Рамазан 2024: Отыз аят, отыз күн (6)

Аллаға иман келтірген адам Құран туралы ойлануымен бірге Құран аяттары мен ілімдерін басқаларға түсіндіреді. Білім мен ақиқатты нақтылау Алла Тағаланың әулиелері мен ақсақалдарының парызы болды. Бұл күндерде Ислам мен адамзат дұшпандарының айтып жеткізгісіз шабуылымен бұл парыз маңызы артты.  «Мәида» сүресінің 55-56-ші аяттары/ Діни үкіметті қабылдау

Қасиетті Рамазан айы! Біздің өмірімізде Алланың бар екенін және оның бар болуын бұрынғыдан да көбірек сезінетін ай.

Иә, біз Алланың назарындамыз және жүрегіміз де, дініміз де, иманымыз да, өміріміздің мән-мағынасы да басқа түс пен нұрға бөленіп, өміріміздің тазалығы мен адалдығы бөлек. Бұл айда әр нәрсенің көңіл-күйі адамды әдемірек көруге, әдемі өмір сүруге жетелейді. Қасиетті Рамазан айы - мүмкіндігінше бірге өмір сүрудің жарқын және берекелі мүмкіндігі.

Адамдар қоғамда жалғыз өмір сүрмейді, олар футбол командасының ойыншылары сияқты белгілі бір әлеуметтік жүйеде өмір сүреді. Футболда ойыншы ұстанатын бірқатар ережелер бар: қалай тамақтану керек, қашан ұйықтау және қашан ояну, не кию, тіпті қашан сұхбат беру және т.б. Барлық мектептер мен діндер де осындай. Мысалы, ислам клубына тіркелгенде христиандық киім киюге құқығыңыз жоқ және керісінше. Осы себепті Манчестер клубының мүшесі «Ливерпульдің» формасын кие алмайды. Футболда клуб пен бас бапкерді көбірек тыңдаған кез келген ойыншының сенімі артады. Дәл діни бұйрықтар сияқты. Әрине, жақсы нәтижеге қол жеткізіп, әдемі және сапалы футбол ойының ұсынатын әрбір үлкен команданың артында клубтың немесе өз елінің символы болып табылатын команда жетекшісі ретінде беделді және көрнекті тұлғаны көруге болады. Қоғамда бас бапкердің немесе басқаша айтқанда имамның болуының маңыздылығы соншалық, рауаяттарда Алла Тағала жерді имамсыз және әділетті қамқоршысыз қалдырмайды.

Бірақ бұл «бірақ» кім болуы мүмкін? Бұл сұраққа әртүрлі мектептердің жауабы әртүрлі. Кейбіреулер әркімнің күші көбірек болуы керек және басқаларды жеңе білу керек дейді! басқа сөздермен айтқанда, «джунгли ережесі!»

Кейбір адамдар да «кімде-кім ұтымдылық пен жоспарлауды көбірек жұмсайды» деп айтады. Кейбіреулер болса, кім халыққа ұнайды деген пікірде. Бірақ бұған қатысты Алланың жауабы қандай? «Мәида» сүресінің 55-аятында: «Шынайы түрде сендердің достарың Алла және Елшісі және де намазды толық орындайтын, зекет беретін әрі рүкуғ қылушы мүміндер»,- деп айтылды.

Қоғамда әмір ету және тыйым салу құзіреті Аллаға тән, сосын пайғамбарды қосады. Ал бұл Пайғамбардың жер бетіндегі Алланың халифасы екенін және Пайғамбардың көзі тірісінде басқа ешкімнің халыққа билік жүргізіп, халыққа басшылық ете алмайтынын білдіреді. Пайғамбар қайтыс болғаннан кейін Құран бойынша қамқорлық иман келтіргендерге жүктеледі. Бірақ Құдай бұл мүміндер үшін шарттарды белгілейді. Нағыз мүмін – намаз оқитын адам.

Намаз оқу дегеніміз – Алланы еске алу және еске алу арқылы қоғамда құлшылық рухының тірі болуы, ондай қоғам таухид түсіне кіріп, адамзатқа қарсы қылмыс жасамайды. Құран мұнымен шектклмейдә. Алла былай дейді: «Ислам қоғамының басшысы болуы тиіс мүмін байлықтың әділ бөлінуіне ұмтылуы, зекет иесі болуы және рүкүғта жұмсауы керек. Демек, кедей-кепшік пен кедейлігін көру оның жанын ауыртатыны соншалық, намазының бітуін күтпей, сонымен бірге мұқтаждықтарын өтеу үшін жұмсап, әрекетке кіріседі». Мұсылман - мұндай адамдардың қамқорлығын қабылдаған және Құдай олардың барлық жағдайда әрқашан жеңетініне уәде берген адам. «Кім Алланы, Елшісін және мүміндерді дос тұтса, шынайы түрде Алланы жақтаған топ. Солар, жеңіске ие болады». («Мәида», 56)  

Құранда Алла Тағала пайғамбарға үндеу жасап: «Егер Алланы сүйсеңдер, онда маған ілесіңдер. Алла Тағала сендерді жақсы көріп, күнәларыңды жарылқайды. Өйткені, Алла аса жарылқаушы, ерекше мейірімді», - дейді. («Әли Имран», 31)

Аятта айтылғандай, Пайғамбардың қамқорлығы мен қамқорлығын қабылдап, әмірін орындау Алланы сүюдің талабы. Басқару, мойынсұну және жауапкершілік біліммен ұштасып жатады. Яғни, адам өз құқығын орындап, оған мойынсұну үшін Алланың қорғаушысын да, оның алдындағы міндетін де білуі керек, әрине, бұл мойынсұну махаббатпен бірге жүреді. Имамына деген білімі мен сүйіспеншілігімен басқара алатын адам бүкіл өмірін Исламға қызмет етумен өткізеді, бірақ имамы көрсеткен майданда.

