам, әрине, ораза ұстау, намаз оқу, түнде ұйықтамау және Аллаға жалбарыну туралы ойламайды. Мұндай адам Құдайға қызмет ету құқығын орындамайды және бұл біздің адам жанымызға ең үлкен зиян.

Алла елшісінің хадистерінің бірінде: «Көп ішіп-жеу арқылы жүректеріңізді өлтірмеңдер. Жүрек көп суарса, шіріп өлетін егін сияқты»,- деген. Имам Садық (ғ.с.): «Мүміннің жүрегі үшін ас ішуден артық зиян жоқ»,- деп, артық тамақтануды қатыгездіктің себебі, ал аштықты мүміннің жаны мен жүрегінің азығы деп білді. Артық тамақтанудың өзі нәпсінің бір түрі және  шайтанның бізді ғибадатқа немқұрайлы қарауға апаратын қаруы болуы мүмкін. Түрлі-түсті тағамдарды шамадан тыс жеу моральдық тұрғыдан жиіркенішті және ол тағамдар халал болса да айыпты. Ислам еш нәрседе артық кетуді немесе кем қалуды қолдамайды. Аллаға құлшылық етуге кедергі болатындай мөлшерде тамақтанудан тартыну керек. Негізінде мүміннің өмірінде бәрі Алланың қойған мақсатына жету жолында болуы керек. «Зарият» сүресінің 56-шы аятында Алла Тағала: «Жын мен адамзатты өзіме құлшылық қылулары үшін ғана жараттым»,- деді. Біздің жаратылу мақсатымыз – ғибадат, ал Рамазан – ғибадат айы. Алла Тағала Рамазан айында ораза ұстап, ішіп-жеуден тартыну арқылы бізді өзіне жақындатады. Исламның кеңесі – аш болмайынша тамақ ішпеу және тамақты тоқ болғанша тоқтату. Осы кеңесті ұстану бізді тән мен жанның саулығына жақындата алады.

Рамазан айының сауапты күндерінде мұсылмандар сабыр арқылы мәңгілік бақытқа жетуге талпынып, оразамен бірге рухани сәттерін де өткізеді. Адам сабырмен өмірдің қиындығына төтеп бере алады. Рамазан айы – мұсылмандардың күндіз ораза, түнді құлшылық етіп ояу өткізіп, сабырлық танытатын ерекше кезеңдерінің бірі. Қасиетті Рамазан айы – сабыр мен төзімділікке үйрететін илаһи ай. Алла Тағала «Бақара» сүресінің 45-ші аятында: «Сабыр және намазбен жәрдем тілеңдер. Расында намаз ынталылардан басқаларға ауыр келеді»,- деп айтылды. Бұл аятта «сабыр» дегеніміз оразаның өзі.  Хазірет Әли (ғ.с.) сабырдың түрлері туралы рауаятында: «Сабыр үш түрлі болады: қиыншылыққа сабыр, күнәға сабыр, мойынсұнуға сабыр», сонымен бірге қыиыншылыққа сабыр сақтау туралы: «Адам оқиғалар, қиыншылықтар мен материалдық және рухани қиындықтар алдында илаһи қалау жолынан тайғысы келмесе, сабыр сақтауы керек»,- деген. Мойынсұнушылықтағы сабырлық – адамның Аллаға мойынсұнған кезде сабырға мұқтаж екендігін білдіреді. Басқаша айтқанда, Аллаға мойынсұну қиыншылық әкеледі, ал егер адам илаһи бұйрықтарды ең жақсы түрде орындағысы келсе, оған жақсы төзімділік қажет.

Сабыр адамның дүниедегі  және о дүниедегі бақытында өте тиімді рөл атқарады және адам табысының факторы болып табылады. Адам өмірдің барлық мәселесінде сабырлы болуы керек. Осыған орай «Бақара» сүресінің 153-ші аятында: «...Алла Тағала сабыр етушілермен бipгe» және 155-ші аятында: «Әрине сендерді қayiп-қатер, ашаршылық және малдардан, жандардан сондай-ақ өнімдерден кеміту арқылы сынаймыз, (Мұхаммед F.C сондай жағдайларда) сабыр етушілерді қуандыр!»- деп айтылды. Осылайша Алла Тағала өмірдің сынақтары мен қиыншылықтарына ұшыраған науқасқа материалдық және рухани сыйлар береді. Басқаша айтқанда, сабыр адамның материалдық табысында өте маңызды рөл атқарады және оған ақырет бақытын береді. Ораза – құлдардың сабырын нығайтып, төзімділігін арттыратын өте сауапты жаттығу және жанның  тазалығына үлкен әсер етеді. Адам баласы жайлылық пен тыныштықта өмір сүргісі келсе, Алла Тағалаға жақсы құл болғысы келсе, сабыр сақтауы керек. Бұл илаһи айда ораза ұстау адамның сабырын нығайтып, жан ауасымен және дүниелік нәпсіге қарсы күресуге дағдыландырады. 

Алла Тағала «Зумәр» сүресінің 23-ші аятында: «Алла Тағала аяттары бір-біріне ұқсас қайталанып отыратын, сөздің ең көркемін Кітап түрінде түсірді. Одан Алладан қорыққандардың түктері үрпиеді. Сосын олардың терілері, жүректері Алланың зікіріне жұмсайды. Бұл (Құран) Алланың тура жолы. Онымен кімді қаласа, тура жолға салады. Алла әлде кімді адастырса, сонда оған тура жол көрсетуші болмайды»,- деді. Құран оқылған сайын адам баласының жан дүниесін нұрландырады. Бұл Құранның қасиеті. Рамазан айы – Құранның көрінісі және Құранмен жақын болатын ай. Бұл айда Құран оқудың әдемі әсерлері бұрынғыдан да айқын көрінеді. Өйткені ораза тұтушының сергектігі мен рухани тазалығы Құранның  жырларымен үндесіп, Құран оқуға деген құлшыныс сонша күшейіп,   ораза тұтушылар кейде Құранды айына бірнеше рет оқып шығады.

Қасиетті Рамазан айының ең басты қасиеті – Құранның осы айда түскендігі. «Духан» сүресі де Құранның қасиетті түнде түсуінің дәлелі. «Қадір» сүресінің бірінші аяты Құранның түсу уақытын айқынырақ көрсетеді. Ал сол мүбәрәк түн мың айдан қайырлы, Рамазан айының  «Қадір» түні. «Негізінен Құранды Қадір түнінде түсірдік». («Қадір» сүресі, 1-ші аят). Аяттарға қарағанда, Алла елшісінің (с.ғ.с.) жүрегіне Құран Кәрімнің түсуі осы мүбәрәк айда түсіп, ол бүкіл Құраннан қысқаша хабардар болды. Алла Тағала «Бақара» сүресінің 185-ші аятында: «Рамазан айы сондай бір ай, ол айда адам баласына тура жол және (ақ пен қараны) айыратын дәлел түрінде Құран түсірілді»,- деді. Құранның түсуіне қатысты аяттар  екі түрге сілтеме жасайды. Олардың кейбіреулері Құранның Қадір түнінде бірден түскенін айтады. Басқалары Пайғамбардың 23 жылдағы міндеті кезінде  әртүрлі жағдайларда және жерлерде Құранның бірте-бірте түсуін көрсетеді.  Исламның ардақты пайғамбарына түсірілген кітап – тура жол және өмірге ең жақсы нұсқау беретін кітап. Рамазан - бұл бірегей кітаптың көпшілігі мен оның аяттары туралы ой жүгірту үшін жақсы мүмкіндік.