Pars Today

Исламға дейін араб әлемі тірі дүние болған сияқты. Үкіметтер, монархиялар, күш-жігер мен іс-әрекеттер болды, бірақ болмаған - адамгершілік пен ізгілік. Қуғын-сүргін, қысымшылық, кемсітушілік, қатыгездік болды. Міне, осындай дүниеде ақырғы пайғамбардың нұры төгіліп, адамзаттың жансыз денесіне жаңа рухпен дем берді.

Хазірет Ибраһимнан (ғ.с.) кейін пайғамбарлық нұры оның екі ұлы Исмаил мен Исхаққа жетті. Олардың ұрпағынан әр түрлі халықтар мен тайпалар пайда болып, Меккеде олар үшін жеткілікті орын қалмай, бірнеше тайпалар Меккеден кетіп, басқа жерлерге қоныстанды. Меккеден шыққан әрбір халық кәдесі ретінде Қағбадан бір тас алып кеткен. Кейін Меккеге барып, қажылық рәсіміне қатысу мүмкін болмаған соң, сол күндерді еске алу үшін Қағбаның орнына сол тасты тәуап ететін. Ұрпақтар өтіп, бастапқы дін бірте-бірте ұмытылып, әр ұрпақ өз ата дінінде адасушылық тудырып, айдаладан тас әкеліп, оған табынатын жағдайға жетті. Бірте-бірте бидғаттардың көбейгені сонша, хазірет Ибраһимнің діні толығымен жойылып, пұтқа табынушылық пайда болды. Әр халықтың өз пұттары болды, тіпті Меккеде де құрайштар Хубал деген пұтқа табынатын. Олар Хубалды Қағбаның ортасына қойып, астынан құдық қазып, Хебелге сыйға тартқан нәрселерді сол жерге қойып кететін. Екі пұт Зәмзәм бұлағының үстіне де қойылып, кейде балаларын осы екі пұттың аяғына құрбандыққа шалатын. Бұл үлкен пұттар және қарапайым халықтың үйінде табынатын пұттары болды. Ол кезде арабтар арасында жемқорлық, жезөкшелік, өсімқорлық, маскүнемдік көп болатын. Олар өздерінің байлығын, руын мақтан тұтып, оны   басқалардан артық  санады. Олардың кейбіреулері мақтану үшін тіпті өлгендердің санын да келтірді. Тайпалар арасында соғыстар көп болып, қыздар соғыса алмағандықтан, кейбір руларда қыздар руға жүк болмас үшін, тұтқынға түссе руға ұят болмасын деп туғанда тірідей көмген.

Исламға дейін араб әлемі тірі дүние болған сияқты. Үкіметтер, монархиялар, күш-жігер мен іс-әрекеттер болды, бірақ болмаған - адамгершілік пен ізгілік. Қуғын-сүргін, қысымшылық, кемсітушілік, қатыгездік болды. Міне, осындай дүниеде ақырғы пайғамбардың нұры төгіліп, адамзаттың жансыз денесіне жаңа рухпен дем берді.  Құранда Алла: «Әй мүміндер! Сендерді өздеріңе тіршілік беретін нәрсеге (дінге) шақырған кезде, Алланың әрі Елшісінің тілін алыңдар...»,- деді. («Әнфал» сүресі, 24-ші аят). Демек, соңғы Пайғамбардың (с.ғ.с.) діні дүниеде де, ақыретте де тіршіліктің қайнар көзі. Бұл бізге Исламның пайғамбары Мұхаммад Мұстафаның (с.ғ.с.) мүбәрак арқылы жеткен нығмет. Бұл жанның жер бетіне басқан және болмысы көк пен жердің, Алла мен құлдарының арасындағы көпір болған күн - қандай құтты күн.

Мұсылмандар жыл сайын бізге үнемі ағып жатқан осынау шексіз нығметке шүкіршілік етіп,  хазіреттің (с.ғ.с.) туған күнін атап өтіп, бір-бірінің қасында тойлайды. Олар Құран оқып, ораза ұстап, дастархан жайып, кедей-кепшіктермен, жетімдермен бөліседі.

Сүннит бауырлардың айтуынша, бүгінгі күн ​​жақсылық пен берекеге толы  күнге сәйкес келеді, хазірет Мұхаммадтың (с.ғ.с.) нұры жерге түскен күн. Алланың мейірімі төгілген бұл нұр бүкіл әлемге танымал болды. Бұл күн хазірет Мұхаммад Мұстафаны (с.ғ.с.) жақсы көретін баршаңызға мүбәрәк болсын!

Хазіреті Мұхаммадтың (с.ғ.с.) атасы әрі Меккедегі құрайыштардың ақсақалы Абдул Мутталиб соңғы пайғамбардың (с.ғ.с.) дүниеге келуін осылай сипаттаған: «Мұхаммад (с.ғ.с.) дүниеге келгенде Алланың үйін тәуап етіп жүргенімде Қағбаның барлық пұттары жерге құлап, қирап қалғанын көрдім. Үлкен пұт та бетімен жерге құлады. Дәл осы кезде аспаннан «Әмина Алла Елшісін дүниеге әкелді» деген  дауысты естідім. Мына көріністі көріп, қорқып кеттім де, Әминаның үйіне қарай жүгірдім. Жарқын нұр бүкіл үйді толтырды және барлық жерде хош әтір иісі болды. Мен нәрестеге қарадым, оны сүйдім және «сені уәде еткендей өмірге әкелген Аллаға мың да бір шүкір» дедім. Мұхаммадты (с.ғ.с.) зиярат ету үшін жан-жақтан адамдар келді. Оған барғандардың бәрі хош иісі аңқыған. Қайтып келгенде оның жақсы иісін басқалар ұзақ сезетін.

