Ашура күні
(last modified Thu, 27 Jul 2023 11:40:37 GMT )
Шіл 27, 2023 17:40 Asia/Almaty
  • Ашура күні

Ашура. Тарих махаббат пен арамдық арасындағы тартыстың тағы бір бетін көрсетеді.

 

Тағы бір таң келді, шындықты сүйетіндер үшін жыл сайын қайталанатын, бірақ ешқашан қайталанбайтын Ашура оқиғасы.

Бүгінде имам Хұсейннің (ғ.с.) есімі баршаның аузында, оның құмарлыққа толы дастаны әділет іздегендердің жол картасы болып табылады. Хұсейн бин Әли (ғ.с.) шәһид болғаннан кейін аза тұтушылар Ашурай жоқтауын айтады.

Пайғамбардың (с.ғ.с.) Әһли Бәйтінің исламдық мектебінде имамдар мен мұрагерлер заңды пайғамбарлар және миссияның мұрагерлері Алла Тағала адамзатты тура жолға салып, адамзатты құтқару үшін таңдаған ұлы илаһи  мұрагерлері болып табылады. Имам Хұсейн (ғ.с.) шиіттердің үшінші имамы. Оның дәуірінде Бәни Умайяның көтерілуімен қоғам надандық әдет-ғұрыптары мен дәстүрлеріне кері шегіне бастады. Ол Бәни Умайяд басшыларымен екі түрлі кездесуді бастады. Муавияның озбыр билігі кезінде ағартушылықпен қатар үнсіздікке қарсы наразылық танытқан он жыл болды. Жиырма жылдан кейін Муавие хижраның 60-шы жылы қайтыс болды және имам Хасанмен (ғ.с.) бітімгершілік келісіміне қайшы, өз орнына жемқор, маскүнем және Исламға қарсы Язид келді. Оның исламдық қасиетті бұзғаны анық. Имам Хұсейн (ғ.с.) әу бастан Язидке бейат беруден бас тартып, оған қарсы көтерілу арқылы хижри 61 жылы Кербала дастанын белгіледі.

Имам Хұсейн (ғ.с.) қоғамдағы сол күннің ақиқатына адамдардың назарын аударуға тырысып: «Жақсыға ермей, жамандықтан тыйылмайтынын көрмейсің бе?» Ал, қоғамдағы өзгерістер мен серпілістерді қабылдайтын қоғамды көрмеген соң, күрес туын желбіретті. Көтерілістің мақсатының жақсылық тәртібін жаңғыртып, атасы Алла елшісінің үмбетін түзеу екенін айтып: «Уа, Алла, мен жақсыны аңсаймын, жаманды жек көремін», – деді.

Істерді реформалау және қоғам өміріндегі қателерді түзету - бұл барлық адамзат қоғамындағы құнды және ұлы мұрат. Реформашылар адамзат қоғамын адасудан тыйып, оны ахлақ қағидаларын ұстануға тырысады. Адамзат қоғамдарын ұйымдастыруға және әділетсіздік, кедейлік, сенімсіздік, жемқорлық және т.б. сияқты әлеуметтік ластықтар мен ауытқуларды жоюға тырысу реформалардың негіздерінің бірі болып табылады. Имам Хұсейн (ғ.с.) әр қоғамда реформашылдық деп, халықты алдап жүрген жемқорлармен бетпе-бет келді. Алла Тағала «Бақара» сүресінің 11-аятында: «Оларға: «Жер жүзінде бұзақылық қылмаңдар!»,- делінсе, олар: «Біздер түзеуші ғанамыз» дейді. Имам Хұсейн бұл жемқорлармен күресте  уағыз және саяси әдістерден гөрі көтеріліс пен қанды жиһад әдістерін артық көрді.

Мұхарам айының 10-шы жұлдызында имам Хұсейн (ғ.с.) таң намазын оқып, сосын сахабаларына сөз беріп, оларды сабыр мен жиһадқа шақырып, соңында: «Алла, әрбір сәтсіз оқиғада тірегімсің» деп дұға етті. Язидтің  әскері де Умар Саадтың  артынан намаз оқыды. Ал таң намазынан кейін корпусты ұйымдастырып, күш салумен айналысты. Шемр Умар Саадқа: «Неге сонша кейінге қалдырасың? Ақырында Омар Саад имамның әскеріне қарай бірінші жебені атқылап, сарбаздарына: «Убайдулланың алдында куә болыңдар, бірінші жебені мен атқам» деп айғайлады. Одан кейін Куфа әскерінің садақшылары барлығы бірге атуға кірісті.

Ұрыс басталды. Имам Хұсейн (ғ.с.) алдымен Бәни Хашим мен оның жанұясының соғыс алаңына шығуын өтінді, бірақ сахабалар имамды тірі кезінде қорғауға және Бәни Хашимнен ешкімді соғыс алаңына жібермеуге келісті. Алғаш шәһид болғандардың бірі – аскет, батыл қария  Бурейр мырза. Одан кейін  Мүслім бин Осаже ерлікпен шайқастан кейін шәһид болды. Сахабалар шәһид болған соң, кезек Бәни Хашемге келді. Бәни Хашем хазірет Әли Акбардан бұрын имам Хұсейннің (ғ.с.) жас жігіті, сосын бірінен соң бірі бани Хашемияндар далаға шықты.

