Рамазан 2023: Достың қасында (6)

Имам Садықтан (ғ.с.): «Намазды бірге бастап, бірге аяқтаған екі адамның қайсысы артығырақ, егер біреуі намазында Құранды көбірек оқитын болса, екіншісі көбірек дұға оқиды?»- деп сұрағанда.

Имам: «Екеуінің де сауабы бар»,- деп жауап берді. Бірақ  сұрақ қоюшы қайсысы жақсы екенін сұраулы қайталады,  имам (ғ.с.): «Дұға – артығырақ»,-деді.  Аллаға ант етемін, бұл ғибадат. Сосын олар Ұлы Алланың атымен үш рет ант беріп: «Аллаға ант етемін, дұға – ғибадаттың ең жақсысы. Алланың айы болып табылатын осы ең қайырлы айда осы ең қайырлы ғибадатты елеусіз қалдырудан сақ болуымыз керек, өйткені дұғада  адам өзін толығымен Алланың алдында көреді».

Бір күні Пайғамбарға (с.ғ.с.) бір адам келіп, ішінде құс пен балапандары салынған қорапты ашады. Араб адам: «Мен шөлден өтіп бара жатқанымда мына тауықтарды көріп,  олар мына шөлде аштықтан өлуі мүмкін, сондықтан мен оларды өзіммен бірге алып кетейін деп ойладым»,- деді. Жолда төбемізден бір құс ұшып,  бізден алыстамады, оның балапандардың  анасы екенін түсіндім. Мен қорапты ашқан бойда  құс балаларының алыстауына шыдай алмай қонды.  Пайғамбар (с.ғ.с.): «Мейірімді Алла пенделеріне мың есе мейірімділеу»,- деді. Тағы бір сөзінде Алла елшісі:  «Алланың мейірімінің жүз бөлігі бар, оның тек бір бөлігін Алла бұл дүниеде ашты, қалғаны Қиямет күні ашылады», - деген.

Имам Резадан (ғ.с.)  рауаят етілген: «Ойларыңды Алла үшін жақсы қылыңдар, өйткені Алла  Тағала мен сендердің ойларыңмен біргемін дейді, егер сендердің ойларың жақсы болса, менің әрекетім  де жақсы, ал егер ойларың жаман болса, менің әрекетім де зұлымдық  болады».

Иманды болып, сенемін деп, Аллаға сенбеу мүмкін бе?!

Аллаға күмәндану имансыздықтың белгісі болмаса, иманның әлсіздігінің белгісі екені сөзсіз.  Аллаға деген сенім – дұғаның қабыл болуының шарттарының бірі.  Ислам пайғамбарының (с.ғ.с.) хадистерінің бірінде: «Аллаға дұға еткенде, оның қабыл болатынына сенімді бол».  Аллаға деген иман оңай күнәға батып, Алла міндетті түрде кешіреді деп айтуды білдірмейді.  Алланың мейіріміне, кешіріміне үміт артып,  әрқашан үміисіз көзқараспен қарап, қайта қателесуден қорқуымыз керек.   

Діни қарияларымыз қалдырған дұғалардың көбінде Аллаға үмітпен қарауды  еске салатын жәйттер көп кездеседі. Жақсы күдіктер әрдайым өткен  күнәларын мойындаумен бірге жүретін және құлдың Алланың алдындағы  ұяттылығын көрсетеді. Ұят күнәнің қайталануын міндетті түрде болдырмайды.

Қасиетті Рамазан айындағы ең сауапты, мәнді дұғалардың бірі саналатын «Эфтетах»  дұғасында былай деп айтылды:  «Уа, Раббым, күнәларымды кешіруің, күдік-күмәндерімді жасыруың, әділетсіздіктерімді кешіруің, мінез-құлқымның ұсқынсыздығын жасыруың және көптеген қылмыстар мен бүліктерге төзімділігің мен сабырлығың  мен лайық емес нәрсені  тағы Өзіңнен сұрауға итермелеуде. Маған берген сол махаббатың, маған көрсеткен күш- қуатың мен мұқтаждықтарымды өтеген мейірімділігің мені сенің алдыңда қауіпсіз сезініп, тыныштықта  бөленуіме себеп болды. Мен сенің мейірімділігіңнің арқасында  қорықпай дұға етемін. 

Кешірімділік – Алланың ең жақсы  қасиеттерінің бірі. Қасиетті Құран кітабында кешірім отыз төрт рет «афу»  және «сафах» сөздері түрінде айтылады.  «Афу»  -  жазаны кешіру, бірақ  «сафах»  -  жоғары дәреже және ол адамда әдеттегі жазаны орындамайды, сонымен қатар қатені кешірумен қатар, күнә жасаған адамға жақсы жүз көрсетіледі.  

Алла Елшісі (с.ғ.с.)  Рамазан айы туралы үш негізгі сөзді қолданып былай деді: «Уа, халайық, Алланың айы сендерге береке, мейірім және кешіріммен келді». Осы үш қадір-қасиеттің әрқайсысы Алланың  мейірімділігінің көрінісі. Жалпы, жаратылған әлемдегі Алланың барлық істері рақым мен мейіріммен.  Мейірімді Алла пенденің күнәсін, қателігін, жаман  ниетін біліп тұрса да, оны әшкерелемейді. Пенде күнә жасайды,  Алла Тағала сабыр етіп, тіпті  тәубемен тура жолға оралуы үшін оның жаман әрекеттерін жасырады».

Кейбір адамдар Алланың мейірімі мен кешіріміне тек Оған бағынушылар  мен тақуалар ғана лайық деген пікірде.  Сондықтан олар мұқтаж болған кезде Аллаға қолдарын көтерсе,  Алла оларға жауап береді және дұғалары қабыл болады.  Бірақ Алла Тағала қателескен пенделеріне де  көңіл бөліп, олардың тілектерін  орындайды.  Қасиетті «Эфтетах» дұғасында Алланың күнәларды кешіріп, үлкен қылмысқа сабыр етуінің нәтижесі болып табылатын  жақсы сезім аталып, баяндалады: «Уа, Алла, сен менің әрбір күнәмді, жасаған әрбір қателігімді кешірдің. Менің басымнан өткен әрбір әділетсіздікті кешірдің.  Уа, Алла, Сенің бар мейірімің, мен оған лайық болмасам да, мені өзіңе жақын еткені сонша, алдыңда тұрғанда қорықпаймын, ұялмаймын. Керісінше, менде батылдық пен ашықтық пен ақыл-ойымның кеңеюі бар, және бұл маған лайықты емес және мүлдем лайық емес нәрселерді сізден сұрауыма себеп болды. Уа, Раббым, осы қасиетті Рамазан айында мейіріміңнің есігін ашуыңды сұраймыз,  достарыңыз бен ізбасарларыңызға бергеніңіздей, бізге де беріңіз».