Исламның басында екі адам төбелесіп, бірі «Пайғамбарға барайық, оның пікірі қандай» дейді. Олар Пайғамбарға келді. Хазірет үкім шығарғанда, қарсы үкім шығарылған адам ренжіді. Алла Тағала оның қайғысын ашып: «(Мұхаммад с.ғ.с.) Раббыңа серт! Олар өзара таласқан нәрселерінде сені би қылып, сонсоң берген билігіңнен көңілдерінде ақау таппай толық бой ұсынғанға дейін мүмін бола алмайды». («Ниса», 65)

Демек, велаятты қабылдаудың шыңы – жүректі тапсыру. Берілу ұжымдық қозғалысты ұтымды қабылдауды білдіреді, ал жүректі тапсырудың алғы шарттары мәжбүрлі емес, ұтымды. Бұл біздің рөлімізді және қоғамдастықпен серіктестігімізді қабылдау және қабылдау түсіндіру арқылы жүзеге асырылады.

Пайғамбар (с.ғ.с.) дүниеден өткенде он екінші имамға (ғ.с.) кезек келгенше оның мұрагерлері бірінен соң бірі шиіттердің басшылығына отырды. Бірақ бұл имам қазір ғайып пердесінде және мұсылмандар оның қатысуынан тікелей пайда көрмейді. Сондықтан бүгінгі қоғамда Пайғамбар да, оның ізбасарлары да жоқ.

Мұндай жағдайда мұсылмандардың қамқоршысы кім? Алла мұсылмандарды қамқоршысыз қалдырды ма?

Он екінші имам - Уәде етілген Мәһди (ғ.с.)- болмаған кезде имам өзінің арнайы өкілдері арқылы халықпен байланыста болды.  Имамының өкілдерінің бірі оған осы сұрақты қояды. Имам былай дейді: «Болатын оқиғаларға келсек, хадистерімізді жеткізушілерге жүгініңіз, олар менің саған дәлелім, мен олар үшін Алланың дәлелімін».

Хадисшілер хадистерді тек рауаят етуді білдірмейді. Өйткені имамдардан (ғ.с.) рауаят айтқысы келген адам біріншіден сол хадистің дұрыс-бұрыстығын анықтап, екіншіден Құран аяттары бойынша түсіндіріп беруі үшін ғылым мен біліммен қоршалған болуы керек.   

Имам Джафар Садықтан (ғ.с.)  келген хадисте былай делінген: «...Сендерден кім хадистерімізді жеткізуші, халал-харамымызға қарап, үкімдерімізді білетін болса, оны қазы етіп қабылда, расында мен оны сендерге әмір етіп тағайындадым...». Имам осылайша өзінің барша ізбасарларын діннің салих ғалымдары мен фақихтарына бағыттады, олар бүгінгі қоғамда бұл жауапкершілік тақлид билігі мен фиқһтың қамқорлығынан көрінеді.

Иран халқы имам Хомейниді (р.а.) заңды қамқоршы ретінде қабылдады және оның бұйрықтарына бағынуды өздерінің жоқ имамына бағыну деп санады. Олардың осы мойынсұнудағы бірлігі Иран Ислам революциясының таңғажайып жеңісіне әкелді. Велаятты қабылдау сегіз жылға созылған соғыста өзінің шарықтау шегіне жетті. Жастар имамының өсиеттерін орындау үшін өмірлерінің соңына дейін тік тұрды.

1361 жылы бахманда (1982 ж. ақпан)  Ханзала батальоны  Кәмил каналында  қоршауға алынды. Жауынгерлер бес күн сусыз, тамақсыз қалды. Ханзале батальонының сымсыз байланыс операторы армия қолбасшысы  қажы Мұхаммад Ибрахим Хемматқа хабарласып: «Сымсыз батарея таусылып қалды. Балалар бірінен соң бірі шәһид болды.  Ирактықтар тез арада бізді атуға келеді. Мен де қоштасамын»,- деді.  Көзінен жасырын жас ағып жатқан Хеммат қажы: «Телефонды үзбе... сөйлес, қалағаныңды айт. Бірақ трубканы қойма»,- деді. Ханзале батальонының сымсыз байланыс операторы: «Сәлемімізді имамға жеткізіңдер. Имамға сөзімізді айт, сен айтқандай, біз Хұсейн (ғ.с.) сияқты қарсылық көрсеттік. Біз қалдық және соңына дейін күрестік».