Соғыс кезінде «Әбу Томама Саиди» имам Хусейнге (ғ.с.): «Уа, Аба Абдуллаһ! Жаным аман болсын, Жау әскері саған жақындағанын көремін. Аллаға ант етемін, Алла қаласа, мен сенің алдыңда өлтірілмейінше, сендер де өлтірілмейсіңдер және уақыты келген осы намазды оқығаннан кейін Раббыма жолығуға барғым келеді. Имам (ғ.с.) басын көтеріп: «Намаз оқуды есіңе түсірдің, Алла сені намаз оқитындардың қатарынан етсін», - деді. Енді намаз уақыты келді». Хосин бин Нумайр имамға: «Дұғаң қабыл болмайды!» деді. Хабиб бин Мажар: «Уа, есек, сенің намазың қабыл болып, Пайғамбар ұлының дұғасы қабыл болмайды деп ойлайсың ба?»

Имам (ғ.с.) намазға тұрды. Бір топ сахаба имамның (ғ.с.) соңынан еріп, қалғандары соғысты.  Зухайр мен  Саид бин Абдулла Ханафи имамды оқтан қорғады. Жазбаларда Саид бин Абдуллаға 13 жебе мен найза тиіп, шәһид болғаны айтылды. Соңғы сәтінде имамнан: «Уәдемді орындадым ба?» деп сұрады.

Имам Хусейн (ғ.с.) шәһид болмас бұрын сол қиын жағдайда отбасын шақырып, отбасының ең үлкені ретінде оларды Алланың мейірімі мен қамқорлығынан хабардар етіп, әр нәрсенің Алланың қалауында екенін естеріне салды. Ол надандықты жою үшін Алланың әміріне бойұсынып: «Уа, Алла, сенің бұйрығыңа бағындым және сенің үкіміңе разы болдым және сенен басқа тәңірді білмеймін және құлшылық қылмаймын. Сен тілеушілердің дауысын жеткізушісісін»,- деді.

Хазірет Зейнеп (ғ.с.) шыдамы таусылған кезде имам оның иығына қолын қойып: «Шайтан еш уақытта сенің сабырыңды жоя алмайсын», - деп үміттендірді.

Күн батып келеді, жер мен уақыт өзгерді, тақ шайқалды, бірақ олардың өлі күлкісі ауада жаңғырықты. Сенан бин Анас адамдардың арасына жүгіріп барып: «Менің атымның тізгіні мен үзеңгісін алтыннан жасау керек, өйткені мен ең жақсы адамдарды өлтірдім!»

Иә, адамзаттың ең жақсысы Хұсейн бин Әли (ғ.с.) шәһид болды. Осы кезде періштелер Алланың есігінің алдында жылап жібереді. Имам Садық (ғ.с.) Ашура күні хазірет Хұсейнге (ғ.с.) көмектесу үшін 4000 адам түскенін, бірақ ол рұқсат бермей, олардың қайта оралғанын айтты. Бірақ олар қайтадан төмен түсті. Олар имамның шәһид болғанын көріп, оның қабірінің басында  тұрып, қиямет күніне дейін үздіксіз жылады...

Ибн Аббас «Кәмел әз-Зиярат» кітабында имам Хусейннің (ғ.с.) шәһид болғаны туралы хабарды Пайғамбарға жеткізген бірінші періштенің Жәбірейіл болғанын айтты.

Имамның басын кесіп, Хоули оны сол түні Ибн Зиядқа апару шешім қабылдайды. Одан кейін Омар Саадтың бұйрығымен имам мен оның серіктерінің сүйектері жаншылғанша, қасиетті денелерінің үстінен аттарды жібереді. Ашура күнінің оқиғасы шатырларда өрт болып, имамның жанұясы осы зұлымдық пен қылмыстан  алаңдап,  қорқып жатқанда аяқталады. Біреу азан айтып, Омар Саад кешкі жамағат намазын оқуды бұйырады.

Хазірет Хұсейнге (ғ.с.) және иманы мен көрегендігімен адамзаттың және олардан кейінгі ұрпақтың жолын нұрландырған пәк жандарға сәлем!   Алла Тағала «Фатыр» сүресінің 19-20-шы аяттарында: «Соқыр мен көруші тең емес. Қараңғылық пен жарық тең емес»,- деді. Бұл аят иманның адамға нұр шашып, өмір жолын таңдауда білім беретінін, бірақ көрегендік болмаса, адамның бүкіл ғаламды дұрыс көре алмайтынын, дүниенің ақиқаттарын түсінбейтінін көрсетеді.

Маңдайлары сәжде мен намаздан мөрленген адамдардың, адасып, соншалық соқыр болғаны Ашура көтерілісінде айқын көрінеді. Олар имамның тура жолының нұрын түсінбей, Пайғамбар (с.ғ.с.) иығына отырғызып, "жәннәттің көшбасшысы" деп атаған перзентіне  қарсы шықты.   Пайғамбар (с.ғ.с.) имам Хұсейнді «тура жолдың нұры және құтқару кемесі» деп атады...