Рамазан 2023: Достың қасында (5)

Рамазан – құлшылық айы. Исламның ұлық пайғамбары, мейірімділердің Елшісі дұға ете бастағанда Алладан үлкен нәрселерді сұрауды, ешқашан кішігірім нәрселерді сұрамауды өсиет еткен, өйткені Алла үшін  ешбір өтініш ауыр емес.

Алла Тағала құдіретті, жаратушы, барлық болмыстың иесі, сондықтан оның үкімі барлық болмыста жарамды, қалаған кезде оның еркіне ештеңе де, ешкім де қарсы тұра алмайды.

Уа, Мейірімді Алла, Раббым, сенен тілегіміз болған сайын сараң болмай, күнәміз көбейіп, Саған жүгінгенімізде, дауысымызды естіп, тілегімізді орындадың.

Алланың игілігінің жаңбыры әрқашан бізге жауды, біз рақыметімізді айтып, жақсылықтарыңызды бағалаймыз. Тіліміз де, жүрегіміз де, жанымыз да шүкіршілік етеді.

Кімде-кім Алланың дұғасын қабыл етіп, сұрағанын беруін қаласа, барлық адамдардан үмітін үзіп, Алладан басқа ешкім мен ешнәрсеге үміт артпауы керек. Сондықтан мұндай жағдай құлдың жүрегінен Аллаға ашылғанда, оған не сұраса да береді. Соңғы Пайғамбардың (с.ғ.с.) бізге естелік ретінде қалдырған дұға-тілектердің қабыл болуының бір сыры осы.

Құлшылық ететін адам болмысты жаратушының жарлығы бүкіл әлемге тарайтынын және Ол бұл істі кімге лайықты деп санаса, оған қалдыратынын және Өзінен және таңдағандарынан басқа ешкімде дарынның жоқ екенін білуі керек.  Алланың таңдаулылары оның рұқсатынсыз ешқашан өмір сүрмейді.

Сондықтан әрқашан тек Өзінен сұрау керек, оның рұқсатынсыз ағаштан бір жапырақ түспейтінін әрқашан ұмытпаған жөн. Оның құдіретінен ешнәрсе артық емес екенін және біздің қалауымыз қаншалықты үлкен болса да, оның құдіретінен тыс емес екенін әрқашан түсінуіміз керек.

«Эфтетах» дұғасының маңызды бөліктерінің бірі - пенденің Алланың алдында кедейлігі мен кішілігін білдіруі. Адам өзінің кедей екенін және барлық нәрседе Аллаға мұқтаж екенін және Алланың басқаларға мұқтаж емес екенін және басқалардың қажеттіліктерін орындайтынын білуі және Алланың қалауынсыз ешнәрсе болмайтынын және Оның қалағанының бірден орындалатынын білуі керек. Біз адамдар үнемі мұқтажбыз. Тыныс алу мен тамақтанудан бастап, жүруге, тыңдау мен көруге дейін болмысымызға көңіл аударсақ, бәрі мұқтаждығымызды көрсетеді.  Мысалы, егер бір ғана тамыр немесе бір жүйке талшығы істен шықса жеткілікті, онда бұлшықетте проблема болады. Бұл материалдық мәселелер туралы. Адамның психикалық және психологиялық  немесе әлеуметтік проблемаларда  үлкен мәселелер тудыратыны сөзсіз.

Енді осы мәселелерді шешіп, мұқтаждықтарды өтеу үшін Алладан басқа кімнен жәрдем сұрай аламыз?  Бір қызығы, кейде Алладан азырақ сұрап, соған қанағаттансақ, мүмкін Аллаға жеңіл болып, амалын тезірек жасап, қалағанымызға тезірек жетеміз деп ойлайтынымыз бар! Негізінде мұқтаждығымыз орынсыз және мүмкін болмаса, Алла үшін оның үлкен немесе кіші болуы маңызды емес. Кейбір нәрселерді үлкен, ал басқаларды кішкентай және ұсақ-түйек деп санайтын - біздің кішкентай және материалдық болмысымыз. Алла үшін бәрі оңай.

Имам Садық (ғ.с.) «Раджаб айының дұңасы» деп аталып кеткен дұғада Алладан  дүние мен ақыреттің барлық жақсылығын қатар талап етеді.

Пәк имамның (ғ.с.) бұл дұғасынан адам өзін барлық қалауын орындай алатын  құдыреттің алдында көрсе, Алланың құдыретіне қарай мұқтаждықтары мен тілектерін арттырады. Тағы бір маңызды жайт, дұға оқығанда ынталы болуға кеңес. Біздің бойымызда Алладан кішігірім мұқтаждықтарымызды сұрамайтындай ұстаным қалыптаспауы керек. Көптеген дінбасыларымыз рауаятта айтылғандай ұсақ-түйек мұқтаждықтарымызды, тіпті аяқ киімдеріңді де Алладан сұрауға кеңес берді. Алладан ең кішкентай нәрсені де сұрайық деулерінің бір себебі – өзіміздің мұқтаждығымызға, дәрменсіздігімізге, қорлығымызға, кедейлігімізге көңіл бөлуіміз, өзіміздің кедей екеніміз туралы ақиқатқа жету.

Алла Тағала көмектеспесе, бізге жағдай, ой, күш-қуат бермесе, баяғы бәтеңкенің бауын да ала алмаймыз.   Үлкендер: «Біздің мұқтаждықтарымыз – Алла Тағаламен қарым-қатынас жасау жолдар, тіпті ең кішісі де, ең қарапайымы да, тамақ пен киім-кешек мұқтаждығы, иманды құлды Аллаға жақындататын құрал» деп айтқан. Құл барлық қажеттіліктерін өтеу үшін Аллаға бет бұрып, дұға жасай бастаса, ризығына қол жеткізгенде, Аллаға мадақ айтып, шүкіршілік білдірсе, жүрегінде Алланың разылығына разы болса, мұның бәрі оның Жаратушымен қарым-қатынасын нығайтады. Мұндай пенде қарны ашқанда асын  Бисмиллаһ деп, Алланы еске алумен бастап,  Әлхамдулиллаһ деп аяқтап, әр жұтым суда мадақ айтады, бұл Аллаға жақындық. Ендеше, барлық мұқтаждықтарымызды Алланың разылығына жетуге құрал етіп, дүниедегі де, ақыреттегі де маңызды істерде Алладан барлық тілектерімізді сұрап, имамымыз сияқты: «Уа, Алла, менің өтінішім сенің шексіз қазынаңның аз ғана бөлігі.  Маған бұл өте қажет, ал сіз басынан мұқтажсызсыз, бұл шағын және қарапайым өтінішке қол жеткізу мен үшін маңызды. Оны орындау сізге өте оңай.