Алланың соңғы пайғамбары (с.ғ.с.) дүниеге келгеннен кейін жеті күн өткен соң Абдул Мутталиб үлкен той жасап, көптеген қой, түйе сойып, бүкіл отбасын осы мейрамға шақырады. Бұл мереке үш күнге созылып, халыққа түрлі тағамдар мен сусындар ұсынылды. Бұл күні бұрыннан келе жатқан дәстүр бойынша Мұхаммед Мұстафаға (с.ғ.с.) арнап құрбандыққа қой сойылып, еті кедей-кепшіктерге үлестіріліп, өздері де, жақын таныстары да одан жемейтін. Дәл осы рәсімде ол оған Мұхаммад (с.ғ.с.) деген ат қойды. Арада жылдар өткен соң Мұхаммед бин Абдулла пайғамбар болып сайланғанда туған күнін атап өтіп, өзіне бір қой сойды.

Сүннит ғалымдарының бірі Джалалдин Сиютидің пікірінше, Пайғамбардың беғсаттан кейін туған күнінде сойған екінші қойы – Аллаға әлемдерге рахым еткені үшін шүкіршілік ету және мадақтау. Әрине, тағы бір себеп, Пайғамбар өз үмметіне ең жақсы үлгі болғандықтан, басқаларды да соған жігерлендіргісі келді. Өйткені ол өзіне сәлем жолдап, мүміндерге осы амалды орындауға кеңес беретін. «Сахих Муслимде» былай деп айтылған: «Ардақты Пайғамбар (с.ғ.с.) туылғаны мен беғсатына шүкіршілік етіп, әр аптаның дүйсенбі күні ораза ұстайтын. Алла елшісінен дүйсенбі күнгі ораза туралы сұралғанда, ол бұл амалды екі рет растап: «Бұл күн мен дүниеге келіп, көп жылдардан кейін осы күні пайғамбар болып жіберілдім». Суннит тарихшысы Эсами Шафии Хатам пайғамбардың (с.ғ.с.) туған күні түнінің маңыздылығы туралы: «Үш себеп бойынша хазіреттің туған түні Қадір түнінен артық. Біріншіден, оның туған күнінің түні оның дүниеде мүбәрәк болмысының көрінуіне байланысты құрметтеледі. Бірақ Қадір түні оған берілген нәрселердің арқасында маңызды екенін атап өткен жөн. Екіншіден, Қадір түні періштелердің түсуімен маңызды. Пайғамбардың (с.ғ.с.) туған күні түні хазіреттің мүбәрәк болмысының көрінісіне байланысты құрметке ие және, әрине, ардақты Пайғамбардың мүбәрәк болмысы басқа жаратылыстардан үстем. Үшіншіден, Қадір түні Ислам үмбеті үшін мүбәрәк болғанымен, Алланың Елшісінің (с.ғ.с.) туылған түні дүниедегі барша жаратылыс үшін мүбәрәк. Өйткені ардақты Пайғамбар (с.ғ.с.) күллі әлемдерге арналған кең илаһи рақымдылық»,- деп жазған. Сүннит ғалымдары Пайғамбардың (с.ғ.с.) туған түнін Қадір түні мен Мираж түнінен артық санайды, өйткені сүйікті Пайғамбардың (с.ғ.с.) туған түні Қадір түнінің және Мираж түнінің басты себебі болып табылады.

Бұл маңызды оқиғаның Піл жылы раби әл-әуәл айында болғандығында исламдық мәзһабтар арасында ешқандай айырмашылық жоқ. Бірақ сүнниттер раби айының 12-сі және шиіттер осы айдың 17-сін соңғы Пайғамбардың (с.ғ.с.) туған күні деп санайды. Иран Ислам революциясының ұлы сәулетшісі Имам Хомейни (р.а.) осы екі күннің арасындағы аралықты Бірлік аптасы деп атады, содан бері бұл күндер көптеген ислам елдерінде Мұсылман бірлігі аптасы ретінде белгілі.

Бұл күндерді Бірлік аптасы атаудың себебі неде? Бұл сұрақтың жауабын Құраннан іздеген дұрыс шығар. «Әли Имран» сүресінің 103-аятында:  «Түп-түгел Алланың жібіне (дініне) жабысыңдар да бөлінбеңдер»,- деп айтылды. Бұл аят бойынша мұсылмандардың бірлігі ерікті іс емес, анық Құрандық міндет. Алла Тағала бәрің бірге Алланың жібіне жүгінулерің керек және мұны жамағатпен және бірлікпен істеулерің керек дейді. Бұл бұйрық, моральдық кеңес емес. Басқа аяттарда да мұсылмандар арасындағы бірлікке бұйрық бар. «Әнфал» сүресінің 46-аятында:  «Аллаға әрі Елшісіне бой ұсыныңдар, өзара жанжалдаспаңдар, онда үрейлесіңдер де құттарың қашады және сабырлы болыңдар...»,- деп айтылды. Бұл жерде де Алла тағала мұсылмандарды бөліну мен фитнадан сақтандырып, мұсылмандардың ар-намысынан айырылу себебін бөліну деп санаған. Демек, мұсылмандар бірлестігі тактикалық мәселе емес, бұл принципті мәселе. Мұсылмандардың бірлігі қажет. Мұсылмандар біртұтас болса, жаңа ислам өркениеті қалыптасады. Бұл әлемде әділеттің таралуына себепші болады және бұл Исламның мақсаты.

Барша мұсылмандарға Ислам пайғамбары хазірет Мұхаммад Мұстафа (с.ғ.с.) дүниеге келген күні және Бірлік аптасының басталуы құтты болсын!